Terug in de tijd

‘Terug In De Tijd’ is ook het lied van zanger Yves Berendse, dat dit jaar nieuw binnenkomt in onze Evergreen Top 1000. Een lied dat vorig jaar een gigantische hit was en vrijwel alle hitlijsten domineerde. Als je vorig jaar naar een feestje bent geweest, dan is het bijna knap als je dat nummer niet gehoord hebt.
Het geeft aan hoe populair tegenwoordig het Nederlandse lied weer is. Een jaar eerder was ‘Engelbewaarder’ van Marco Schuitmaker de hit van het jaar. Behalve Terug In De Tijd zong vorig jaar een groot deel van Nederland ook mee met ‘Zoet Zout Zuur’ van Robert van Hemert. En deze zomer was ‘Baila De Gasolina’ van Effe Serieus de oorwurm waar veel Nederlanders op los gingen. Oftewel Nederlandstalige (volks)muziek lijkt populairder dan ooit.

Die populariteit is ook terug te zien in het succes van NPO Sterren NL, de radiozender van de publieke omroep die zich richt op Nederlandstalige muziek. Net als NPO Radio 5 heeft ook Sterren NL geen FM-frequentie en is de zender te beluisteren via de NPO Luister app, online, DAB+ en via de kabel.
De coördinatie van Sterren NL is in handen van AVROTROS, de eindverantwoordelijkheid valt onder NPO Radio 5. Ook bij Sterren NL is een sterke groei zichtbaar, vooral sinds dit jaar. Zie het succes van Muziekfeest op het Plein (AVROTROS), waarbij de artiesten die je ook het hele jaar door hoort op Sterren NL, een heel plein in vervoering brengen. Jaarlijks, in december, laat het ook Muziekfeest van het Jaar de Ziggo Dome op zijn grondvesten trillen, met optredens van al die Sterren NL-helden. Deze feestelijke happening is overigens ook te zien tijdens oudjaarsnacht op TV.

Als we teruggaan in de tijd, dan zien we het succes van onder anderen André Hazes en Koos Alberts. Later kwam daar bijvoorbeeld Frans Bauer bij en tegenwoordig zijn er nieuwe helden als Sven Versteeg, Marco Schuitmaker, Donnie en uiteraard Yves Berendse.
Overigens, dat ‘volks’ en ‘klassiek’, twee op het oog totaal verschillende genres, heel goed samengaan, is ook te zien in deze bijzondere uitvoering van Engelbewaarder, onder begeleiding van het Radio Filharmonisch Orkest (RFO).
Dit optreden is onderdeel van het project Symfonische Sessies, een mooie samenwerking tussen het RFO en verschillende radiozenders van NPO.

Patrick van der Tol
Adjunct-zendermanager NPO Radio 5

Bericht delen

Is dat klassiek?

Tsja, het is maar hoe je dat bekijkt. Als het gaat om ‘klassiek’ als in ‘klassieke muziek’, dan is het antwoord nee. Een andere betekenis van klassiek is ‘traditioneel en van hoge kwaliteit’. En dan is het antwoord: ja. We worden door onze luisteraars hoog gewaardeerd en we zijn de zender van de herinnering en de traditie. En van de beste evergreens, ook dat.

Tien jaar geleden werd NPO Radio 5 afgeschakeld van de AM. Een FM-frequentie heeft NPO Radio 5 nooit gehad. Tegenwoordig hebben we wel weer een FM op NPO Radio 5, maar dat is Felix Meurders, met zijn zaterdagochtendprogramma FM op 5, waarin FM staat voor Felix Meurders 🙂

Terug naar de AM-afschakeling. Door die afschakeling was NPO Radio 5 niet meer via de ether te beluisteren, behalve dan als je een DAB-ontvanger had. Zo’n DAB-radio was toen nog een noviteit. Vandaar dat er hier en daar best zorgen waren over de toekomst van de zender. Immers, het luistertijdaandeel was destijds 3%. Maar met een zeer gering marketingbudget, zonder een AM- en FM-frequentie en met een oudere doelgroep die mogelijk niet altijd heel technisch is, was het de vraag of de luisteraar NPO Radio 5 nog wel kon vinden.

