Remco van Leen en Jojanneke Doorn nieuwe Directeuren Video bij de NPO
NPO-voorzitter Frederieke Leeflang: “We zijn ontzettend blij met de benoeming van Remco en Jojanneke voor deze belangrijke functie binnen onze organisatie. Zij zijn in staat om samen met de omroepen het succes van de publieke omroep verder uit te bouwen. De uitvoering van de nieuwe gezamenlijke strategie, de verbinding met het publiek en de focus op de kernprogrammering zijn bij hen in goede handen.”
De uitdagingen voor de komende jaren zijn groot. Daarom is de keuze gemaakt deze functie door twee personen in te vullen. Remco van Leen is in zijn carrière mediadirecteur van TROS en AVROTROS geweest, Directeur Content bij Talpa en genremanager cultuur en amusement bij NPO. Sinds november 2022 vervult Van Leen de Directeur Video functie op interim basis. “Mijn loopbaan heeft zich, op een klein uitstapje na, bij de publieke omroep afgespeeld en hier ligt ook echt mijn hart”, zegt Remco van Leen. “Juist nu is een relevante publieke omroep van groot belang. Het is dé plek waar betrouwbare journalistiek wordt bedreven en de verhalen van Nederland in de volle breedte en vanuit verschillende perspectieven worden verteld. Daar draag ik graag daar mijn steentje aan bij.”
Jojanneke Doorn zal haar ervaring inzetten voor onder andere de verdere organisatieontwikkeling. Daar is zij binnen de publieke omroep al langere tijd mee bezig. In 2009 is Jojanneke Doorn bij NPO begonnen, sinds 1 september 2021 in de rol van manager HR en vanaf november 2022 als interim Directeur Video. “Ik vind het eervol dat ik in deze functie mijn expertise en jarenlange ervaring binnen de NPO mag inzetten voor de directie Video en de publieke omroep. Ik kijk er naar uit om samen met alle betrokken collega’s te werken aan de ontwikkeling van de organisatie en de strategie van de publieke omroep”, aldus Doorn.
Voorzitter NPO voorkwam terugkeer Matthijs van Nieuwkerk
“Voor de zomer is mij gevraagd of Matthijs van Nieuwkerk kon terugkomen in een programma van de publieke omroep”, zegt Leeflang. “Vanaf dag één heb ik gezegd dat het uitgangspunt is dat iedereen mag terugkomen. Maar er zijn drie voorwaarden.”
Dat zijn volgens de bestuursvoorzitter het afwachten van het onderzoek naar de werkcultuur, het waarborgen van veiligheid op de werkvloer en er moet sprake zijn van een reflectief vermogen. “Op basis van deze voorwaarden heb ik gezegd dat Matthijs van Nieuwkerk nog niet kan terugkomen.”
Van Nieuwkerk vertrok eind vorig jaar bij omroep BNNVARA. Aanleiding was een onderzoek van de Volkskrant over de angstcultuur bij zijn programma De Wereld Draait Door. Een commissie onder leiding van oud-minister Martin van Rijn doet momenteel onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag bij de NPO en in Hilversum. De uitkomst wordt naar verwachting in het laatste kwartaal van dit jaar gepubliceerd.
Leeflang benadrukt belang van nazorg
Volgens Leeflang is Van Nieuwkerk zich ervan bewust “dat hij zich niet zo had moeten gedragen en dat hij dat in de toekomst ook niet meer moet doen”. Daarnaast moet hij volgens haar gaan nadenken over hoe hij omgaat met de mensen die last hebben gehad van zijn gedrag. Ook moet de publieke omroep nazorg bieden.
“Dat is belangrijk”, vindt de bestuursvoorzitter. “Als mensen tussen wal en schip zijn geraakt, zijn vermorzeld, trauma’s hebben, hun baan hebben verloren en hun droom in duigen hebben zien vallen, dan moeten wij daar wat mee doen. Mensen kunnen verschillende dingen nodig hebben: een excuus, begeleiding naar nieuw werk.”
Nieuwe talentregeling Zappdoc Campus wordt gelanceerd
Zappdoc Campus creëert nieuwe kansen voor jeugddocumentaire-talent om de Nederlandse filmindustrie te verrijken met frisse, onconventionele verhalen en visuele meesterwerken voor vertoning op NPO 3. De regeling is een aanvulling op het totaalpakket aan talentregelingen dat de publieke omroep en het Nederlands Filmfonds aanbieden.
Zappdoc Campus, een samenwerking tussen de NPO en NPO-fonds, het Nederlands Filmfonds en CoBO, heeft als doel de ontwikkeling van jeugddocumentaire talent te bevorderen. Deze regeling biedt beginnende regisseurs en producenten de kans om kwaliteits-jeugddocumentaires met een cinematografisch en onconventioneel karakter te ontwikkelen en te realiseren.
