DutchMedia Podcast met voorzitter van het Commissariaat voor de Media
In de 64e aflevering is Amma Assante te gast. Zij is sinds september 2022 voorzitter van het Commissariaat voor de Media.
Na stil te staan bij de reclame-uitbreiding bij de Ster en de programmatische consequenties van de bezuinigingen bij de NPO spreken David en Taco met haar over de rol van het Commissariaat en hoe daar onder leiding van Assante invulling aan wordt gegeven. Daarbij wordt onder meer stilgestaan bij de adviesfunctie, boetebeleid, influencers, Europese quotaregeling en de investeringsverplichting.
Commissariaat voor de Media legt Ongehoord Nederland boete op
ON!-gezichten Peter Vlemmix, Raisa Blommenstijn en Tom de Nooijer meldden maandag in de video’s dat er een boete was opgelegd. Volgens de boegbeelden heeft de boete te maken met Tom de Nooijer, die als presentator voor de omroep werkt.
Het Commissariaat voor de Media legt ON! een boete op vanwege mij als presentator van Ongehoord Nieuws.
Terwijl ze ondertussen letterlijk toegeven dat hun aanklacht niet klopt. Ongelofelijk maar waar.
Ze willen ons definitief de nek omdraaien. Laat dat niet gebeuren: steun ons. pic.twitter.com/XFPZ3jCyyo
Het CvdM zegt dat de boete is opgelegd vanwege meerdere overtredingen. De redenen hiervoor zijn opgenomen in een sanctiebesluit dat nog gepubliceerd moet worden. Het is daarom nog niet duidelijk wat de precieze aanleiding voor de boete is.
Het commissariaat weerspreekt dat er sprake is van een ‘oorlog of strijd’ tegen ON! of de presentatoren van de omroep. De mediawaakhond zegt dat binnen het publieke bestel ruimte is voor het geluid dat ON! vertegenwoordigt. ‘Maar daarbij gelden dezelfde regels voor ON! als voor alle andere omroepen.’
‘Uit het onderzoek waarover ON! bericht, is gebleken dat ON! onvoldoende maatregelen heeft genomen om onder meer belangenverstrengeling te voorkomen.’ Het CvdM zegt geen verdere inhoudelijke mededelingen te doen tot het sanctiebesluit wordt gepubliceerd. Het commissariaat bevestigt de boete nu wel omdat ON! zelf met het nieuws in de openbaarheid is getreden.
Bij de lancering van Business Beats als internetstation in 2024 zei BNR-hoofdredacteur Marc Adriani: “We hebben onderzoek gedaan en goed geluisterd naar onze doelgroep: wat vinden ze leuk? Heel veel muziekzenders zijn heel generiek, die draaien van alles. Wij niet: het is een uniek format, het stoort niet en het is heerlijk voor tijdens werk.” Muzikaal schuurt het station aan tegen Sublime, terwijl het inhoudelijk niet concurreert met de nieuwszender zelf.
BNR heeft op DAB+ twee landelijke uitzendkanalen, waarvan er sinds 1 september 2017 een wordt verhuurd aan Groot Nieuws Radio. Dat christelijke radiostation huurt ook bandbreedte bij KINK in een andere DAB+-laag, oorspronkelijk bedoeld voor als BNR de etherveiling niet zou overleven. Daarop is nu non-stop muziek te horen. In april liet Groot Nieuws Radio weten donaties nodig te hebben, omdat het station zo’n 200.000 euro per jaar kwijt is aan DAB+ en die kosten niet wist te dekken uit reclame en structurele inkomsten zoals een businessclub.
Raad van Advies van Commissariaat voor de Media compleet met twee nieuwe leden
De bestuurlijke besluitvorming van het Commissariaat is belegd bij het College van Commissarissen, met Amma Asante als voorzitter. De Raad van Advies adviseert het College gevraagd en ongevraagd over strategische beleidsthema’s en de ontwikkeling van de organisatie op lange termijn. Daarnaast vormt de Raad een klankbord voor het College. De Raad vergadert ten minste vier keer per jaar.