Inmiddels zijn we tien jaar verder en behoort NPO Radio 5 tot de vier best beluisterde radiozenders van Nederland. Door een goede programmering, veel ervaren dj’s, de unieke sound met veel muziek uit de jaren 60 en 70 en focus op online, is veel groei gerealiseerd. Dat vertaalt zich naar een sterk gestegen weekbereik (het aantal Nederlanders dat naar de zender luistert) en ook door de gemiddelde luistertijd per dag. Die luistertijd is de langste van alle Nederlandse radiozenders. Mensen luisteren onder meer via DAB+, via de kabel, via nporadio5.nl en uiteraard via de NPO Luister-app.

De opmars van NPO Radio 5 lijkt nog niet gestopt. Uit onderzoek blijkt dat een deel van onze doelgroep (55+) de zender nog niet kent. Dus dat biedt perspectieven. Vol enthousiasme bouwen we verder om de doelgroep en alle andere liefhebbers van evergreens van dienst te zijn. Met daarbij een blijvende focus op tradities, herinnering en hoge kwaliteit.

Patrick van der Tol
Adjunct-zendermanager NPO Radio 5

Bericht delen

Fijne feitjes

Daags na de Tweede Kamerverkiezingen startte op 1 november onze verkiezingsweek. Ook de lijsttrekkers van de landelijke verkiezingen hadden hun voorkeuren. De vraag aan onze luisteraar was: welke evergreen mag volgens jou niet ontbreken in de Evergreen Top 1000, de lijst met 1000 tijdloze nummers?

Hele discussies zijn er al geweest over wat een evergreen is. Moet dat per se een nummer zijn dat minimaal twintig jaar oud is? Moet het een hit geweest zijn? Of mag het ook een recenter liedje zijn, met een tijdloos karakter? Is Roller Coaster van Danny Vera of Soldier On van DI-RECT wel of niet een evergreen?! Nou, het antwoord is eenvoudig: volgens de stemmers op de NPO Radio 5 Evergreen Top 1000 zijn beide nummers evergreens.

Althans, vorig jaar wel, want toen stonden die liedjes hoog in de lijst. Of dat dit jaar ook zo is? Dat hoor je dus vanmiddag op NPO Radio 5. Je kunt ook het via tv volgen, op NPO 1 Extra. Met live optredens van Miss Montreal en Timebox. In aanwezigheid van publiek, in het prachtige decor van het tv-programma van de Evergreen Top 1000 dat volgende week elke dag om 15.55 uur op NPO 1 te zien is.
Vanmiddag wordt ook bekend welke band dit jaar de belangrijkste hofleverancier is van deze mooie, haast tijdloze lijst. En presenteren we nog veel meer nieuwtjes, zoals de hoogste nieuwe binnenkomer, de plaat die de meeste plaatsen stijgt en in hoeverre het overlijden van bekende artiesten effect heeft op het stemgedrag voor de Evergreen Top 1000.

Kortom, vanmiddag worden veel fijne feitjes onthuld. Wees welkom om dit te volgen tussen 16.00 en 18.00 uur via NPO Radio 5 of NPO 1 Extra.

Patrick van der Tol
Adjunct-zendermanager NPO Radio 5

Bericht delen

De jaren 80

Een onrustige tijd, realiseer ik me als ik het programma bekijk, terwijl het me zo anders in mijn geheugen heeft genesteld. In mijn herinnering voelden de jaren ‘80 juist als een periode van onschuld, want hier in Nederland hadden we het goed voor elkaar. We waren een gidsland, een blauwdruk waar andere landen zich aan konden spiegelen. Tenminste, dat dachten we.
Het eerste barstje in dat zelfbeeld ontstond toen Kerwin Duinmeijer werd vermoord. Een 15-jarige jongen van Antilliaanse afkomst die in 1983 door een skinhead werd doodgestoken. Dit was niet alleen een persoonlijke tragedie voor zijn familie, maar het symboliseerde de groeiende maatschappelijke spanningen en de onzichtbare aanwezigheid van extreemrechts geweld. De moord op Kerwin werd de eerste racistische moord in Nederland genoemd.