Voor de films met een lengte van 15 minuten stellen de NPO en NPO-fonds, het Nederlands Filmfonds en CoBO maximaal € 5.000 beschikbaar voor ontwikkeling en maximaal € 45.000 voor realisering. Jaarlijks zullen maximaal 8 bijdragen voor ontwikkeling en 4 bijdragen voor realisering worden toegekend; een waardevolle kans voor beginnende talenten om hun vaardigheden te ontwikkelen en zich voor te bereiden op toekomstige lange producties.
ON! wil naar rechter stappen om verbeteringsrapporten die NPO eist
Met deze rapportages wil de NPO dat ON! aantoont dat ze de door de aspirant-omroep zelf aangedragen verbeterpunten doorvoeren.
Advocaat Hakan Külcü kondigde het kort geding dinsdag aan in de uitzending van Ongehoord Nieuws. “We hebben het bestuur heel lang gevraagd naar de wettelijk basis voor deze extra rapportages”, zei Külcü. Volgens ON! is deze basis er niet. Külcü spreekt in de uitzending van “machtsvertoon”.
De NPO vroeg om de extra rapportages nadat de Ombudsman voor de publieke omroepen constateerde dat ON! zich schuldig maakt aan het verspreiden van aantoonbaar onjuiste informatie. ON! stelde hierna een plan op waarin stond dat presentatoren training en coaching moeten krijgen, dat er op de website van ON! een rubriek verbeteringen zou komen en dat de omroep een factchecker in dienst zou nemen.
Mediawerkers moeten online training volgen om grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan
Het streven is om de onlinetraining in januari 2024 uit te rollen binnen alle bedrijven in de audiovisuele media. De onlinecursus moet worden gevolgd door zowel interne als externe medewerkers, en van redacteuren tot alle leidinggevenden. Dat heeft het Mediapact, waarin zes grote mediabedrijven samenwerken, zaterdag gemeld.
Het pact kwam tot stand na de misstanden achter de schermen van het programma The Voice of Holland. Sindsdien zijn er meer incidenten van grensoverschrijdend gedrag in de mediasector aan het licht gekomen, onder meer bij de talkshow De Wereld Draait Door en op de redactie van NOS Sport.
‘Respectvol samenwerken’
De cursus moet een cruciale rol gaan spelen bij het vergroten van kennis en het stimuleren van begrip voor elkaar binnen de creatieve industrie, aldus een woordvoerder van het Mediapact: “Met deze e-learning streven we ernaar om gezamenlijke normen en waarden te definiëren, zodat we allemaal op eenzelfde manier respectvol kunnen samenwerken.”
In de onlinecursus wordt ook behandeld hoe medewerkers elkaar op de werkvloer kunnen aanspreken op ongewenst gedrag. De mediabedrijven dragen vervolgens zelf de verantwoordelijkheid om erop toe te zien dat iedereen binnen het bedrijf de lessen doet en afrondt. “In de loop van het jaar zullen we de training evalueren”, aldus de woordvoerder.
Het Mediapact-convenant is ondertekend door RTL, Talpa Network, de NPO, mediabedrijven EMG en NEP en De Nederlandse Content Producenten (NCP). Het is voor het eerst dat al deze partijen op deze manier de handen ineen slaan.
Eerder werd al aangekondigd dat er een online evenement wordt georganiseerd waarop de branche de plannen en voortgang rondom het pact zal evalueren en naar buiten brengen. Het vindt plaats op 27 september van 10.30 tot 11.30 uur. Humberto Tan voert als host boeiende en eerlijke gesprekken met de CEO’s van de deelnemende partijen en regeringscommissaris Mariëtte Hamer.
Dutch Media Week: Business & Innovation Days en masterclass Joop van den Ende
Experts van onder andere Media.Monks, NPO, Talpa en team Liquid gaan tijdens de Business & Innovation Days in op zowel actuele uitdagingen en ontwikkelingen als baanbrekende technologieën en revolutionaire trends die de media-industrie in de toekomst zullen vormgeven. Tot de sprekers behoren onder anderen Ezra Eeman, die 1 juni is aangetreden als directeur Strategie bij de NPO, Romar Bucur, Head of Business Development & Strategy bij Banijay Benelux, Dennis Kleyn, co-founder van visual effects studio Planet X, Jamie Allen, Head of Media Industries EMEA bij NVIDIA, Jan Müller, directeur-bestuurder van de Regionale Publieke Omroep (RPO) en Danielle Jiskoot, co-founder & CCO The Diverse Company.