De Raad van Advies bestaat uit de volgende vijf leden:
Nina Tellegen is de voorzitter van de Raad van Advies. Zij heeft ruime ervaring als bestuurder, adviseur en toezichthouder. Nina is kwartiermaker van het Nieuw Amsterdams Verbond, een onafhankelijke vereniging die bedrijven, betrokken Amsterdammers, gemeente en fondsen koppelt aan lokale maatschappelijke initiatieven. Eerder was Nina directeur van o.a. Stichting DOEN en de Amsterdam Economic Board. Ze is momenteel voorzitter van de RvT van De Kleine Komedie en lid van de RvT van Esprit Scholen in Amsterdam.
Ahmed Hamdi is senior onderzoeker en MT-lid bij het Verwey-Jonker Instituut. Hij doet onderzoek naar uiteenlopende maatschappelijke vraagstukken en is programmaleider van het Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS). Door het bij elkaar brengen van partijen, het ontwikkelen en helpen toepassen van kennis in de praktijk ondersteunt KIS beleidsmakers, uitvoerende professionals en vrijwilligers bij de uitdagingen en kansen van etnisch-culturele diversiteit.
Cateautje Hijmans van den Bergh was tot september 2024 bestuurslid bij de Autoriteit Consument & Markt, waar ze onder andere consumentenbescherming, gedragswetenschappelijk onderzoek en digitale economie in haar portefeuille had. Ze bekleedt diverse advies- en toezichtfuncties, o.a. bij de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Rijksmuseum van Oudheden. Tot de komst van Nina Tellegen was Cateautje waarnemend voorzitter van de Raad van Advies.
Alexander Klöpping is journalist, columnist, blogger en internetondernemer. Klöpping werd bekend door zijn tv-optredens als internetdeskundige, gadgetrecensent en kenner van digitale mediaontwikkelingen. Hij was medeoprichter van het nieuws- en journalistiekplatform Blendle, was adviseur bij het Mediafonds en produceert een wekelijkse podcast over media.
Mieke de Vos is associate partner bij Van de Bunt Adviseurs. De Vos was tot 1 mei 2023 directeur Bestuurs- en Organisatiezaken bij het Commissariaat voor de Media. Daarvoor was zij werkzaam in de zakelijke dienstverlening, onder andere op het vlak van management development, accountancy en de internationale advocatuur. De Vos heeft veel ervaring met bedrijfsvoering, stakeholdermanagement, organisatieontwikkeling en verandermanagement.
Amma Asante, voorzitter van het Commissariaat voor de Media: “We zijn ontzettend blij dat met de komst van Nina en Ahmed onze Raad van Advies compleet is. De individuele leden van de Raad brengen allemaal hun eigen achtergrond en werkervaring mee. De unieke combinatie daarvan maakt de Raad van Advies voor ons een belangrijke sparringpartner.”
Raad van Advies-voorzitter Nina Tellegen: “Als objectief en onafhankelijk adviesorgaan vormen we een klankbord voor het College van Commissarissen. Door gevraagd en ongevraagd advies te geven over uiteenlopende beleidsthema’s hopen we bij te dragen aan de missie en de strategie van het Commissariaat.”
Bron: Commissariaat voor de Media/BM
Foto: Paco Nunez (Alexander Klöpping, Cateautje Hijmans van den Berg, Nina Tellegen, Mieke de Vos, Ahmed Hamdi)
Eerst maar eens even de focus op Asante zelf. Zegt ze gelijk ‘ja’ als ze bijna 3 jaar geleden wordt benaderd om voorzitter te worden van de mediatoezichthouder? “Nee, zeker niet”, lacht Asante. “Ik weet nog goed dat ik in de tuin stond toen ik werd gebeld door een onbekend nummer en een mevrouw van een werving- en selectiebureau me vertelde dat mijn naam op een kandidatenlijst stond. Mijn eerste vraag was: goh, wat interessant, hoe komt u bij mij terecht, want weet u wel dat ik nooit professioneel in de media heb gewerkt? Toen zei ze: ja, dat weten we, maar we zoeken juist iemand van buitenaf.”
