Taco Tackelt: Sitting duck
Er zal niet snel een nieuwe regering zijn, maar duidelijk is al wel dat bij elke denkbare coalitie de financiering van de NPO onder druk komt te staan. De PVV heeft er nooit een geheim van gemaakt van de ‘staatstelevisie’ af te willen. De VVD wil volgens de doorrekening van het CPB 400 miljoen bezuinigen en NSC wil terug van drie naar twee netten. (Overigens zijn er inmiddels feitelijk vier, sinds NPO 1 Extra in de basispakketten is opgenomen.)
BBB schrijft in haar verkiezingsprogramma: ‘De samenwerking tussen regionale omroepen en de publieke zenders wordt verstevigd. Gemeenschappen waar lokale perskanalen een belangrijke rol vervullen, worden extra ondersteund in de nieuwsvoorziening’. Saillant detail: Wim Groot Koerkamp, mede-initiatiefnemer van BBB, is bezig met de oprichting van een aspirant-omroep. Wat wil je nou? Regionale content op NPO-zenders of met een landelijke omroep zelf de regionalen uithollen? Men gaat denk ik voor wat het eerste lukt, dat heet opportunisme…
Politici zijn van nature opportunistisch en in een ‘coalitieland’ als Nederland komt daar nog een slechte eigenschap bij. Ze kiezen liever een slechte oplossing die goed uit te leggen is dan een goede oplossing die moeilijk uit te leggen is. De overheid lijdt aan chronische communicatie-armoede.
De overheid lijdt
aan chronische
communicatie-armoede
Als een dossier vast zit, zoeken politici een ‘tijdrek-alibi’. Veelal een commissie die een onderzoeksopdracht krijgt. Die komt vervolgens na lang nadenken met een dik rapport wat in de samenvatting op de eerste pagina nog wel vernieuwend en verstandig lijkt, maar veelal een ratjetoe is van 70% oude ideeën waarvoor eerder al geen draagvlak (meer) was en 30% nieuwe ideeën waarvoor geen draagvalk te verkrijgen is.
En dat dan samengevat in vijftig onleesbare aanbevelingen. Ja, ik doel op het rapport van de commissie Van Geel, dat staatssecretaris Gunay Uslu in de laatste rit met de dienstauto net zo goed mee naar huis kan nemen. Oké, misschien komt er een commissiedebatje waarna de volgende bewindspersoon een vervolgonderzoek aankondigt. Andere poppetjes, iets bredere onderzoeksvraag.
Dat vervolgonderzoek zal weer bol staan van tegenstrijdigheden waarvan ingewijden precies kunnen duiden door welke ‘eilandje’ binnen ons publieke bestel ze zijn ‘ingebracht’. Ondertussen moet de formatie wel door. Een nieuwe coalitie zal bestaan uit partijen die geld willen voor wat zij hun kiezers hebben beloofd op dossiers met meer maatschappelijke impact.
De scoringsdrang is enorm. Dat blijkt alleen al uit het feit dat partijen in de huidige verkenning- en (in)formatieperiode welhaast primair gericht lijken te zijn op beoordeling door het electoraat bij de volgende verkiezingen. De NPO is voor geen enkele partij meer dan een regel in een onder toenemende wensendruk staande begroting. Sitting duck tussen onderwerpen als migratie, volkshuisvesting en minimumloon.
Als NPO én aangesloten omroepen niet snel eensgezind werken aan een breed toekomstplan en goede communicatie daarvan, wordt zij het kind van de rekening. De publieke omroep kan alleen de samenleving blijven verbinden als zij nu eerst zichzelf verbindt en heruitvindt. Dit als alternatief voor de slechte, goed uit te leggen politieke oplossing die ‘visieloos bezuinigen’ heet.
Taco Jelgersma