Nieuw onderdeel in de programmering is de Backstagedag op vrijdag 6 oktober. Dan wordt Beeld & Geluid omgebouwd voor de zogeheten Xperience Days voor het grote publiek in het weekend, en komen onder andere meer dan driehonderd studenten van verschillende media- en evenementenopleidingen naar Hilversum, waar ze een rondleiding achter de schermen van Dutch Media Week krijgen, plus een programma met diverse workshops en masterclasses.
Grootste ter wereld
Een daarvan wordt gegeven door theater- en televisie-icoon Joop van den Ende. Behalve dat er fragmenten worden getoond uit het speciale interview dat hij begin dit jaar deed met Eva Jinek, is er onder leiding van Joost Koning ook een interactieve vraag- en antwoordsessie met de aanwezigen in Theaterzaal 1 van Beeld & Geluid.
Joop van den Ende staat al op zijn negende met een poppenkast op straat om – tegen de betaling van een cent – voor buurtkinderen een voorstelling te spelen. Later heeft hij onder andere een feestwinkel, een impresariaat en een cabaretgroep. Hij merkt echter dat produceren zijn grootste talent was en maakt zo onder andere GTST, Bassie & Adriaan en de revue’s van Andre van Duin. Hij fuseert met concurrent John de Mol tot Endemol, wat onder andere met Big Brother, Onderweg naar morgen en Idols komt. Met activiteiten in 21 landen groeit Endemol uit tot de grootste onafhankelijke tv-producent ter wereld en in 1999 wordt het voor 5,5 miljard euro verkocht aan het Spaanse Telefónica.
De live entertainment-tak heeft Joop van den Ende daarvoor al uitgekocht, waarmee hij – na een burnout – zich weer volledig gaat focussen op zijn grote liefde: het theater. Hij ontwikkelt met Stage Entertainment eigen musicals als Ciske de Rat, Tina en Hij gelooft in Mij. Stage Entertainment groeit uit tot het grootste theaterbedrijf van Europa, met 29 theaters in acht landen. In 2018 verkoopt hij dat, om vervolgens cultuur en talent te ondersteunen via de Van Den Ende Foundation en nu, op zijn 81e, nog altijd plannen de smeden. In de podcast die Joost Koning recentelijk met Van den Ende heeft gemaakt, zegt de mediatycoon: “Je bent pas jezelf, als je doet met je talent wat je talent waard is.”
Waar let hij vooral op als hij voor en achter de schermen talent scout? Wat doen geld en succes met mensen? En hoe moet je daar dan mee om gaan? En wanneer kan boosheid in een creatief proces geoorloofd, productief en zelfs nodig zijn? De antwoorden van Joop van den Ende op onder andere deze vragen zitten niet alleen in de BMY podcast Joost mag het weten, maar ook Eva Jinek weet hem tot openhartige visies en smakelijke anekdotes te verleiden.
Grootste verdriet
Begin februari, op een winterse zondagavond, interviewt ze Van den Ende op het podium in het schitterende uitgelichte atrium van Beeld & Geluid, om de ‘producent, ondernemer, plannenmaker, dromer en doener’ nader te duiden. “Ik heb altijd mensen om mij heen vergaard die mij inspireerden”, verklaart Van den Ende, stammend uit een gezin van ‘nette armoede’ dat hem ‘niets van huis uit meegeeft’. Desondanks gelooft de kleine, onzekere jongen in zichzelf en voelt hij vanaf het begin ‘de drang om mensen te amuseren’.
“Ondernemen is niet
leuk, het is een roeping”
“Het ging niet om geld, het moest mooi zijn. Ik ben op ontdekkingsreis gegaan met mensen die allemaal vooruit wilden”, constateert Van den Ende, die het mislukte TV10-avontuur zijn “grootste verdriet” noemt. “Ik heb me daar anderhalf jaar lang voor geschaamd, het was vernederend. TV10 moest zo goed en mooi worden, zowel journalistiek als cultureel, ik deed alles om het niet plat te maken.”
De (politieke) tegenwerking van zijn ‘sterrennet’ – hij krijgt de onheilstijding te horen op de avond dat zijn dochter Iris wordt geboren – knakt geenszins zijn ondernemingszin, integendeel zelfs. “Ondernemen is niet leuk, het is een roeping. Op de avond van een première praat ik alweer over nieuwe plannen, het houdt nooit op. Hoe kan ik beter worden, met iets anders, iets nieuws?”, aldus Van den Ende, die als zijn grootste talent noemt: “Onzeker zijn denk ik, of je de volgende stap kunt zetten. Het ergste vind ik talenten die ijdel zijn, geborneerd. Je moet ook durven twijfelen. Koester onzekerheid, maar laat die je niet overnemen.”
