Betere vrienden

Het is een bekend verschijnsel. Overgiet de Bekende Nederlander met pis en om hem heen vormt zich een cordon van beschermengelen, ongeacht wat hij heeft gedaan. Dat heet het ‘underdogeffect’. We solidariseren ons als vanzelf met wie het moeilijk heeft. Emoties volgen nooit de logica.
“Geloof je dat Mark de boel geflest heeft?”, vraagt mijn vriend. Nee, dat denk ik niet. Mark is een van de weinige politici van wie ik blind een tweedehands auto zou kopen. Ik geloof dat zijn baan zijn ideaal is en dat hij er in bescheidenheid het beste van probeert te maken. Maar doe je het te lang, dan ga je dingen gewoon vinden die –als je er met afstand naar kijkt – niet gewoon zijn.

Mark was erop gefixeerd om in een ingewikkeld coalitielandschap, de boel  koste wat kost bijeen te houden. Zijn overlevingsstrategie bestaat uit pleasen. Lenigheid van geest is dan een voorwaarde. Vergeten daarvan een onderdeel. Omwille van de lieve vrede accepteerde hij dat er dingen onder het tapijt werden geschoven die daar niet onder geschoven hadden moeten worden.
Heel veel gewone mensen werden het slachtoffer. Werd hij daarmee door zijn critici geconfronteerd, dan trok hij geen lessen. Dan vergat hij. Hij stelde zich niet ferm op. Door je ferm op te stellen, maak je vijanden en Mark wilde vooral aardig gevonden worden. Zo schiep hij het ideale koninkrijk met alleen plek voor lui die hem toejuichten.
Ze zaten in de Tweede Kamer, op zijn ministerie van Algemene Zaken, in de media.  Ze heetten Jan, Frits, Geer en Goor, Fred en Uri. Ze warmden zich aan zijn sympathie, gaven hem een gevoel van onaantastbaarheid en bewezen hem zo de slechtst denkbare dienst.

Het was moeilijk om dit paasweekend mijn gedachten los te maken van Mark Rutte en zijn tocht naar Golgotha, de berg waar de kruisiging van Jezus plaatsvond. Dié – zo weten we met Bijbelse zekerheid – herrees. Bij Mark is dat nog maar de vraag. ‘Slachtoffer van populistische hypocrisie die de hele Tweede Kamer infecteert’, schreef communicatiedeskundige en reputatiemanager Jan Driessen, tevens persoonlijk vriend van Mark Rutte, op social media dit weekend.
Jan hoort tot de intimi van de premier. Als je het ongenoegen van driekwart van de Tweede Kamer omschrijft als ‘populisme’ getuigt dat van gebrek aan werkelijkheidszin én respect voor de kiezer. Dit is precies dát wat Mark fataal is geworden. Met betere vrienden, in plaats van een onderhorige hofhouding, had hij het misschien wél gered.

Pure machtspolitiek, constateerden bevriende VVD’ers zondagavond in Op1 met ernstige gezichten en scherpe verwijten naar de Tweede Kamer. Alsof de VVD de afgelopen jaren vanuit altruïsme heeft geopereerd. Ik zie voor Mark nog maar één oplossing. Hij moet met een briljant herstelplan komen. Daarmee zou hij waar leiderschap tonen.

Ton Verlind
Columnist en media-adviseur