Asante is op dat moment voorzitter van de Landelijke CliëntenRaad (LCR), waar genoeg werk te verrichten is (“We hadden net de toeslagenaffaire achter de rug en bij het UWV is sowieso altijd veel aan de hand”) en ze het prima naar de zin heeft. “Ik dacht helemaal niet aan vertrekken en het thuisfront reageerde ook niet enthousiast, maar ik heb wel geleerd: als je wordt gevraagd, is het altijd leerzaam om in gesprek te gaan. En er ging een wereld voor me open. Na het toeslagenschandaal en wat dat deed met het vertrouwen van niet alleen de getroffen mensen maar ook van burgers in het algemeen in de democratie en de politiek, wilde ik daar iets aan doen. Ik heb een kloppend hart voor de publieke zaak, maak me zorgen over onze rechtsstaat en het afnemende vertrouwen, dus als ik dan via toezicht op de media daaraan een positieve bijdrage kan leveren, waarom niet? Dit is een mooie plek om de samenleving van dienst te kunnen zijn.”
Actieve houding Asante komt terecht in een organisatie die “eigenlijk net opnieuw in de verf was gezet. Er had zich een interim-periode voltrokken waarin een nieuwe structuur met nieuwe mensen was ingericht. Ik trof een club met heel veel expertise en specialisatie, een ‘lieve’, vakkundige en betrokken organisatie ook, maar ook een die best naar binnen was gekeerd. Ik vind dat je als Commissariaat de verantwoordelijkheid hebt om te handelen vanuit maatschappelijk belang en dat vraagt om een actieve houding in het debat. Dat is mij wel op het lijf geschreven, daarom heb ik als een van de eerste dingen geroepen: jongens, we verrichten hier belangrijk werk, dat gaan we doen met zelfvertrouwen en open vizier. Dus de ramen en deuren gaan open, we moeten naar buiten en in gesprek, de verbinding aangaan. We moeten goed weten waar wat speelt, maar de sector moet ons ook leren kennen en beseffen wat ze aan ons hebben. Dus niet meer achteroverleunen en kijken wanneer iets fout gaat en dan sanctioneren, maar veel meer op de voorgrond treden, proactief en met aandacht voor risicomanagement.”
“De ramen en deuren gaan open, we moeten naar buiten en in gesprek, de verbinding aangaan”
Eén van de focusthema’s van het Commissariaat: een veilige online omgeving voor jongeren. Daarin past ook de uitbreiding van het toezicht op video-uploaders. Door technologische ontwikkelingen en het achterlopen van wet- en regelgeving is er niet altijd voldoende bescherming tegen media-aanbod dat schadelijk is voor jongeren. Sociale media vormen voor hen vaak de voornaamste toegangspoort tot essentiële informatie, educatie en vermaak. Daarom zet het Commissariaat zich de komende jaren in om jongeren te beschermen tegen schadelijke content en commerciële beïnvloeding.
Risico-gestuurd toezicht Sinds 16 juni valt een grotere groep video-uploaders onder actief toezicht van het Commissariaat. Tot dan toe gaat dat om uploaders met 500.000 volgers of meer, maar dat drempelcriterium is nu losgelaten omdat ook risico’s worden gezien in de groep met minder dan een half miljoen volgers; denk bijvoorbeeld aan de groeiende populariteit van zogeheten micro-influencers.
Asante: “We verwachten van hen onder andere dat reclame in hun video’s herkenbaar is voor kijkers. De afgelopen jaren gingen we in ons toezicht op uploaders van eerst voorlichting, via informele handhaving zoals gesprekken, naar strengere handhaving met boetes. We houden risico-gestuurd toezicht, zodat we wendbaar en flexibel kunnen ingrijpen, bijvoorbeeld als het gaat om de bescherming van minderjarigen.”
“De uitbreiding van het toezicht geldt voor uploaders die een account hebben op YouTube, Instagram en/of TikTok, de afgelopen 12 maanden ten minste 24 video’s plaatsten, geld verdienen of een ander voordeel behalen met hun video’s én ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel. Van deze groep uploaders verwacht het Commissariaat: wees transparant over reclame, houd rekening met minderjarigen en maak kenbaar wie je bent. Influencers zijn hierover geïnformeerd via een campagne op sociale media en we hebben ook een kennissessie georganiseerd voor managementbureaus van influencers.”