Hoge prijs
Van den Ende vindt dat hij “veel fouten heeft gemaakt in mensen aannemen, behalve in productionele of artistieke zin. Daarin is 85% geslaagd. En anders gingen ze wel weg. Neem mensen aan die beter zijn dat jijzelf.” En heb niet alleen oog voor de kille cijfers. “Ik heb misschien wel tachtig bedrijven overgenomen en dan kijk ik ook naar de leider. Vertrouwen is belangrijk, maar controle ook. Ik heb qua gezondheid een hoge prijs betaald voor al die betrokkenheid, maar ik heb het graag gedaan.”
Of hij onverstandig is geweest met geld, vraagt Jinek ook. “Haha, nou… Cyrano (de Bergerac, zijn eerste musical in 1991) zorgde voor negen ton verlies. Ik heb met de Belastingdienst afgesproken om dat binnen drie jaar terug te betalen. Dat is gebeurd, ik ben met de inspecteur een pils gaan drinken en sindsdien hebben we een goede relatie”, vertelt Van den Ende, die in het kader van het thema ‘financiën’ ook nog kwijt wil dat hij “nooit eerst denkt aan geld, maar aan wat nodig is” en dat het “angstaanjagende idee om zoveel geld te hebben” hem dwingt tot de gedachte: “We moéten iets terugdoen. Vandaar de VandenEnde Foundation, met een duidelijke keuze voor cultuur en jonge mensen.”
En hij mag dan de tachtig zijn gepasseerd, de drijfveer van Joop van den Ende is onverminderd krachtig. “Ik vind eigenlijk dat ik nog niet genoeg bereikt heb.” En zo zouden meer mensen eigenlijk moeten denken, zegt hij. “Iets van je leven maken, dat wens ik iedereen toe, op ieder level.”
Voor de masterclass ‘Het kan altijd beter’ op 6 oktober tijdens Dutch Media Week zullen fragmenten worden vertoond uit het interview dat Eva Jinek met Joop van den Ende had. Vijf quotes/thema’s worden gebruikt als uitgangspunt voor interactie tussen de hoofdrolspeler zelf en de zaal.
Overige programma-onderdelen
De congresdag op dinsdag 3 oktober wordt afgesloten met de tweede editie van het Dutch Media Week Dinner, een culinaire netwerkavond in het nieuwe mediamuseum van Beeld & Geluid met verrassende sprekers en entertainers, maar vooral ook de uitreiking van de Dutch Media Week Award.
Woensdag 4 oktober is Dutch Game Day en worden gameprofessionals getrakteerd op gerenommeerde sprekers uit binnen- en buitenland. De dag wordt afgesloten met de uitreiking van de felbegeerde Dutch Game Awards.
Donderdag 5 oktober staan tijdens Talent Day aankomend mediaprofessionals centraal tijdens matchmaking sessies met mediabedrijven, Remix Fest, de Creative Cup en de bekendmaking van het BMYoung Mediatalent van het Jaar.
Het doordeweekse programma van Dutch Media Week wordt gevolgd door het weekend van de Xperience Days, waar het grote publiek een kijkje in de wereld van media krijgt voorgeschoteld. Zo staat het kleurrijke gebouw van Beeld & Geluid op zaterdag 7 oktober in het teken van Esports & Gaming tijdens lezingen, workshops en een landelijke Rocket League competitie.
Zondag 8 oktober kan iedereen die geïnteresseerd is in media deelnemen aan diverse activiteiten, uiteenlopend van een kijkje achter de schermen bij Hilversumse mediabedrijven, waaronder het Media Park, en een bezoek aan diverse televisiestudio’s tot lezingen van programmamakers en spetterende muziekoptredens. Meer informatie: dutchmediaweek.nl.
Je bent sinds januari 2014 algemeen directeur van AVROTROS. Had je verwacht hier nog steeds te zitten?
“Eeh ja, ergens wel. Als ik naar mijn verleden kijk – tien, elf jaar John de Mol, twaalf jaar SBS – dan ben ik wel iemand van de lange adem, die houdt van dingen uitbouwen, groter maken, op een andere manier doen. Dus die lange zit verbaast me niet helemaal.”
Je begon als nieuwe baas in een nieuw kantoor met nieuwe mensen van twee verschillende bloedgroepen die moesten fuseren. Hoe kijk je daarop terug?
“Alle voorbereidingen waren al getroffen voor mijn komst en ik denk dat we de mensen op een hele goede manier hebben samengesmeed. Dat was niet binnen een week gebeurd, maar ik kan nu wel zeggen dat hier gewoon één AVROTROS-gevoel in het pand hangt. Als je binnenkomt en je ziet de muur vol met gezichten die hier werken of hebben gewerkt, dan spreekt daar grote trots uit. Natuurlijk moet je in die eerste jaren soms vervelende beslissingen nemen omdat sommige mensen gewoon niet in de ideeën pasten over hoe we de toekomst zagen. Dan moet je onderweg afscheid nemen van elkaar, maar ik kwam er toch vooral snel achter dat hier ontzettend veel zeer gemotiveerde mensen zaten en zitten. En dat die echt waanzinnig goed programma’s konden maken, voor de waarheid en de waarheidsvinding gingen en daar alles voor over hadden. Dat vakmanschap was fantastisch om te voelen en te merken.”