Noraly Beyer, die voor dit programma werd herenigd met mede-nieuwslezer Philip Freriks, koos weloverwogen haar woorden toen ze zei dat ze tot de moord op Kerwin Duinmeijer niet wist dat haat zo ver kan gaan. De impact van zijn moord was enorm. Het was een wake-upcall voor ons gidsland.
Kerwin’s moord was niet alleen een tragedie, maar ook een katalysator voor een bredere discussie over racisme in Nederland. De jaren 80 zagen de opkomst van een nieuwe generatie activisten, die de strijd voor gelijkheid voortzetten.

Hoewel de jaren 80 vaak worden gezien als een tijd van economische onzekerheid, politieke spanningen, en sociale onrust, is dat niet het enige dat ik meeneem uit de serie. Met Philip Freriks aan het roer, toont In de voetsporen van de jaren 80 ook aan dat mensen in die tijd in staat bleken om veerkracht te tonen. De wereld leek vaak in crisis, maar het geloof in vooruitgang en de strijd voor rechtvaardigheid bleef een krachtige drijfveer voor velen. Een gedachte die voor ons in dit decennium geen overbodige luxe is.

Jörgen Tjon A Fong
Cross Mediaal Eindredacteur Omroep MAX

Foto: Harmen de Jong

Bericht delen

Genealogie

Bij het programma wordt ook het online platform mijnsporenvanslavernij.nl ontwikkeld, waarbij kijkers geholpen worden bij hun zoektocht naar hun eigen stamboom. Omdat ik bij de ontwikkeling van het platform betrokken ben, heb ik de daad bij het woord gevoegd en ben ik zelf in de online archieven gedoken om mijn eigen familiegeschiedenis te onderzoeken.
Ik kwam er al snel achter dat genealogie meer is dan alleen het opstellen van een stamboom. Het werd al snel een zoektocht naar mijn oorsprong en een manier om de verhalen van voorouders te onderzoeken. Het abstracte idee van de generaties die voor je hebben geleefd, werd concreet toen er een naam, geboortedatum en geboorteplaats aan verbonden werd. De opa van mijn vader bijvoorbeeld is in 1864 geboren in Suriname. Eén jaar na de afschaffing van de slavernij. Dat roept gelijk vragen op. Hoe hebben zijn ouders geleefd? In welke situatie hij is opgegroeid?

Maar stamboomonderzoek kan ook onverwachte verrassingen met zich meebrengen. Het kan je confronteren met kanten van het verleden die je liever niet had willen weten. Wat als een voorouder van mij plantage-eigenaar blijkt te zijn of betrokken was bij de handel in tot slaafgemaakten? In Suriname, waar in de koloniale periode weinig Nederlandse vrouwen woonden, is dat niet ondenkbaar. Dit soort ontdekkingen dwingen je om de complexiteit van geschiedenis en erfgoed onder ogen te zien, inclusief de delen die ongemakkelijk zijn. Daarom wordt er ook een forum gestart waar je dit soort ervaringen met elkaar kan delen. Hoe gaan anderen om met een complexe familiegeschiedenis?

Het belang van genealogieonderzoek is niet alleen persoonlijk, maar ook maatschappelijk. Het helpt ons te begrijpen wie we zijn, waar we vandaan komen en welke invloeden onze familiegeschiedenis hebben gevormd. Genealogie slaat een brug tussen verleden en heden, en biedt ons de mogelijkheid om ons eigen verhaal in een groter geheel te plaatsen. Want, Fu sab’ pe ye go, yu mu fu sab pe ye komopo.

