Vroeger was die keten simpel: van rechten via productie, zenders en aggregerende infrastructuur naar de televisie van de consument. Content en informatie van boven naar beneden, aandacht c.q. geld van beneden naar boven. De verhoudingen tussen partijen waren helder.

Het plaatje paste ik in de loop van de jaren aan. Mondialisering, ontwikkeling en convergentie van netwerken, diensten en hardware brachten nieuwe schakels in de keten. Nieuwe spelers, nieuwe geldstromen, nieuwe verbanden. De entropie, ‘de mate van wanorde’ neemt voortdurend toe. Steeds meer spelers proberen zich staande te houden in een steeds minder overzichtelijke wereld. Iedereen maakt strategische keuzes. Die keuzes en de gevolgen daarvan boeien mij mateloos.

Radiostation KINK wilde haar positie versterken door bij de rechter een FM-frequentie veiling af te dwingen. Het kreeg gelijk, maar de reactie van andere spelers op die onzekerheid maakt dat KINK weinig kans maakt op een frequentie.

Talpa en RTL probeerden de wanorde te lijf te gaan door ‘samen te gaan’. De toezichthouder blokkeerde dit. Ik sluit niet uit dat ‘we’ over een paar jaar vinden dat ‘RTL door ACM is behoed’ voor een misstap. Je kunt goed beargumenteren dat Talpa naast marktaandeel weinig voor RTL aanvullende assets heeft. Dit met uitzondering van Talpa’s radiotak.

Distributie is een machtige
schakel in de keten

Die radiotak verkeert door de eerdergenoemde FM-frequentieveiling in onzekere tijden. Zeker omdat Talpa door clausulering van die veiling in ieder geval niet meer zal kunnen beschikken over vier FM-frequenties. Men besloot één ‘radiomerk’ te verkopen aan Mediahuis, dat kennelijk denkt de wanorde het best te lijf te kunnen gaan met maar liefst zes radiomerken. Distributie is een machtige schakel in de keten.

Dat weet ook Disney’s ESPN. Dat loste jaren geleden zijn ‘salesprobleem’ op door distributiepartners een ‘voetbalbelasting’ op te leggen. Om een wanordelijke strijd om opnieuw de rechten van het Nederlandse voetbal in handen te krijgen te voorkomen, probeert ESPN nu voortijdig contracten met onder andere de Eredivisieclubs te verlengen.

Distributiepartners (VodafoneZiggo, KPN, T-Mobile en Delta) maakten daarop nieuwe wanorde door als ‘consortium’ gezamenlijk een route om ESPN heen voor te stellen.

Die distributiepartijen willen voorkomen dat de voetbalrechten over enkele jaren zorgen voor wanorde in de breedband- en televisiemarkt. Die markt is namelijk overzichtelijk. Zeker nu met de overname van YouFone én het glasvezelnetwerk van T-Mobile partner Primevest Capital door KPN de consolidatie in dat deel van de keten is gestart.

Natuurkundige Diederik Jekel illustreerde entropie in De Wereld Draait Door eens door inkt in een glas water gooien. De inkt kan zich op oneindig veel manieren door het water verspreiden. De wanorde en ‘ondoorzichtigheid’ blijven toenemen. Het minste overzicht heb je als je zelf het water of de inkt bent. Neem tijdens de vakantie afstand (of raadpleeg eens adviseur van buiten het glas. 😊 Mooie zomer!

Taco Jelgersma