Was dat als voormalig SBS’er een cultuurschok voor jou?
“Nou, die zat er vooral in dat ik van een commercieel bedrijf kwam en gewend was: we gaan het zó doen en dat het dan overmorgen gebeurde. Hier moet je eerst heel veel praten en vergaderen, alles gaat via de NPO. Dus dát was de cultuurschok. Maar de makers hier vond ik echt een openbaring. Altijd maatschappelijke waarde in een programma stoppen, dat was beslist anders dan ik gewend was.”
“De makers hier vond
ik echt een openbaring”
We hebben het nu over 100 jaar AVRO. Wat voor gevoel heb je daar zelf bij?
“Enorm trots, want ik ben echt wel een AVROTROS-er geworden. En het idee dat 100 jaar geleden iemand bezig was met techniek die leidde naar de eerste radio-uitzendingen, dat is eigenlijk een beetje hetzelfde als Artificial Intelligence nu. Op dat terrein zetten we momenteel de beginstappen, toen was dat radio. Iedereen had het erover, want het was de nieuwste techniek. Het feit dat wij daaruit voort zijn gekomen, vervolgens televisie gingen maken en van een lineair tv-bedrijf echt zijn uitgegroeid tot een multimediabedrijf na een enorme digitaliseringsslag, dat vervult mij met grote trots. Net als dat onze mensen daar vol in meegaan, kansen zien en die ook pakken.”
Wat is jouw eigen eerste herinnering aan de AVRO?
“Een van de kijkmomenten die ik me heel bewust herinner als kind, is dat mijn moeder op dinsdagavond in een stoel voor de televisie zat en ik ernaast op de grond. En dan keek ze naar Peyton Place. Volgens mij was dat van de AVRO. (Correct: tussen september 1967 en 1973 zond de AVRO 514 afleveringen uit van deze Amerikaanse soap, die wekelijks zes van de dertien miljoen Nederlanders aan de buis kluisterde en voor een ware hype zorgde, JtN). Dokter Rossi! Ik geloof niet dat ik veel snapte van wat er op het scherm gebeurde, maar het was magisch. En het was een mooi moment samen met mijn moeder. Ook helder voor de geest: met het hele gezin op zaterdagavond naar Eén van de acht kijken met Mies Bouwman. Ik zie nog steeds die blije man voor me toen hij een televisie won.”
“Dat rijke verleden met al die kwaliteitsprogramma’s van Mies, Willem Duys, Ria Bremer, Ad Visser et cetera willen we doortrekken naar het nu en de toekomst. Aandacht voor het ambacht tv en radio maken, en tegenwoordig ook online en via podcast. Ik zie het vooral als mijn taak om ervoor te zorgen dat bij AVROTROS makers kunnen máken en niet worden afgeleid door andere zaken. Dat er ruimte is voor vernieuwing, maar vooral ruimte en tijd voor die kwaliteit van maken.”
Waar zit die afleiding vooral in?
“Dat mensen vergeten dat programma’s echt landen als er een maatschappelijke waarde in zit, en mensen dat thuis voelen. Dat ze er ook iets aan hebben, dat het meer is dan alleen maar vermaak. Dat je de tv uitzet en denkt: ik heb wat leuks gezien, en ik heb er ook nog iets van opgestoken. Dat moet in elk programma van ons zitten. Bij Radar is dat obvious en bij EenVandaag ook, maar we willen mensen net zo goed met andere programma’s inspireren. Ook bij titels die al lang bestaan, kijken we hoe we daar maatschappelijke waarden aan toe kunnen voegen. Dan kan inhoudelijk zijn, door bijvoorbeeld spellen of activiteiten in Wie is de Mol? meer te laten zeggen over de kunst en cultuur van een land, of door een meer duidende, actuele podcast ernaast te zetten. In die vernieuwing proberen we onze weg te vinden, zonder het format aan te tasten.”
Is het jammer dat Lingo niet meer bij AVROTROS zit?
“Ja, dat vind ik heel jammer, dat format heeft grote maatschappelijke waarde.”
Waarom komt het niet terug?
“Omdat de rechten nu, denk ik, zijn ondergebracht bij commerciële partijen. Maar ik vind ook dat je niet altijd moet teruggrijpen op het oude. Ik heb liever dat wij hier iets nieuws verzinnen met taal, waardoor we een volgende stap zetten. We doen ook dit jaar weer De Week van de Taal en dat dat koppelen we dan aan het Nederlandse lied. Dat vinden we leuk om te organiseren en daar stoppen we ook best veel geld en moeite in, want taal is wat ons verbindt in Nederland.”