Komt er dan ook verzet of protest over wat jullie doen? “Nee, helemaal niet. Wel onbegrip soms, maar geen weerstand. We realiseren ons dat we te maken kregen en nog steeds hebben met een doelgroep die geen toezicht gewend was en vaak ook geen professionele mediamakers zijn. Dus je neemt ze aan de hand mee; het gaat erom dat ze begrijpen waarom toezicht nodig is, het belang ervan snappen. En ze soms dus ook aan risicomanagement moeten doen om zich aan de wettelijke afspraken te houden. Daar moet je ze ook even de tijd voor geven. Als ze na alle uitleg en waarschuwingssignalen toch de normen overschrijden, ja, dan gaan we over tot sancties.”
Intrinsiek gemotiveerd Hoe hoog zijn die boetes? “Dat is wettelijk vastgelegd, die kunnen wij niet zomaar bepalen. Er zit een maximum aan en dat hangt weer af van de inkomsten van een influencer en de zwaarte van de overtreding. Vaak wordt gedacht dat het effectief is als je maar genoeg hoge boetes oplegt, maar dat is niet zo. Onderzoek wijst uit dat het ‘schrikeffect’ van korte duur is. Het is op lange termijn veel effectiever om mensen intrinsiek gemotiveerd te krijgen, dat ze vanuit zichzelf de wet respecteren en het goede willen en kunnen doen. Een van de grootste uitdagingen vind ik –en dat geldt niet alleen voor de influencers maar in zijn algemeenheid: hoe zorgen we ervoor dat mensen, die werken bij de instelling waar we toezicht op houden, bereid en in staat zijn om de grondoorzaken van problemen te zien en daar iets aan te doen? Ik zeg wel eens tegen mijn collega’s: het zweet moet niet over míjn rug lopen, ze moeten het dáár voelen druppelen.”
“Het zweet moet niet over míjn rug lopen, ze moeten het dáár voelen druppelen”
Het Commissariaat heeft 262 wettelijke taken en telt 79 medewerkers. Serieus alles monitoren en toezicht houden is dan toch vrijwel onmogelijk? “Nee, dat kan ook niet. We richten onze capaciteit en energie dan ook op de risico’s die voor de grootste problemen kunnen zorgen. Daar kijken we naar en dat maakt ons ook flexibel en wendbaar. We hebben een systematiek bedacht waarbij we signalen krijgen van buitenaf, vanuit de sector, van mediagebruikers, maar ook zelf actie ondernemen. Dat wordt allemaal gewogen en beoordeeld.”
Toezicht op Snap Het Commissariaat werkt in het kader van het Samenwerkingsplatform Digitale Toezichthouders (SDT) ook samen met de Autoriteit Consument & Markt, de Autoriteit Financiële Markten, de Autoriteit Persoonsgegevens en de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur om ervoor te zorgen dat ieders toezichtactiviteiten op digitaal gebied en op Europese wet- en regelgeving goed op elkaar aansluiten. De regels voor uploaders vloeien ook voort uit Europese regelgeving. Collega-toezichthouders in andere lidstaten hebben te maken met gelijksoortige uitdagingen en daarom is het Commissariaat ook op internationaal vlak actief.
Zo is Amma Asante dit jaar vicevoorzitter van de European Media Board, die bijvoorbeeld gevraagd en ongevraagd advies geeft aan de Europese Commissie over regelgeving voor Big Tech en grote platforms. “Een ander voorbeeld van ons internationale werk: het Commissariaat houdt voor de gehele Europese Unie toezicht op de in Nederland gevestigde videoplatformdienst Snap. Andersom geven wij meldingen en signalen over bijvoorbeeld YouTube, Instagram en TikTok door aan de Ierse toezichthouder, omdat deze platforms in Ierland zijn gevestigd. Spanje is nu voorzitter van de European Media Board, volgend jaar wordt Nederland dat in principe.”
