In haar voortdurende strijd tegen dit soort advertenties blijft Facebook nieuwe en innovatieve manieren ontwikkelen om de misleidende advertenties beter van haar platformen te kunnen weren. Als gevolg van Facebook’s technologie is het verschijnen van verdere misleidende John de Mol advertenties voorkomen.
John de Mol en Facebook hebben tevens overeenstemming bereikt over een procedure die gevolgd wordt in het geval de misleidende advertenties toch weer zouden verschijnen. Nu een schikking is bereikt, is het voortzetten van de gerechtelijke procedure niet meer nodig.
Sinds enkele jaren worden bekende Nederlanders ongevraagd in verband gebracht met Bitcoin. In advertenties, waarin bekende Nederlanders worden opgevoerd als succesvolle Bitcoin investeerders, worden hun foto en naam gebruikt zonder hun toestemming. Gebruikers die op de advertenties ingaan en bedragen betalen, ontvangen geen Bitcoins, maar zijn hun geld kwijt.
We herinneren ons in dit verband de door John de Mol in 2019 aanhangig gemaakte rechtszaak tegen Facebook. Daar waar De Mol succes boekte met die juridische procedure, heeft de voorzieningenrechter recent geoordeeld dat Facebook nu wél voldoende maatregelen treft om nepbitcoin advertenties met bekende Nederlanders te weren.
Met weren wordt bedoeld: het verwijderen van nepadvertenties en voorkomen dat zij telkens opnieuw opduiken.
Welke maatregelen heeft Facebook genomen om de nepadvertenties te verwijderen? Facebook heeft na het vorige kort geding een nieuwe optie ingevoerd waarmee misleidende advertenties (‘celeb-bait’ advertenties) kunnen worden gerapporteerd. Daarnaast kan het ‘Sparse model’ de kenmerken van advertenties analyseren om advertentieaccounts op te sporen die mogelijk gelinkt zijn aan eerder geïdentificeerde malafide praktijken. Verder zijn de accounts van deze adverteerders ‘gebanhammerd’, dat wil zeggen dat via die accounts geen toegang tot Facebook meer mogelijk is.
Het belangrijkste twistpunt t.a.v. de preventieve maatregelen is of van Facebook kan worden gevergd om méér te doen dan zij in dit verband nu doet. Facebook heeft erop gewezen dat voor deze advertenties gebruik gemaakt wordt van zogenoemde ‘cloaking’ techniek, waardoor de landingspagina waarop het publiek terecht komt een andere is dan de onschuldig ogende pagina die aan (de systemen van) Facebook wordt gepresenteerd.
De voorzieningenrechter vindt dat Facebook – in het concrete geval – doet wat redelijkerwijze in haar vermogen ligt om de nepadvertenties te verwijderen en te voorkomen. Het laatste woord is vast niet gezegd in kwesties over nepadvertenties op grote internetplatforms.
De te nemen maatregelen door aanbieders van onlinediensten zullen telkens opnieuw bekeken worden en waarschijnlijk met de tijd mee moeten. Dat dit mankracht en geld kost, is volgens de rechtbank geen reden het niet te doen. Daarvoor is de verantwoordelijkheid van Facebook voor haar eigen advertentieplatform te groot en hebben de valse advertenties te veel impact. Bovendien is het belang van een gedupeerde om zich te verzetten tegen het verspreiden van zijn portret als dat wordt gebruikt voor oplichtingspraktijken en misleidende berichten, zeer groot.
Najima Khan
Najima Khan is advocaat bij Adriaanse van der Weel. Zij richt zich met name op de terreinen Media, Intellectueel Eigendom, Privacy & Contracten. Daarnaast is zij lid van de Raad van Toezicht van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Ook schrijft zij regelmatig columns voor het Advocatenblad.
Facebook gaat in beroep tegen uitspraak in zaak-De Mol
Volgens Facebook zijn er allerlei technische en juridische moeilijkheden bij het aanpakken van het probleem. Zo moet het bedrijf ook kijken naar pagina’s op websites die niet onder controle van Facebook staan. Het bedrijf zegt dan niet te kunnen ingrijpen.
“Maar dit beroep verandert niets aan onze inspanningen om het wereldwijde probleem van nepadvertenties aan te pakken”, zegt een woordvoerder van Facebook.
Niet alleen De Mol en andere gedupeerden hebben last van de nepadvertenties; ook Facebook zelf wordt volgens de woordvoerder benadeeld. “Er is soms twijfel of Facebook echt werk maakt van deze oplichtingspraktijken en mensen denken dat we het prima vinden om te profiteren van deze advertenties. Maar wie dat denkt, vergeet dat we daar geen enkel belang bij hebben. Wanneer mensen een slechte ervaring op Facebook hebben, is de kans kleiner dat ze ons platform gebruiken.”
Jort Kelder begint bodemprocedure om nep-bitcoinreclames
Jort Kelder begint een bodemprocedure, bedoeld om een principiële uitspraak van de rechtbank te krijgen. Kelder is een van de andere BN’ers die ook last heeft van de frauduleuze bitcoinadvertenties. “We willen vaststellen dat partijen als Facebook en Google hier onrechtmatig handelen en aansprakelijk zijn, ook voor de schade van mensen die door advertenties zijn misleid”, zegt zijn advocaat Matthijs Kaaks tegen de NOS.
