Oekraïense verslaggever in Rusland vermoord

Verslaggever Masha Lavrova van Kyiv Independent vertelde erover op het festival waar ik afgelopen week was in Dublin. Indrukwekkend en beangstigend. Maar nog vele malen indrukwekkender en beangstigender is het verhaal van Viktoriia Roshchyna, een jonge Oekraïense verslaggever die als enige nog werkte in gebieden die Rusland bezet hield. Ze was bezig met een verhaal over de Russische martelpraktijken. Met gevaar voor eigen leven, zo bleek.

Haar lichaam werd in februari door de Russen teruggegeven aan Oekraïne. Wat er precies met haar gebeurd was, bleef lang onduidelijk. Tot het journalistencollectief Forbidden Stories erin dook. Zij volgden het spoor van Roshchyna’s laatste tocht naar de bezette gebieden en kwamen erachter dat ze zelf het slachtoffer was geworden van de martelpraktijken die ze aan het licht wilde brengen.

Forbidden Stories maakte zo het verhaal af, dat de Russen misschien dachten de nek om te draaien door de jonge Oekraïense verslaggeefster te vermoorden. Het geeft aan wat de kracht is van journalistieke samenwerking. Het onder druk zetten van een journalist, het gevangenzetten van een journalist of zelfs het vermoorden van een journalist om een verhaal weg te houden bij het publiek, zal niet lukken zolang er andere journalisten klaarstaan om de draad meteen op te pakken.

Dat is het doel van Forbidden Stories en hebben ze inmiddels al vele keren gedaan. Zoals bijvoorbeeld het onderzoek waarmee het allemaal begon in 2018 naar de moord op de Maltese journalist Daphne Caruana Galizia. Het initiatief van de Franse journalist Laurent Richard verdient meer bekendheid en steun. Net als de stille helden van de journalistiek in de oorlog in Oekraïne.

Wytse Vellinga
Coördinator Journalistieke Verantwoording van de Ombudsman voor de Publieke Omroepen / voorzitter stichting Huis voor de Journalistiek