“De muziekindustrie is natuurlijk
totaal veranderd, maar ergens broeit
het, om met dat merk TopPop nog een
keer iets verrassends te doen op tv”
Welk tv-programma uit het verleden zou je wel nog eens willen terugbrengen?
“Eigenlijk geen enkel, ik wil kijkers vooral confronteren met nieuwe programma’s. Maar wat wel door mijn hoofd speelt, is iets doen met ons YouTubekanaal TopPop. Dat heeft nu bijna anderhalf miljoen abonnees, wat betekent dat nog steeds ongelooflijk veel mensen graag naar muziek willen luisteren én kijken en met grote regelmaat terugkomen om dat te doen. En ik weet niet waarom, maar ikzelf moet dan altijd meteen aan Kate Bush denken, haha. De muziekindustrie is natuurlijk totaal veranderd, maar ergens broeit het, om met dat merk TopPop nog een keer iets verrassends te doen op tv.”
Is AVROTROS echt één club geworden?
“Ja, er was eigenlijk nooit sprake van twee culturen. Ik denk dat 50% van de huidige mensen ook zijn binnengekomen toen het AVROTROS was en die hebben toch wel de overhand gekregen. Programma’s als Mindf*ck en Hunted hebben echt het AVROTROS-stempel. Ik denk ook wel dat we the best of both worlds naar boven hebben gehaald. Daar is ook veel moeite voor gedaan, om dat DNA te vinden, maar dat hebben we nu wel te pakken. Los van een stroming, meer op onderwerp. Allereerst rechtvaardigheid, wat we heel belangrijk vinden, met onder andere Radar, Opsporing Verzocht en ook EenVandaag, dat voor de fusie al een samenvoeging van AVRO en TROS was. En dan natuurlijk cultuur, die voor verbinding zorgt in de samenleving. De Nederlandse muziek van de TROS, de (podium)kunst en het culturele karakter van de AVRO, dat hebben we gewoon samengevoegd in één groot pakket waar we stevig op sturen. Dat werkt verfrissend, verhelderend en voelt heel goed, als vanzelf.”
Is AVROTROS daarmee herkenbaar genoeg?
“Nee, nog lang niet. We hebben nog steeds het probleem dat heel veel mensen televisie kijken en eigenlijk niet weten wie de afzender van het programma is, anders dan de NPO. Dus die slag zijn we nu aan het maken, met onze nieuwe positionering en vormgeving. In de nieuwe strategie die we samen met de NPO hebben besproken en waar we in gezamenlijkheid voor gaan, komt er gelukkig meer ruimte voor een omroep om zich te profileren. Daar ben ik heel erg blij mee.”
Wat is het grootste misverstand over AVROTROS?
“Dat we gewoon een oude, bedompte publieke omroep zijn, terwijl dit een ontzettend levendig bedrijf is met ongelooflijk leuke programma’s. Alleen, niet veel mensen weten dat. Mensen in mijn kennissenkring of die ik toevallig ontmoet, vragen wel eens: AVROTROS, dat zie ik niet, wat maken jullie dan? En dan noem ik bijvoorbeeld Radar, EenVandaag, Tussen Kunst en Kitsch, Mindf*ck, Flikken Rotterdam, Flikken Maastricht, ik kom zo aan twintig programma’s die iedereen kent. Dan hoor ik alleen: oh, oh, oh, maken jullie dat ook? Die bewustwording is dus onze grote uitdaging de komende tijd.”
“Mensen in mijn kennissenkring
of die ik toevallig ontmoet, vragen
wel eens: AVROTROS, dat zie ik
niet, wat maken jullie dan?”
Maar is het erg dat de gemiddelde Nederlander dat niet weet? Je kunt ook redeneren: ze kijken in elk geval naar de publieke omroep.
“Ik denk dat het goed is dat ze weten wie de afzender is, omdat AVROTROS een kwaliteitsmerk is. Al van oudsher, toen we nog ‘de Algemeene’ werden genoemd. Iedereen denkt dat de algemene betekent: voor iedereen. Nee, voor ons betekent dat vrij van invloed vanuit politieke kleur of religie. En daar leven wij nog steeds naar, vanuit die gedachte maken wij nog steeds programma’s op een hele toegankelijke manier. Wij vinden dat we ons daar wezenlijk onderscheiden, ook door duidelijk te kiezen voor rechtvaardigheid en cultuur, in de volle breedte.”
“Dat is ook de boodschap die we hebben meegekregen vanuit de Verenigingsraad, nog steeds een belangrijk orgaan bij AVROTROS. Die nemen we echt mee op het ingeslagen pad, de profilering en de programma’s die daaruit voortkomen en de toekomstvisie. Als we bijvoorbeeld nieuwe mensen werven, moet er inhoudelijke betrokkenheid zijn bij cultuur.”
