Hoofdrolspeler David Schagt (Rein) waagt de gok: hij zegt zijn huur op en emigreert naar zijn vriendin Eva in Berlijn. Een groots, romantisch gebaar, maar… Eva maakt het direct na aankomst uit. In Beter Wordt Het Niet probeert David zich te redden in de uitdagende wereldstad Berlijn. Hij trekt in bij de curieuze Noor Rob (Jonas Strand Gravli), zoekt contact met zijn Vlaamse jeugdvriendin Aisha (Abigail Abraham) en wordt verliefd op de Duitse Hanna (Mona Vojacek Koper).

Ontstaan
Comedian Rutger werd in 2018 onderscheiden met een International Emmy Award voor de film Etgar Keret: Een Waargebeurd Verhaal. Hij richt zich nu op het maken van films en series, het liefst met comedy soulmate Rein, die hij sinds zijn dertiende kent. Rein richtte in 2010 met drie vrienden theatergezelschap Herman in een bakje Geitenkwark op, waarmee hij door heel Nederland tourde. De twee werkten nooit samen, tot Rutger Rein vroeg om mee te schrijven aan een comedyserie, deels gebaseerd op hun eigen ervaringen in Berlijn.

Rein: “We hebben samen een semester in Berlijn gestudeerd. We waren piepjong, 22 nog, maar we maakten van alles mee, juist vanwege die naïeve energie. Rutger had zelfs een lijstje met clubs en speciale plekken die hij wilde afwerken.”

Rutger: “Als ik iets over een nieuwe club hoorde, sleepte ik iedereen mee. Als een echte Berlijn-nerd. Het was 2008, Berlijn was relatief onontdekt. Je kon in een bar met een labyrint terechtkomen. Rare dingen.”

Rein: “Het was sowieso vreemd om je weg te vinden in een nieuwe stad. Niet altijd makkelijk. Duitsers kunnen hard schreeuwen, zeker als ze chagrijnig zijn. Het Europese ideaal bleek mooi én weerbarstig.”

Series als Girls, Master of None en Louie
speelden losjes met verhaalstructuren

Rutger: “We wilden een serie maken waar we al die ideeën en rare situaties in kwijt konden. Destijds speelden series als Girls, Master of None en Louie losjes met verhaalstructuren. Dat paste bij onze eigen humor. Bovendien hadden we geweldige vrienden, waarvan sommige als ready made personages voelden.”

Superlief
De premisse van de serie is deels gebaseerd op een avontuur van een vriend.
Rutger: “Zijn vriendin moest naar Tokio voor werk en hij ging haar opzoeken. Hij had zelfs Japans zitten oefenen, superlief. Maar ze kwam hem niet eens van het vliegveld halen en maakte het even later uit in een Starbucks. Ze moesten nog weken samen optrekken, sliepen zelfs in één bed. Dat verhaal bleek later het perfecte uitgangspunt voor de serie.”

Rein: “We belandden bij Fleur Winters van Lemming Film. Ze was net begonnen als serie-producent en was gelukkig meteen enthousiast. Vervolgens hebben we er een jaar of zes gestaag aan geschreven.”

Rutger: “We pitchten op Series Mania in 2017, schreven een pilotscript, maar niemand hapte toe. Fleur begon haar productiebedrijf Big Blue en toen kwam opeens toch BNNVARA.”

Corona
We schrijven 2022, de wereld werd beheerst door corona en Fleur ging met Robert Kievit, hoofdproducent fictie bij BNNVARA, in gesprek met Suzanne Kunzeler, destijds netmanager NPO3. Het was dé meeting, maar Rein en Rutger zaten in het staartje van hun Covid-besmetting en waren via Zoom aanwezig. Aan het uiteinde van de vergadertafel stond een laptop op een omgekeerde sla-kom, met daarop twee snotterige koppies.

Rutger: “Iemand zette een glas thee in mijn blikveld. Zo surrealistisch.”

