Katholiek kijkgedrag

Ik ben freelancer en zit over de jaren heen bij verschillende omroepen die allemaal op een net wat andere groep focussen. Ik vind die verscheidenheid van zowel Nederland als alle mediaorganisaties heel leuk, en daarbij ook hoe verschillende groepen, ook kerkleden, anders tv kijken.
Ik ben zelf qua godsdienst vrij uniek: ik ga namelijk wekelijks naar de kerk, maar vooral dat ik mormoons ben, verbaast sommigen, al is er eigenlijk overal respect. Misschien komt die interesse in verscheidenheid doordat mijn grootouders weliswaar allemaal in Friesland zijn geboren, maar als jonggehuwde stellen begin jaren ’50 naar een dorp in de Noordoostpolder verhuisden en daar met mede-pioniers uit alle hoeken van het land een mini-samenleving opbouwden.

Mijn grootouders hadden tot hun dood, protestants als ze waren, een abonnement op de NCRV-gids en waren daarnaast tientjeslid van de EO. Mijn ene opa en oma (of beter gezegd: pake en beppe) woonden na het overdragen van hun fruitbedrijf in het dorp naast Brabanders en die waren, niet zo verrassend, ‘rooms’. Dat vond mijn pake juist interessant en ze konden volgens mij als buren uitstekend met elkaar overweg. Polarisatie leek daar en toen veel minder te bestaan dan in ons huidige Nederland. 

Inmiddels is Nederland verder geseculariseerd maar waarschijnlijk niet zo erg als de meesten op het Media Park denken. Veel kijkgedrag hangt nog steeds samen met godsdienstige overtuigingen óf daarmee samenhangende cultuuruitingen. Dat protestanten iets vaker naar schaatsen kijken dan anderen, komt niet door inzichten uit de Bijbel maar doordat er meer geschaatst wordt in het noorden van Nederland. Zo ook met wielrennen voor katholieken die relatief vaak in het zuiden wonen. 

Noemenswaardig is dat katholieken méér tv kijken dan protestanten én niet-kerkelijken. Dat laatste zal ook te maken hebben met de gemiddelde leeftijd van de katholieke panelleden bij zowel SKO als NMO. Toch kijken ze ruim twintig minuten per dag meer tv dan leden van de Protestantse Kerk Nederland (PKN) die ook een vergrijzend ledenbestand heeft. De honderdduizenden (protestants-)christelijke Nederlanders buiten de PKN (zoals Nederlands-gereformeerden of evangelischen) kijken duidelijk minder tv. Deze groep is ook jonger. Opvallend is verder dat in het nieuwe NMO-panel deze groep ongeveer de helft (!) minder tv lijkt te kijken dan bij het SKO-kijkerspanel.

Ik vind het verder interessant dat katholieke kijkers ongeveer even verspreid zijn over publieke en commerciële zenders als de hele bevolking. Qua smaak lijkt hun gedrag dus weinig af te wijken van ‘heel’ Nederland. PKN-leden kijken juist méér naar NPO 1 en NPO 2 en iets minder naar de commerciële zenders. Dat is al jaren zo. Ook kijken ze meer naar informatie en documentaires. Laat er nou juist in het nieuwe (grotere) NMO-panel wat extra katholieken zijn bijgekomen en wat minder protestanten. Dat heeft ongetwijfeld bij veel NPO-documentaires en informatieve programma’s mede gezorgd voor wat daling in de kijkdichtheid. Dus mocht je je als programmamaker tandenknarsend afvragen waarom sinds afgelopen najaar je kijkcijfers extra gedaald zijn? Een net iets andere indeling qua godsdienstige verhoudingen en levensstijl-groepen in het panel kan daar zo maar mee te maken hebben.

Robin Muurling
Freelance kijkcijferanalist