Jörgen Tjon A Fong
Cross Mediaal Eindredacteur Omroep MAX

Foto: Harmen de Jong

Bericht delen

De Grannies waren bij ons in huis!

Deze groep vriendinnen komen als een wervelstorm binnen en ik moet eerlijk zeggen, ik was starstruck toen ik ze voor het eerst tegenkwam. De Grannies kennen elkaar al zo lang dat het idee van vriendschap soms vanzelfsprekend lijkt. Toch besef ik dat die gedachte juist de valkuil is. Vriendschappen die zich vanzelf ontwikkelen, mogen niet vanzelfsprekend worden, want de waarde van een vriendschap wordt pas echt duidelijk wanneer iemand, zelfs voor even, uit het plaatje verdwijnt.
En dat is ook de Grannies overkomen. Jocelyn, de motor van de groep is vorig jaar plots overleden en de vriendinnen moesten zich herkalibreren. Hoe ga je om met een verlies van iemand die zo vanzelfsprekend in je leven hoort?

De ontmoeting met de Grannies deed me ook nadenken over mijn eigen vriendschappen. Mijn vrienden die ik het langst ken, ontmoette ik in het theater. We waren pubers die onze zomervakanties vulden met tekst leren en repetities in plaats van met zon, zee en vakantie. De enige zon die wij zagen, werd gecreëerd door het toneellicht op het podium en die periode creëerde een band die sterker was dan we ons toen konden voorstellen.
Gesprekken over repetities ontwikkelden zich later tot gesprekken over de toekomst en langzaamaan vervlochten onze levens zich met elkaar. Hoewel onze professionele paden inmiddels gescheiden zijn, blijft die vriendschap. En tot mijn eigen verbazing (en een beetje schrik) realiseer ik me nu dat we elkaar al meer dan dertig jaar kennen.

Valentijn Driessen zei onlangs in De Perstribune op NPO Radio 1: “Ik heb eigenlijk geen vrienden. Verjaardagen hoeven voor mij ook niet. Er komt bij mij ook niemand over de vloer. Ik heb wel in vriendengroepjes gezeten en zo, maar dat ging nooit heel ver.” Ik kan me voorstellen dat je geen zin hebt in de sociale verwachtingen die vrienden hebben, de feestjes van jengelende kinderen en het gedoe van mensen om je heen. In het verlangen naar rust en ruimte kan het ontworstelen aan die sociale druk een bevrijding zijn.

Ik realiseerde me dat het feit dat Driessen geen vrienden heeft, niet hoeft te betekenen dat hij eenzaam is. Misschien is hij eerder iemand die zijn sociale kring klein houdt of zelfs kiest voor momenten van solitair geluk. In een tijd waarin sociale netwerken en virtuele vriendschappen de norm lijken, is het goed om te realiseren dat vriendschap voor iedereen een andere waarde heeft. Driessen toont ons dat je prima gelukkig kan zijn zonder de constante aanwezigheid van vrienden om je heen.

Maar toch, vriendschap is voor mij meer dan de foto’s op socials, de agenda’s op elkaar afstemmen om elkaar te zien en gehaast in een volle Intertoys cadeautjes kopen omdat je de verjaardag van de kinderen van vrienden vergeten bent. Het is fundament dat me stut wanneer ik struikel, de relativerende lach als zwelg in mijn eigen problemen, die eigenlijk niet zo groot blijken te zijn en een spiegel die me helpt om mezelf beter te begrijpen.
En als ik het voor elkaar krijg om mijn vriendschappen net zo lang te behouden als de Grannies, prijs ik mezelf meer dan gelukkig, want ik geloof niet dat ik gemaakt ben voor solitair geluk.

