‘Eeuwig politiek compromis nekt publieke journalistiek’
De plannen van minister Slob voor de publieke omroep zijn een vorm van ‘politieke pyromanie’, schrijft journalist en presentator Chris Kijne in een column in NRC. Woensdag debatteert de Tweede Kamer over de omroepbegroting. Dinsdag gaan programmamakers naar Den Haag om te pleiten voor een sterke publieke omroep.
Kijne: ‘Ik heb de laatste twintig jaar de budgetten van de journalistieke programma’s waar ik voor werkte steeds kleiner zien worden, tot ze gedecimeerd zijn. De redacties zijn ingekrompen, terwijl de taken uitbreidden. Ieder programma moet tegenwoordig bijna 24 uur per dag online actief zijn, verslaggevers moeten zelf monteren en er moet ook voor de digitale platforms audio en beeld gemaakt worden.
De essentie van het vak journalistiek is creatief: je moet nadenken over de wereld, dingen lezen, je moet graven en uitzoeken, tijd hebben om ideeën te laten rijpen. Ik heb gezien hoe de essentie van het vak dag in dag uit meer slachtoffer werd van een moordende productiedwang. Ik heb mensen zien omvallen op het werk en zag hoe de lagere budgetten voortdurend ten koste gingen van de programma’s.
Nadat minister Slob in zijn plannen in hartverwarmende bewoordingen heeft beschreven welke gevaren ons pluriforme omroeplandschap bedreigen, proclameert hij de onvoorwaardelijke betrokkenheid van dit kabinet bij een sterke publieke omroep. In zijn eigen woorden: ‘een plek waar programma’s gemaakt worden vanuit inhoudelijke en journalistieke kwaliteitsprincipes’.
Meer dan ooit nodig, vindt ook de minister. En daarna werd ik duizelig. Want bijna alle concrete beleidsvoorstellen die na deze klinkende inleiding worden aangekondigd, bereiken precies het tegenovergestelde. Vier bedenkingen.
1.
Het was alsof ik de brief las van iemand met een gespleten persoonlijkheid. Want welk probleem wordt er opgelost met het voornemen om geen reclame meer uit te zenden voor acht uur ’s avonds? De minister zegt dat hij daarmee kinderen wil beschermen, maar volgens mij zitten die overdag op school. En veroorzaak je zo niet juist dat vanaf acht uur ’s avonds, wanneer straks de noodzakelijke reclamegelden moeten worden verdiend, de druk om de kijkcijfertargets te halen nog groter wordt? Dat gaat ten koste van die fijne inhoudelijke en journalistieke principes.
2.
Hoe denkt de minister te voorkomen dat de opnieuw grootschalige bezuiniging – ergens tussen de twintig en de vijftig miljoen per jaar – die voortkomt uit het feit dat hij de wegvallende reclame-inkomsten maar gedeeltelijk compenseert, opnieuw ten koste gaan van de programma’s die al tot op het bot zijn uitgekleed? De afgelopen jaren waren die programma’s bij iedere bezuiniging het kind van de rekening.
3.
Welk doel is er gediend bij het uitzwaaien van alle jongere kijkers van NPO 3, bij het om zeep helpen van de kraamkamer waar bijvoorbeeld grote journalistieke hits als De Wereld Draait Door uit zijn voortgekomen? Ten bate van regionale zenders die in de regio al allemaal te zien zijn, daar waar hun publiek zit?
4.
Wat denkt de minister dat er gebeurt met al die fijne inhoudelijke en kwalitatieve, journalistieke programma’s van NPO 2 als daar met nog meer mensen om nog kleinere budgetten gevochten moet worden?’
Bron: Chris Kijne/NRC/BM