Netflix Naast Snap behoort ook het in Amsterdam gevestigde Netflix tot het ’toezichtpakket’ van het Commissariaat. Topman Ted Sarandos is inmiddels ter kennismaking even langs geweest in Hilversum. “Of hij me heeft willen paaien? Dat weet ik niet, maar ik ben daar niet zo gevoelig voor”, zegt Asante lachend. “Hoe dat gaat? Ach, je ontvangt hem vriendelijk, hebt een gesprek over hun activiteiten en toezicht en na een uur schud je elkaar de hand en gaat hij weer. We letten erop of Netflix zich aan de Mediawet houdt en of ze bijvoorbeeld voldoen aan de investeringsverplichting.”
Daarover gesproken: de voorzitter van het Commissariaat heeft nog wel een dringend advies aan politiek Den Haag. “Om onze taak zo goed mogelijk te kunnen uitoefenen, hebben we behoefte aan ‘open normen’. Kijk, de huidige wetgeving is gebaseerd op lineair aanbod en sluit onvoldoende aan op de internationale, digitale wereld die over grenzen gaat. Een goed voorbeeld is dat er nu nog geen aparte wetgeving voor toezicht op influencers bestaat. Wij hebben de bestaande, lineaire regels vertaald naar die groep en op basis daarvan schakel je een influencer dan gelijk met Netflix… Dat is natuurlijk gek: het kan niet zo zijn dat je een micro-influencer bij een overtreding net zo zwaar beboet als een miljardenbedrijf. Daarom mijn pleidooi voor ‘open normen’, dat je ruimte hebt om af te wijken als dat nodig is. En daar is passende wetgeving voor nodig.”
“Het kan niet zo zijn dat je een micro-influencer bij een overtreding net zo zwaar beboet als een miljardenbedrijf”
Hoe zie jij de toekomst van het Commissariaat? Moet het mediatoezicht blijven zoals het is? “Nee, dat geldt voor niets of niemand, daar geloof ik niet in. Ik vind dat wij ook moeten meebewegen met de tijd. Toezicht houden op de media komt voort uit de behoefte om de democratie goed te laten functioneren en te versterken. Daarvoor heb je media-aanbod nodig dat voldoet aan bepaalde kernwaarden. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat op een gegeven moment wordt gezegd: dat vinden we niet meer belangrijk, laat maar gaan. Dus ik geloof oprecht dat je altijd toezicht moet blijven houden op de media. Maar doen we dat over 20 jaar nog op dezelfde manier als nu? Nee, natuurlijk niet. Heeft het Commissariaat op dit moment voldoende instrumenten in handen om dat goed te doen? Nou, niet altijd. Daarom sturen we ook ieder jaar een brief met signalen uit richting het ministerie van OCW, waarin we aangeven wat we tegenkomen qua toezicht en wat we nodig hebben aan wetgeving.”
En hoe zit het met de ambities van Amma Asante zelf? “Je wordt aangesteld voor een periode van 5 jaar, met een optie om nog eens 5 jaar te verlengen. Ik ben ambitieus, maar ik zit nu hier met een mooie opdracht en heb het naar mijn zin. Ik werk samen met bevlogen, deskundige collega’s en dat wil ik graag de komende jaren blijven doen.”
Wie is Amma Asante?
Amma Asentewaa Asante (Kumasi (Ghana), 14 mei 1972) groeide op in de Amsterdamse Bijlmermeer en studeerde politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Vervolgens werkte ze onder andere bij BMC, waar ze onder meer overheidsinstanties, onderwijsinstellingen en woningcorporaties adviseerde.
Asante was van 1998 tot 2006 gemeenteraadslid in Amsterdam namens de PvdA en werd in september 2016 Tweede Kamerlid voor die partij, als opvolgster van Tanja Jadnanansing. Bij de verkiezingen van maart 2017 stond Asante opnieuw op de kieslijst, maar ze werd niet herkozen en ging weer aan de slag bij BMC in Amersfoort. Op 1 mei 2019 werd Asante voorzitter van de Landelijke CliëntenRaad (LCR), een belangenbehartigingsorgaan voor alle Nederlanders in de sociale zekerheid, en 3 jaar later trad ze toe tot het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding. Na haar afscheid bij de LCR is ze sinds 15 september 2022 voorzitter van het Commissariaat voor de Media (CvdM).