Jörgen Tjon A Fong
Cross Mediaal Eindredacteur Omroep MAX

Foto: Harmen de Jong

Bericht delen

Het Mysterie van de Boze Mensen

Decennialang ben ik op de fiets naar mijn werk gegaan, maar sinds ik in Hilversum werk, stap ik elke dag in de auto. En achter het stuur leer ik kanten van mezelf kennen, waar ik me eerder niet bewust van was. Toegegeven, op de fiets irriteerden de toeristen die slingerend over een fietspad op hun telefoon kijken, of de fatbikes die als banshees links en recht voorbijschieten, me ook. Maar op de snelweg lijkt er een oerwoede los te komen. Het zijn momenten dat je weet dat je rustig moet blijven, dat boos worden geen enkele zin heeft, maar je gewoon niet kunt.

En voor je het weet gebeurt het weer, op de snelweg, jouw ademhaling versnelt, de handen stevig op het stuur, terwijl de auto voor je, in slow motion, elke centimeter van zijn rijstrook in beslag neemt. Je weet wel, die ene persoon die geen besef heeft van de tijd.
Natuurlijk, ik probeer mezelf te kalmeren. Rustig te ademen, jezelf vermanend toespreken, maar het help niet. De irritatie groeide. Jouw vingertoppen jeuken om de claxon in te drukken en voor je het weet zit je scheldend in de auto te roepen naar iemand die je niet kan horen én die waarschijnlijk geen idee heeft dat iemand in de auto achter hem uit zijn vel springt.

“Je gaat het pas zien als je het doorhebt.” Sinds ik de eindredactie van de podcast Het Mysterie van de Boze Mensen van Robin de Wever heb gedaan, kan ik dit soort ongeduldige reacties niet meer zien als een oprechte uiting van frustratie, natúúrlijk veroorzaakt door het gedrag van een ander. Wat Robin feilloos aantoont in zijn podcast is de relatie tussen de individualisering in onze maatschappij en het fenomeen dat we allemaal een korter lontje lijken te hebben.

Kort gezegd, als het gedrag van iemand anders mij in de weg zit, is het gelegitimeerd om ongenadig uit je vel te springen. Dat signaleert Robin niet alleen op de op de snelweg, maar ook op basisscholen, bij boswachters en zelfs op de camping.
Toen de samenwerking met Robin begon, vroeg ik me regelmatig af, wie zijn die mensen en waarom misdragen ze zich zo? Om vervolgens tot de conclusie te komen: we zijn allemaal onderdeel van een systeem van ongeduld. En we zijn eerlijk, dus als iets je dwars zit, móet je dat luid en duidelijk laten weten. En voor je het weet staan we schreeuwend tegenover elkaar, overtuigd van ons eigen geluid en niet meer in staat naar de ander te luisteren.

Nu geloof ik niet in het opkroppen van gevoelens en heb ik alle begrip voor boosheid, maar je moet ook weten wanneer je de boosheid even moet parkeren en moet beginnen met luisteren.

Jörgen Tjon A Fong
Cross Mediaal Eindredacteur Omroep MAX

Foto: Harmen de Jong

Bericht delen

Wan Pipel

Maar de reden dat mijn gedachten regelmatig naar hem afdwaalden, was niet het oeuvre dat hij in Nederland had opgebouwd, maar de Surinaamse speelfilm Wan Pipel. Deze film, met onder anderen Borger Breeveld en Willeke van Ammelrooy, verbeeldde Suriname als een land met verschillende gemeenschappen die samen een geheel vormen. Want zoals de titel van de film zegt: Wan Pipel betekent niet alleen een volk, maar een geheel, een verbondenheid.

Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd en de afgelopen tijd zijn er steeds meer programma’s op televisie die het verhaal van de Surinaamse gemeenschap in Nederland vertellen. Programma’s als Vaarwel Suriname geven ons een frisse kijk op de geschiedenis, de tradities en de onmiskenbare energie die de Surinaamse gemeenschap in Nederland met zich meebrengt.

Maar ondanks de steeds grotere zichtbaarheid van Surinaamse cultuur in de media, blijft het opvallend hoe weinig de gemiddelde Nederlander weet over de Surinaamse geschiedenis. Een flink aantal mensen in Nederland weet dat Suriname in 1975 onafhankelijk werd en dat de migratiegolf van Surinamers naar Nederland niet zomaar een feit van de geschiedenis is, maar een gebeurtenis die nog steeds doorwerkt in het dagelijks leven van veel Nederlanders.

