Lang niet alle Nederlandse films en programma’s zijn ondertiteld
Televisiezenders en streamingdiensten zijn nog altijd niet volledig toegankelijk voor de 1,5 miljoen doven en slechthorenden in Nederland. Minimumnormen die vijftien jaar geleden werden vastgesteld voor ondertiteling zijn sindsdien niet meer aangescherpt.
Aan films en series op streamingdiensten als Netflix, Videoland en HBO Max worden op dit terrein überhaupt geen wettelijke eisen gesteld. Ieder(in), de belangenvereniging voor mensen met een beperking, roept op tot maatregelen. Zij ziet dat vooral commerciële aanbieders achterblijven. Die zouden als het aan Ieder(in) ligt per wet opgelegd moeten krijgen om hun programma’s toegankelijker te maken.
Hoeveel tv-programma’s en -films precies voorzien zijn van ondertiteling voor doven en slechthorenden (ODS), is niet helder. Het Commissariaat voor de Media, dat controleert of de zenders zich aan de geldende normen houden, registreert uitsluitend ‘gewone’ ondertiteling.
RTL en Talpa delen geen cijfers. De door de NOS benaderde streamingdiensten (Netflix, Videoland, Disney+, HBO Max, Prime Video en Ziggo) willen evenmin kwijt welk gedeelte van hun aanbod is voorzien van ODS.
Een rondgang op de streamingdiensten levert een gemengd beeld op. Sommige films, series en programma’s hebben geen enkele vorm van ondertiteling, andere alleen ‘gewone’ ondertiteling, weer andere zijn voorzien van ondertiteling voor doven en slechthorenden. Bij de films die op sommige platforms helemaal niet zijn ondertiteld, zijn populaire Nederlandse films als Zwartboek, De Luizenmoeder en Bon Bini Holland. Engelstalig aanbod lijkt zelden of nooit ODS te hebben.
Uitzondering is de NPO, die op eigen initiatief richtlijnen heeft vastgesteld waaraan goede ondertitels voor doven en slechthorenden moeten voldoen en die wel cijfers verstrekt. Volgens een woordvoerder voldoet ruim 99 procent van het aanbod op de publieke zenders aan die zelf gestelde, strenge eisen. “De 0,9 procent die in 2021 ontbrak, was geen bewuste keuze, maar zat ‘m in onvoorziene zaken. Zoals een redacteur van dienst die zich om 6 uur ’s morgens ziek meldt, waardoor er iemand anders moet worden opgeroepen en het eerste Journaal mist.”
Talpa geeft die duidelijkheid dus niet, maar stelt wel “ruim te voldoen” aan de eis van 50 procent. RTL maakt duidelijk dat zijn ondertiteling wordt verzorgd door “gespecialiseerde partijen” en dat er in de Nederlandse markt een (te) grote vraag is naar de diensten van die bedrijven.
Alle streamingdiensten benadrukken dat ze het heel belangrijk vinden dat hun films en series te volgen zijn voor iedereen en dat ze daar nog enige tijd voor nodig hebben. “Onze strategie is om ondertiteling voor doven en slechthorenden aan te bieden bij het overgrote deel van onze Nederlandse inhoud”, laat Netflix weten.
Bron: NOS/BM