Bron: BM-Jeroen te Nuijl
Fotografie: Margot Brakel
In 2024 constateerde het Commissariaat dat Talpa binnen het verboden tijdvak van 6.00 tot 19.00 uur reclamespots voor de Nationale Postcodeloterij had uitgezonden op Viaplay TV en Net5. Volgens Talpa kwam dit door het onverwacht verschuiven van reclameblokken en wordt er gewerkt aan trainingen, planningbuffers en een AI-tool om herhaling te voorkomen.
Het Commissariaat bracht in herinnering dat het door Talpa overtreden wetsartikel bestaat om ‘minderjarigen te beschermen tegen het zien van reclameboodschappen voor kansspelen’ en dat het Talpa in 2021 en 2023 ook al voor dezelfde overtreding formeel had gewaarschuwd. De toezichthouder mocht een boete van € 225.000 opleggen, maar hield het ditmaal bij € 12.500.
Het eind juni genomen besluit werd deze week gepubliceerd. In 2007 werd Talpa al eens met een symbolische € 1 beboet voor veelvuldige sluikreclame voor de Sponsor Loterij op tv-zender Tien. Toen stelde het tv-conglomeraat de wet verkeerd te hebben geïnterpreteerd.
Webinar Digital News Report 2025 online terug te zien
De interesse in, het gebruik van en het vertrouwen in nieuws daalt, blijkt uit het nieuwste Digital News Report. Daardoor ontstaat het risico dat burgers steeds minder goed geïnformeerd zijn. De onderzoekers Jorien Scholtens en Edmund Lauf presenteerden de belangrijkste onderzoeksresultaten in het webinar.
In het webinar ging mediaspecialist Elger van der Wel ook in gesprek over interesse, gebruik en vertrouwen in nieuws met hoofdredacteur Sophie Kluivers van Spil, hoofdredacteur Marc Veeningen van Talpa/Hart van Nederland en hoofdredacteur Joris Gerritsen van de Gelderlander. Verder praatte hij met voorzitter Amma Asante over de macht van big tech als poortwachters van het nieuws en Alyt Damstra, senior wetenschappelijk medewerker bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), over wat er nu moet gebeuren.
AVROTROS hoeft vertrouwelijke rapporten niet aan CvdM te laten zien
AVROTROS had met haar werknemers afgesproken dat de rapporten niet in andere handen zouden vallen. “We vinden het belangrijk ons aan die afspraak te houden. Als wij het uit handen geven, hebben we geen controle over waar het eventueel zou kunnen belanden”, liet een woordvoerder eerder aan Nu.nl weten.
Het CvdM vindt inzage in de rapporten nodig voor de beoordeling van het plan dat AVROTROS heeft opgesteld naar aanleiding van de bevindingen van de commissie-Van Rijn. De commissie presenteerde in februari 2024 een rapport waaruit bleek dat grensoverschrijdend gedrag breed speelt bij de landelijke publieke omroep. Omroepen voerden verbeteringen binnen de organisatie door.
Het CvdM stelde zonder de twee rapporten van AVROTROS “met lege handen” te staan. Daardoor zouden “mogelijke risico’s met betrekking tot sociale veiligheid kunnen blijven bestaan”. Het commissariaat zou zonder de rapporten geen toezicht kunnen houden.
De rechter is het daar niet mee eens: AVROTROS heeft een concreet plan van aanpak en dus is het niet nodig de resultaten verder in te zien. Daarnaast zijn volgens de rechter duidelijke afspraken gemaakt over het delen van de resultaten. AVROTROS hoeft daar niet van af te wijken. De omroep hoeft het CvdM ook geen dwangsom te betalen.
AVROTROS blij met uitspraak
“We zijn blij dat de rechter ons in het gelijk heeft gesteld met deze voorlopige voorziening en dat de beloofde vertrouwelijkheid van de gesprekken met medewerkers gewaarborgd blijft”, zegt een AVROTROS-woordvoerder tegen Nu.nl. “Sociale veiligheid is voor ons heel belangrijk en we blijven openstaan voor overleg met het Commissariaat.”
De rechter beantwoordde niet de vraag of het CvdM überhaupt bevoegd is om de rapporten in te zien. Die vraag moet worden beantwoord in een klachtenprocedure die momenteel loopt bij de mediawaakhond.