Maar hoeveel Nederlanders begrijpen de diepere betekenis van de Surinaamse onafhankelijkheid en de impact van de koloniale geschiedenis op beide landen heeft? Grappig genoeg wordt deze geschiedenis als iets beschouwd dat alleen Surinaamse mensen aangaat, terwijl het om een gedeelde geschiedenis gaat.

Dit is precies waar de kracht van Pim de la Parra’s werk en films in het verhaal van Suriname ligt. Het gaat niet alleen om het vertellen van individuele verhalen, maar om het in beeld brengen van twee volken die een ooit gemeenschap hebben gevormd, die ondanks al zijn diversiteit, toch een gemeenschappelijk verhaal delen. Het gaat om het begrijpen van de gedeelde geschiedenis die ons verbindt, ondanks de verschillen in cultuur of afkomst.

In deze gepolariseerde tijd zou het ons als samenleving helpen om niet alleen de gedeelde geschiedenis die we met elkaar hebben niet alleen te kennen, maar ook te waarderen. En misschien kunnen we als we die geschiedenis meer omarmen, een samenleving worden die niet alleen samenleeft, maar elkaar ook beter begrijpt. Want zoals Pim de la Parra ons in zijn werk laat zien: een volk is pas echt een volk wanneer we niet alleen naar elkaar kijken, maar ook realiseren dat we elkaars geschiedenis delen: Wan Pipel.

Jörgen Tjon A Fong
Cross Mediaal Eindredacteur Omroep MAX

Foto: Harmen de Jong

Bericht delen

Een week vol liefde en verrassingen

Jeroen zat de afgelopen dagen op een writing camp, omringd door muziek en inspiratie, en kreeg daardoor weinig mee van het feestgedruis thuis. Maar zodra hij weer even een rondje liep door het centrum van zijn eigen woonplaats, werd hij overspoeld door aandacht, felicitaties en warme reacties. Zoveel mensen die meeleven — echt bijzonder.
Ook Iwan had een feestelijke week. Op De Huifkar, de school waar hij lesgeeft, werd hij onthaald alsof het een kleine viering was. De leerlingen hadden goed onthouden dat trakteren erbij hoort, en dat heeft hij natuurlijk gedaan. Hij kreeg prachtige cadeautjes, bloemen en vooral veel waardering. Tussen de gezelligheid door werd er gewoon lesgegeven, met een grote glimlach.

En toen kwam er nog een verrassing. Nietsvermoedend liep Iwan de dansruimte binnen om te beginnen aan de volgende les, tot hij ineens midden in een surprise party stond. Muziek, vrienden, leerlingen, collega’s — iedereen was er. De liefde en warmte waren voelbaar in elke knuffel en elke lach.
Alsof dat nog niet genoeg was, komt er binnenkort nóg iets moois aan. Iwan en Jeroen werken samen aan een nieuwe song die bijna klaar is. Nog even geduld, maar het wordt er één voor het hart én het oor. Wat een week vol liefde, dankbaarheid en inspiratie. Soms is het leven gewoon even één groot feest — onverwacht, oprecht en onvergetelijk.

Iwan Esajas & Jeroen Russchen
Winnaars Regio Songfestival 2025

De Groningse muzikanten Iwan Esajas en Jeroen Russchen hebben met hun aanstekelijke nummer ‘Alles Goud’ het Regio Songfestival 2025 gewonnen. Tijdens de finale in Arnhem wisten ze het publiek én de jury te overtuigen met hun energieke performance, een perfecte mix van Gronings en Nederlands, vol positiviteit en muzikaliteit. De winnende single is inmiddels overal te beluisteren en de videoclip is te zien op YouTube.

Foto: Ivo Hutten

Bericht delen