Louise Doorman
Mediajurist
2022 - week 22

The Voice en de stemmen van de Sirenen

Talpa en RTL hebben het initiatief genomen om te komen tot een sectorbreed convenant over (on)gewenst gedrag, een voornemen dat inmiddels door een groot deel van de audiovisuele sector wordt omarmd. Met Inge Brakman begeleid ik de weg daarnaartoe.

Het is een betekenisvolle stap, alleen al omdat partijen in de audiovisuele sector bij mijn weten nooit eerder zo eensgezind zijn geweest om gezamenlijk tot afspraken te komen. Ik zie dit initiatief dan ook als meer dan alleen een respons op de incidenten rond The Voice: het is het begin van een diepgaande reflectie van alle schakels in de audiovisuele keten op de voedingsbodem van ongewenst gedrag en wat daartegen te doen.

Zoals in iedere sector ligt ook onder het werk in de audiovisuele sector een web van machts-en afhankelijkheidsrelaties: de kans op carrièreperspectief, verschillen in leeftijd of cultuur en financiële en contractuele afhankelijkheden. Als deze onderlinge afhankelijkheden worden vermengd met het onregelmatige en informele werken dat onze sector eigen is, ontstaat een bedding waarin ongewenst gedrag wortel kan schieten zonder dat omstanders zich in staat voelen daar iets aan te doen.

Het gesprek over ongewenst gedrag in de audiovisuele sector gaat over mensen en hun waardigheid, over wantrouwen en hoe vertrouwen te herwinnen. Het gaat over uitspreken maar nog meer over luisteren. Het gaat over aanspreken en over weten wanneer te zwijgen. Het gaat over taal en hoe de woorden zorgvuldiger te kiezen. En het gaat in mijn beleving over een nieuwe generatie die zich de onverschilligheid waarmee mijn generatie zich vaak moest wapenen, niet eigen wil maken. Het gaat over wat de audiovisuele sector in essentie wil zijn.

Een verschil met andere sectoren is dat de audiovisuele sector van invloed kan zijn op de beeldvorming over ongewenst gedrag en tegelijkertijd ook onderdeel kan worden van in de media breed uitgemeten incidenten. Dat maakt de uitdaging waarvoor de audiovisuele sector nu staat nog complexer maken dan die al is.

De Sirenen in de Griekse oudheid verleidden scheepsvaarders met hun onweerstaanbare gezang waardoor de mannen met hun schepen op de klippen liepen. Odysseus wist aan die fatale verlokking te ontkomen door de oren van zijn scheepsmaten met was te laten vullen en zich aan de mast te laten vastbinden. Een duizenden jaren oud verhaal dat, vertaald naar deze tijd, dit zegt: het moet mogelijk zijn om niet te pletter slaan in het geraas van deze tijd, maar koers te houden in de overgang naar een nieuwe fase waarin gedrag in onze sector en het gesprek daarover normaliseert.

Louise Doorman
Mediajurist