AVROTROS weigert inzage vertrouwelijke rapporten in ‘principiële zaak’
AVROTROS weigert de inzage in de onderzoeksrapporten en het Commissariaat voor de Media is daar niet blij mee. “Diverse collega’s hebben meegewerkt aan de rapporten op voorwaarde dat hun input vertrouwelijk blijft”, staat in het persbericht waarin de omroep bekendmaakte een rechtszaak tegen het CvdM te hebben aangespannen. “Deze afspraak en dit vertrouwen is voor ons van wezenlijk belang; zonder dat vertrouwen is er geen gesprek.”
Het Commissariaat stelt dat inzage in de onderzoeksrapporten nodig is voor de beoordeling van het plan van aanpak dat AVROTROS opstelde naar aanleiding van de bevindingen van de commissie-Van Rijn. De commissie presenteerde in februari 2024 een rapport waaruit onder meer naar voren kwam dat grensoverschrijdend gedrag breed speelt bij de landelijke publieke omroep. Na dat rapport gingen de verschillende omroepen aan de slag met plannen om verbeteringen binnen de eigen organisatie te bewerkstelligen.
De Raad van Toezicht van AVROTROS gaf de opdracht tot twee onafhankelijke en extern uitgevoerde onderzoeken. De onderzoeken richtten zich op de sociale veiligheid binnen de organisatie en de zogenoemde governance binnen de omroepvereniging. Dat is de wijze waarop een organisatie is georganiseerd en wordt aangestuurd.
Een woordvoerder van AVROTROS zegt tegen Nu.nl dat de omroep betwijfelt of de inzage van de twee onderzoeksrapporten nodig is om het plan van aanpak te kunnen beoordelen. “We hebben ons plan van aanpak aangeleverd en dat bevat ook de aanbevelingen uit de twee onderzoeksrapporten.” Maar het Commissariaat wil de volledige rapporten inzien, inclusief de verslagen van de gesprekken met medewerkers van de omroep.
‘Onderzoekrapporten zijn niet te anonimiseren’
AVROTROS heeft met de medewerkers afgesproken dat de gesprekken vertrouwelijk blijven en beroept zich daar nu op. “We hebben de afspraak gemaakt dat de rapporten niet in andere handen komen en we vinden het belangrijk ons aan die afspraak te houden”, zegt de woordvoerder. “Als wij het uit handen geven, hebben we geen controle over waar het eventueel zou kunnen belanden.”
Het Commissariaat wil de vragen van Nu.nl niet beantwoorden en verwijst naar een persbericht. Daarin laat de toezichthouder weten bekend te zijn met de zorgen “over de bescherming van de medewerkers” van AVROTROS en wordt benadrukt dat “alle informatie vertrouwelijk en zorgvuldig wordt behandeld”. Zo heeft het Commissariaat de omroep de mogelijkheid geboden de rapporten geanonimiseerd aan te leveren. Maar ook dat weigert AVROTROS.
“Het gaat om ervaringen en situaties. Als een medewerker bij een bepaald programma uitspraken doet over een leidinggevende en wat er door die persoon gezegd is, dan is dat herleidbaar”, zegt de woordvoerder. “De rapporten zijn niet te anonimiseren door het wegvlakken van een naam of functie.”
AVROTROS noemt de opstelling van het Commissariaat “onbegrijpelijk”. “Het ondermijnt de basis waarop mensen zich veilig voelen om misstanden te melden en raakt direct aan de integriteit van het interne werkklimaat.” Volgens de omroep wordt de “principiële” rechtszaak door medewerkers gewaardeerd. “We ontvangen signalen dat onze mensen het fijn vinden dat wij deze opstelling handhaven en voet bij stuk houden.”
Na stil te staan bij de reclame-uitbreiding bij de Ster en de programmatische consequenties van de bezuinigingen bij de NPO spreken David en Taco met haar over de rol van het Commissariaat en hoe daar onder leiding van Assante invulling aan wordt gegeven. Daarbij wordt onder meer stilgestaan bij de adviesfunctie, boetebeleid, influencers, Europese quotaregeling en de investeringsverplichting.
