Juist met Jens: Speculeren
2 jaar geleden zat ik midden in een veiling van radiofrequenties. Een bloedstollend proces waarbij je alles aangrijpt om maar een beetje grip te krijgen. En wat ga je dan doen? Juist, speculeren. Wie doet er mee? Welke frequenties willen ze hebben? En als ze winnen, op welke doelgroep mikken ze dan?
Achteraf gezien sloeg het nergens op. Natuurlijk, een paar voorspellingen klopten, maar de meeste zaten er compleet naast. Want eerlijk? Als ik écht wist wat de concurrent ging doen, zat ik nu op een zonnig eiland met een cocktail in mijn hand. De Cirkel van ‘Waar-maak-ik-me-toch-zo-druk-om?’
Waarom gaan we dan tóch speculeren? Omdat ons brein van voorspelbaarheid houdt. En als die ontbreekt – zoals bij een veiling of een grote zakelijke beslissing – gaan we als een malle aannames verzinnen. Dat voelt alsof we grip hebben, terwijl we eigenlijk alleen maar energie verspillen.
Stephen Covey legt dat mooi uit met zijn Cirkel van Betrokkenheid. Dit is het domein waarin we ons druk maken over dingen die ons beïnvloeden, zonder dat we er iets aan kunnen veranderen. Denk bijvoorbeeld aan stijgende brandstofprijzen. Daar kun je niks aan doen, maar je tank vullen is toch duurder. En zo moet je ook kijken naar zaken als ‘Dat wat je concurrent doet’ of ‘beslissingen van een aandeelhouder’.
Dat voelt alsof we grip hebben,
terwijl we eigenlijk alleen maar
energie verspillen
En dan is er nog de Cirkel van Invloed. Dáár zitten de dingen waar je wél iets over te zeggen hebt. Wat je zelf kunt veranderen. Waar je een verschil maakt. Dus, terug naar die veiling. Wat had speculeren opgeleverd? Niks. Wat wél werkte? Een keiharde voorbereiding op alle mogelijke scenario’s. Wat kon er gebeuren? Hoe zouden we daarop reageren? Daardoor gingen we er uiteindelijk met het gewenste resultaat vandoor.
Hoe voorkom je dan zinloos gepieker? Je kunt je bijvoorbeeld druk maken over of jouw functie over 5 jaar nog bestaat. Je kunt ook besluiten om te investeren in je eigen groei. Volg een cursus, breid je netwerk uit, leer iets nieuws. Dan bepaal jij je toekomst, in plaats van dat-ie voor je bepaald wordt.
Moet je een belangrijke pitch doen? Natuurlijk heb je geen flauw idee wat je concurrent aanbiedt. Maar je kunt er wél voor zorgen dat jouw verhaal ijzersterk is. Dus: oefen je presentatie, bereid je voor op kritische vragen en zorg dat je écht snapt wat je klant nodig heeft. Focus op waar je wél iets aan hebt.
Kortom: stop met je druk maken over dingen die je niet kunt veranderen. Verspil je energie niet aan aannames, roddels en doemdenken. Vraag jezelf simpelweg af: Kan ik hier iets aan doen? Ja? Onderneem actie. Nee? Laat het los. En focus op je eigen spel. Daar win je uiteindelijk het meest mee.
Jens Timmermans
Jens Timmermans werkte aan de creatieve, technische en zakelijke kant van de radio. Nu helpt hij als oprichter van Met Jens bedrijven met leiderschap en teamontwikkeling.