Jij bent zelf ook veranderd bij deze omroep. In een BM-interview met Harm Edens in 2018 zeg je: “Ik begrijp klassieke muziek ook steeds beter. Dat is het leuke van hier werken, ik ben midden in die kunstwereld terechtgekomen. (…) Het voelt veilig en fascinerend. Ik ben er ingezogen. Net als de kijkers. Het is voor een breed publiek en het heeft een extra laag.”
“Ik kan niet anders zeggen dat dat inderdaad zo is, dat heb ik hier geleerd. Twee collega’s, Jet en Fieke, hebben ooit de podcast Beethoven is meer dan een hond gemaakt en ik weet nog goed dat ik die samen met mijn vrouw onderweg naar Zuid-Frankrijk beluisterde. In vijf afleveringen wordt klip en klaar uitgelegd hoe klassieke muziek in elkaar zit en daardoor ga je anders luisteren. Echt fantastisch, ik leer daarvan. En niet alleen met klassiek hoor, ook alle podiumkunst die ik mocht bezoeken of een festival als Oerol. Dat heeft mijn leven echt wel verrijkt en een heel andere blik op cultuur gegeven.”
Waar ben je nou extra trots op, wat vind jij heel goed gelukt?
“Nou ja, dat is een simpele: het Songfestival. Dat hebben we in negen jaar tijd uitgebouwd van iets dat bijna weg was tot weer echt een nationaal evenement. Na een keer tweede worden en een keer winnen, is dit jaar helaas niet zo succesvol verlopen, maar dat zet je ook weer aan het denken. En ik ben trots op hoe we EenVandaag weer hebben neergezet als platform en met een Opiniepanel waar tachtigduizend mensen onderdeel van zijn. Daarmee zitten we echt in de haarvaten van Nederland en brengen we de dialoog op gang. Die interactiviteit met het publiek vind ik van wezenlijk belang.”
“Maar ik kan ook genieten van de app die is toegevoegd aan Wie is de Mol? en die een miljoen actieve gebruikers kent. En daarin zitten weer 300.000 groepen waarin ze met elkaar het spel spelen, dus over verbinding gesproken… Dan word ik uitgenodigd in een groep met alleen Eric-en gespeld met een c en speel ik met veertig, vijftig naamgenoten die ik niet ken. Ja, dat vind ik fantastisch.”
“Ik ben ervan overtuigd dat we
weer een voortrekkersrol kunnen
spelen en zo’n mooie positie kunnen
innemen, net als 100 jaar geleden
bij die eerste radio-uitzending”
“We hebben al met al een zeer geslaagde transitie gemaakt van lineair- naar multimediabedrijf. De website van Radar is de grootste programmasite van de publieke omroep en we hebben laatst eens laten berekenen dat wat onze impact is. We hebben toen Beste Zangers als voorbeeld genomen, waarna bleek dat Miss Montreal die een liedje van Stef Bos vertolkte maar liefst 15,5 miljoen views scoorde op YouTube. Ik kan me daar helemaal niets bij voorstellen, weet ook niet wat we daarmee moeten – advertenties verkopen mogen we niet – maar het tekent de enorme impact van zo’n programma en dan nog maar één onderdeel daaruit. Dat vind ik echt ongelooflijk interessant en daar moeten we meer werk van maken.”
Is je vak leuker of lastiger geworden?
“Ik vind leuker. Van alleen lineair publiek naar commercieel met een steeds groter, rijker en diverser media-aanbod voor de kijker. Dat is het doel van onze branche, denk ik. En nu zitten we midden in de platformtechniek en streaming, daar moeten we onze weg in vinden. We zien natuurlijk dat we daar marktaandeel verliezen, maar als wij goede programma’s blijven maken en op de juiste plekken aanbieden, zal er altijd publiek voor zijn. Er is nog nooit een medium verdwenen, alleen kleiner geworden waardoor je jezelf opnieuw moet uitvinden. Dat zal met televisie ook gaan gebeuren.”
“Na VOD ontstaat vast weer een nieuwe manier van kijken en eigenlijk vind ik dat we met z’n allen moeten proberen bij die volgende technische ontwikkeling een pioniersfunctie te vervullen. Daar probeer ik ook de NPO in mee te nemen, want vergeet niet: de publieke omroep in Nederland was wereldwijd de eerste die uitgesteld kijken mogelijk maakte. Ik ben ervan overtuigd dat we weer een voortrekkersrol kunnen spelen en zo’n mooie positie kunnen innemen, net als 100 jaar geleden bij die eerste radio-uitzending. We zijn creatief en innovatief, het Nederlands publiek past zich makkelijk aan en staat open voor nieuwe dingen, ik denk absoluut dat het kan.”