Komt de rechter tot dat oordeel, dan kunnen gedupeerden een schadevergoeding eisen. Daarnaast kunnen BN’ers dan een claim indienen voor het gebruik van hun naam en portret. De bedoeling is dat de procedure voor het eind van het jaar is ingediend. Of andere BN’ers zich bij de zaak gaan aansluiten, is vooralsnog onduidelijk.
Tevens moet Facebook de gegevens van de afzender van de advertenties aan de Mol verstrekken. De Mol hoopt dat deze uitspraak er voor gaat zorgen dat Facebook nu eindelijk de hoognodige maatregelen neemt om de consument te beschermen tegen misleidende bitcoinadvertenties met gebruik van zijn naam en beeltenis en die van anderen.
John de Mol: “Ik ben heel blij dat de rechter mij in het gelijk heeft gesteld en dat Facebook de door mij geëiste maatregelen moet nemen om misleidende bitcoinadvertenties met mijn naam en/of beeltenis van haar platformen te weren. En dat het bedrijf mij de gegevens van de afzenders van de advertenties moet verstrekken. Ik mag hopen dat deze uitspraak voor Facebook aanleiding is om zo snel mogelijk maatregelen te nemen, waardoor onschuldige mensen niet meer met de nep-bitcoinadvertenties kunnen worden opgelicht. Ik hoop bovendien dat niet alleen ik, maar ook alle andere bekende Nederlanders die zijn misbruikt voor deze nepadvertenties profijt gaan hebben van deze uitspraak en de opgedane kennis. Mijn juridisch adviseurs en ik zullen nauwlettend volgen of Facebook nu ook daadwerkelijk snel maatregelen neemt tegen dit bedrog.”
Tevens eist hij afgifte van de gegevens van de afzender van de advertenties. Hij kiest voor de gang naar de rechter omdat Facebook de verlangde maatregelen ondanks herhaalde verzoeken niet vrijwillig neemt.
John de Mol zegt over het kort geding: “Het stuit me tegen de borst dat mensen hun zuurverdiende geld kwijtraken aan deze oplichterij. Mijn naam en beeltenis, en die van andere bekende Nederlanders, worden misbruikt voor het om de tuin leiden van onwetende consumenten. Iedereen begrijpt dat wij dat verschrikkelijk vinden. Facebook weigert maatregelen te nemen om dit te voorkomen.”
“Ik heb het bedrijf de kans gegeven het gesprek aan te gaan en maatregelen te nemen, maar ik liep tegen een muur van onwelwillendheid aan. Facebook moet eindelijk stoppen met deze nep advertenties in het belang van al diegenen die steeds opnieuw worden bedrogen. Daarom kom ik in actie via dit kort geding. De maatregelen waar ik om vraag houden niet meer en niet minder in dan dat Facebook zich ogenblikkelijk houdt aan zijn eigen advertentiebeleid en niet in strijd handelt met de Nederlandse en Europese regelgeving.”
John de Mol en Johnny de Mol nemen beiden met klem afstand van de inhoud van deze advertenties. Zij hebben op geen enkele manier te maken met de partijen die achter de advertentie zitten. De inhoud van de advertentie en van het artikel waar die naartoe leidt, is volledig vals en misleidend en voor het gebruik van hun naam en beeltenis hebben zij op geen enkele manier toestemming verleend.
“Ik heb getwijfeld of ik op deze manier naar buiten moest treden, maar ik wil voorkomen dat mensen geld kwijtraken en mij straks vragen waarom ik niet heb gewaarschuwd voor deze vorm van misleiding waar mijn naam ten onrechte aan verbonden wordt,” zegt John de Mol.
‘Het doel van de advertentie is om mensen op te lichten. Consumenten worden naar een omgeving geleid waar hen gevraagd wordt om geld over te maken naar een bedrijf dat Bitcoin Profit heet. De genoemde software bestaat niet en het bedrijf houdt mensen absurde winsten voor’, aldus Talpa Network in een verklaring.
Het is de tweede keer in korte tijd dat de naam van De Mol via een online advertentie wordt misbruikt. Over dit misbruik is contact geweest met alle grote mediabedrijven in Nederland, om het te signaleren als een gedeeld probleem, meldt Talpa Network. ‘Mediapartijen blokkeren en verwijderen de advertenties, maar het blijft oplichters lukken om advertenties geplaatst te krijgen. Het wordt tijd dat de politiek zich buigt over deze ongewenste ontwikkeling en regels stelt om het verschijnen van dit soort misleidende uitingen uit te bannen’.
We herinneren ons in dit verband de door John de Mol in 2019 aanhangig gemaakte rechtszaak tegen Facebook. Daar waar De Mol succes boekte met die juridische procedure, heeft de voorzieningenrechter recent geoordeeld dat Facebook nu wél voldoende maatregelen treft om nepbitcoin advertenties met bekende Nederlanders te weren.
Najima Khan is advocaat bij Adriaanse van der Weel. Zij richt zich met name op de terreinen Media, Intellectueel Eigendom, Privacy & Contracten. Daarnaast is zij lid van de Raad van Toezicht van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Ook schrijft zij regelmatig columns voor het Advocatenblad.