Rein: “Het gesprek was lastig omdat hoofdpersonage David diffuus is – veel minder karikaturaal dan de anderen. Er was nog geen sprake van dat ik hem zou spelen. Ze vroegen zich af of David sympathiek genoeg was en toen zeiden wij: “Natuurlijk, hij is op ons gebaseerd!” Daar moesten ze wel om lachen. Maar Suzanne Kunzeler zei vervolgens: het probleem is ook dat hij zo’n loser is.”

Rutger lacht: “Nou, zo voelden wij ons ook. Dus we dachten: dit is klaar. Maar toen ging het opeens toch over financiering… Het ging zo snel, het voelde alsof ik naar een aflevering van Succession zat te kijken.”

Droom
Ook ZDFneo en de VRT stapten in. Regisseurs Beer ten Kate en Valerie Bisscheroux verbonden zich aan de serie, die in 2023 in productie ging. Zo werd een jongensdroom werkelijkheid, acht jaar later.

Rutger: “De hoofdpersonages worstelen allemaal met hoge verwachtingen. In eerste instantie wil je het hen lekker moeilijk maken, dus dan denk je: de rauwe realiteit in met jullie: bam!”

Rein: “We waren zelf inmiddels ouder, dus we wilden hen helpen met onze nieuwe levenservaring. Rutger heeft nu drie kinderen, die heeft sowieso opeens allerlei vaderlijke neigingen.”

Rutger: “Gaandeweg ontdekten we echter dat Davids romantische verwachtingen naïef zijn, mateloos irritant soms, maar ook dapper. Hij blijft toch maar mooi daar om een nieuw leven op te bouwen. We moeten ook niet helemaal stoppen met dromen.”

Ode aan vriendschap
Rein: “Het is stiekem een ode aan vriendschap. Natuurlijk kijk je voor de liefdeslijn tussen Hanna en David. Wij zijn zelf ook opgegroeid met Ross en Rachel in Friends. Maar intussen ontstaat een vriendengroep tussen David, Rob, Aisha en Hanna, die culturele verschillen overstijgt, juist dankzij humor. De serie is ook grotendeels Engels gesproken. In die zin houden we de Europese droom een beetje levend.”

Rutger: “Maar wel een realistische vriendschap, met vrienden die geen tijd hebben om uren in een koffiezaak te hangen. Zoals Rob in aflevering 1 tegen David zegt: “You have to pay rent. This isn’t Friends!” De comedy van Friends met een vleugje realisme, daar zochten we naar.”

Betrokkenheid
Rutger en Rein bleven bij de productie betrokken en werkten nauw samen met de regisseurs, in samenspraak met producent Fleur.

Rutger: “Het is zo’n persoonlijke serie dat dit logisch voelde, al is het niet gebruikelijk. Uiteindelijk kregen we de rol van creators.”

Rutger: “Tijdens de preproductie was het best lang zoeken naar de juiste toon. Wij houden van grappen over piemels én grappen over natuurkunde. De serie is ook echt een mix van licht en zwaar… Voor ons kan dat naast elkaar. In Amerikaanse comedy’s zagen we dat al, maar hier was dat relatief nieuw.”

Rein: “Soms zagen we een castingtape waarin onze comedy zó serieus werd gespeeld, dat we echt schrokken. Maar toen vonden we Jonas, voor de rol van Rob. Valerie spotte hem op YouTube. Hij speelde de scène precies zoals die bedoeld was. Vanaf dat moment dachten we: het gaat misschien wel lukken.”

“Soms ligt het antwoord
gewoon voor je neus”

Rutger: “Rob hadden we in één keer, David duurde wat langer. Uiteindelijk zeiden we: ‘Rein, moet jij het niet proberen?’ Soms ligt het antwoord gewoon voor je neus. Het personage zingt allerlei rare liedjes. Dat ís Rein gewoon.”

Rein: “Daarna vonden we ook Abigail en Mona. We zijn zo ontzettend blij met die drie. Ze zijn zo slim, echt goede makers, en fucking goed in comedy. Zij zijn de serie.”

Dubbelrol
Rutger: “Rein kreeg een dubbelrol op set, waar de regisseurs ook voor open stonden. Enorm genereus. Rein heeft het ongelofelijk goed gedaan. Dan zat ik thuis met tranen in mijn ogen dailies te kijken, of zo hard te lachen dat mijn vriendin vroeg wat er aan de hand was. Ik heb je onderschat Rein, ik geef het toe.”