“Daarom is de nieuwe strategie die we nu samen met de NPO ontwikkelen ook van wezenlijk belang. Die richt zich ook nadrukkelijk op jongeren, die vaak niet kiezen voor specifieke content maar voor een platform waar ze zich thuis voelen. Dus zullen wij met programmaonderdelen ook heel nadrukkelijk aanwezig moeten zijn op TikTok en YouTube. Die kids zijn natuurlijk veelvraten, maar als wij hen de juiste dingen voorschotelen, of het nou muziek is of een Radar-item over wat een telefoonabonnement nou eigenlijk mag kosten, dan is daar een wereld te winnen en kun je ze kennis laten maken met een betrouwbare afzender.”
Ik ga niet zeggen over 100 jaar, maar bestaat AVROTROS over pakweg 20, 25 jaar nog?
“Ja, absoluut. Het zal een andere vorm hebben, maar het zal nog steeds media, video en audio, blijven maken. Hoe het gedistribueerd wordt en waar, dat weten we niet helemaal, maar dat zal zeker blijven bestaan. Omdat er enorme behoefte is aan de content die wij nu brengen. De actualiteit, maar vooral ook de culturele verhalen en de visie op de maatschappij. Dus ja, ik ben zeer optimistisch over onze toekomst, we staan er ongelooflijk goed voor, ook financieel. Met ons programmapakket dragen we ontzettend veel bij aan het succes van de NPO en dat samenspel is cruciaal.”
Remco van Leen mogelijk opvolger Frans Klein bij NPO
Hij deelt die rol samen met voormalig HR-manager Jojanneke Doorn sinds Frans Klein in november 2022 aanvankelijk tijdelijk terugtrad vanwege het lopende onderzoek naar sociale veiligheid binnen de gehele NPO. Klein vertrok in augustus van dit jaar definitief bij de NPO en stapte over naar Talpa.
Op dat moment werd de (interne) benoemingsprocedure voor een nieuwe Directeur Video in gang gezet. Van Leen bevestigde op de seizoenspresentatie van de NPO dat hij heeft gesolliciteerd naar de functie van Directeur Video. Een gebruikelijke procedure van de NPO, die afgelopen zondag sloot. “Mijn hart ligt bij de publieke omroep”, stelde Van Leen die binnen een maand duidelijkheid denkt te hebben.
Van Leen is opgeleid als journalist. Hij begon begin jaren ‘90 zijn mediacarrière bij Ivo Niehe Productions en heeft nog altijd contact met de bekende tv-presentator. Dertien jaar lang was Van Leen mediadirecteur van TROS, later AVROTROS, waar hij onder meer verantwoordelijk was voor het Eurovisie Songfestival.
Hij verliet de publieke omroep in 2016 voor Talpa, waar hij als programmadirecteur onder meer Veronica Inside, Steenrijk Straatarm en Chateau Meiland onder zijn hoede had. Na drie jaar vertrok hij bij Talpa. Sinds maart 2022 is hij terug bij de publieke omroep, eerst als zogenoemde genremanager en nu als waarnemend directeur.
De NPO geeft hiermee gehoor aan een advies van de Raad van Cultuur om de mogelijkheden te onderzoeken van een nieuw, nationaal digitaal cultuurplatform. Met dit platform kan de cultuursector worden versterkt en de cultuurparticipatie van het publiek worden bevorderd.
In nauwe samenwerking met de cultuursector wordt komende periode verkend hoe de vindbaarheid en zichtbaarheid van cultuuraanbod in een digitaal platform verder kan worden vergroot en hoe de partijen daarin kunnen versterken. De verkenning naar het nieuwe platform bouwt voort op NPO Cultuur 2.0; het nieuwe cultuurprogramma van de publieke omroep met als doel het publiek te stimuleren weer naar de cultuurpodia en -zalen te gaan. NPO Cultuur 2.0 wordt mogelijk gemaakt door een extra budget van 5 miljoen euro, beschikbaar gesteld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Frederieke Leeflang, voorzitter Raad van Bestuur NPO: “Cultuur is een essentieel en prachtig onderdeel van onze programmering en we functioneren graag als brug tussen cultuursector en publiek. Tijdens de coronacrisis waren we met het label NPO Cultuur in staat om samen met de cultuursector te experimenteren en televisieadaptaties en registraties van culturele producties uit te zenden toen de theaters en podia dicht waren. Nu deze crisis achter ons ligt spelen we als publieke omroep graag opnieuw een rol bij het opzetten van een nieuw digitaal cultuurplatform waar cultuur digitaal bij elkaar komt, samen met de sector en de omroepen. Dit platform kan dienen als waardevolle aanvulling op fysiek theater- en museumbezoek en kan zorgen voor verdieping en het bereiken van een breder en ander publiek.”
