Daan Jongen
2019 - week 09

Schijnverantwoordelijkheid & fake news

Het imago van Facebook heeft redelijk wat tikken gekregen de afgelopen jaren. Het sociale netwerk lijkt soms van schandaal naar schandaal te slepen en de pr-machine draait overuren. Maar echte verantwoordelijkheid lijkt het platform van Zuckerberg niet te nemen.

Zo lijkt dat nu ook het geval te zijn geweest met het tact-check-programma dat het sociale platform opzette na de zoveelste aantijging. Dit leek mij op voorhand een goed initiatief. Zeker omdat het ging samenwerken met AP en Snopes maar ook met nieuwscheckers van de Universiteit Leiden. Mooi om te zien: jong journalistiek talent dat doet wat alsmaar belangrijker wordt in een wereld van desinformatie en fake news: controleren of iets waar is.

Waar AP en Snopes al gestopt waren, is nu ook de samenwerking met de Universiteit Leiden tot een einde gekomen. Beide partijen willen niet opdraaien voor de juridische kosten als een factchecker wordt aangeklaagd wegens laster of smaad. En zo loopt nu het hele concept van factchecken op Facebook spaak en is alleen nog nu.nl over dat heeft aangegeven dergelijke proceskosten wel voor eigen rekening te willen nemen.

Als wereldwijd platform moet je je verantwoordelijkheid nemen. Zeker als duidelijk wordt wat de impact kan zijn van doelbewuste desinformatie. Wat dat betreft hulde voor nu.nl dat gisteren op de ophef reageerde omtrent het verwijderen van ‘reacties die het aandeel van de mens in klimaatverandering ontkennen’.

Redactiechef Colin van Hoek verklaarde: “Onwaarheden verspreiden, is op nu.nl niet toegestaan. Vanwege het wetenschappelijk bewijs valt ontkennen van de menselijke invloed in klimaatverandering daar onder.”

Misschien dat het bewust verspreiden van dergelijke onwaarheden strafbaar moet gaan worden om beïnvloeding en inmenging in de toekomst tegen te gaan. Facebook lijkt het in ieder geval weinig te interesseren. En zo lang er geld verdiend kan worden met fake news zal dat ook wel zo blijven.

Daan Jongen
Journalist Nieuwe Media