Rein: “Ik vergeef het je. Ik onderschat jou nooit, maar dat komt ook omdat ik een ongelofelijk goed inschattingsvermogen heb.”

Rutger: “Het was ook handig om hem als acteur én schrijver op de set te hebben, want als iets moest worden omgegooid, dan kon Rein vliegensvlug dialoog herschrijven.”

Hoog mikken
Uiteindelijk werd acht weken in Utrecht, Den Haag, Rotterdam en Amsterdam gedraaid, en twee weken in Berlijn.

Rein: “Heel uitdagend. Soms vervloekte ik ons eigen ambitieuze script. Gelukkig hadden we Ton Peters, een ervaren DOP. Ton maakt zich niet zo snel druk.”

Rutger: “Ik denk dat we in sommige opzichten net zo naïef waren als David, al hebben we genoeg ingebonden of geschrapt. Maar ook hier geldt: je mikt wel hoog. We gingen voor de hoogste kwaliteit met z’n allen.”

Geweldige gastacteurs
Rein: “Een aflevering speelt zich grotendeels in de voormalige Stasi-gevangenis af. We hadden nooit gedacht dat dat zou lukken. Maar we hebben het laten staan, en dan gaat het productiekantoor dat proberen te regelen. En blijkt dat de mensen van dat museum juist blij zijn met de aandacht!”

Rutger: “We hebben ook geweldige gastacteurs als Sieger Sloot, Godehard Giese, Katja Bürkle en Volker Bruch kunnen krijgen. Die vonden het script gewoon tof. Volker zit in Babylon Berlin, een megagrote, beetje duistere film noir-serie in Duitsland. Maar hij blijkt echt een hilarische comedy-acteur te zijn.”

Partners
Een coproductie van verschillende landen is ook uitdagend. Willen niet alle partners invloed uitoefenen?
Rein: “Over het algemeen was er veel enthousiasme en hebben we juist veel gehad aan kritische noten. Het was ook meer aan Fleur om de spil tussen al die belangen te zijn.”

Rutger: “Fleur was een soort secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Een ware diplomaat. Zo’n coproductie duurt gewoon langer! Maar goed, daar hebben we zelf voor gekozen.”

Artistieke kern
Rein: “Met feedback is het ook vaak: oké, hier zijn we het niet per se mee eens, maar dat betekent wel dat er iéts niet goed zit. Misschien al zes pagina’s eerder. Naarmate de druk toenam, was het wel moeilijker om bij de artistieke kern te blijven. Of tijdens de montage. Maar dat proces bewaakte Fleur ook. En als wij samen iets grappig vinden, is dat duidelijk.”

Rutger: “Tijdens het schrijven proberen we elkaar altijd aan het lachen te maken. Tijdens het kijken van edit-versies keek ik altijd met een schuin oog naar Rein. Gelukkig zijn we het bijna altijd eens.”

Rein: “Soms is Rutger overtuigd van iets wat ik niet voel. Dan vertrouw ik hem. Zie je, ik vertrouw Rutger volledig en hij mij niet helemaal. Dat is wel een dingetje.”

Rutger: “Haha, dat is wel het voordeel van zo lang vrienden zijn. Natuurlijk hebben we weleens ruzie. Maar altijd in de wetenschap dat het sowieso goedkomt.”

Bidden met jeukende handen
Rutger: “Het is een voordeel dat we nu weten dat Rein het hoofdpersonage speelt. En dat de andere personages stevig staan. Onze handen jeuken voor seizoen 2. We bidden ervoor. We bidden met jeukende handen, wat echt best lastig is.”

Rein: “We horen vaak dat comedy het moeilijkste genre is. Dat klinkt ons vreemd in de oren, omdat het voor ons juist zo natuurlijk komt. Nu begrijpen we de uitdagingen beter. Maar het is onze grote liefde. We hopen dat dit aanstekelijk gaat werken.”

Bron: BM
Foto’s: BNNVARA/Big Blue