Genealogie
Het Surinaamse gezegde Fu sab’ pe ye go, yu mu fu sab pe ye komopo betekent letterlijk: om te weten waar je naartoe gaat, moet je weten waar je vandaan komt. Jouw eigen geschiedenis kan de koers voor jouw toekomst bepalen. Met die gedachte in het achterhoofd gaan vanaf 23 november een aantal prominente Nederlanders op zoek naar hun familiegeschiedenis in het televisieprogramma Sporen van Slavernij.
Bij het programma wordt ook het online platform mijnsporenvanslavernij.nl ontwikkeld, waarbij kijkers geholpen worden bij hun zoektocht naar hun eigen stamboom. Omdat ik bij de ontwikkeling van het platform betrokken ben, heb ik de daad bij het woord gevoegd en ben ik zelf in de online archieven gedoken om mijn eigen familiegeschiedenis te onderzoeken.
Ik kwam er al snel achter dat genealogie meer is dan alleen het opstellen van een stamboom. Het werd al snel een zoektocht naar mijn oorsprong en een manier om de verhalen van voorouders te onderzoeken. Het abstracte idee van de generaties die voor je hebben geleefd, werd concreet toen er een naam, geboortedatum en geboorteplaats aan verbonden werd. De opa van mijn vader bijvoorbeeld is in 1864 geboren in Suriname. Eén jaar na de afschaffing van de slavernij. Dat roept gelijk vragen op. Hoe hebben zijn ouders geleefd? In welke situatie hij is opgegroeid?
Maar stamboomonderzoek kan ook onverwachte verrassingen met zich meebrengen. Het kan je confronteren met kanten van het verleden die je liever niet had willen weten. Wat als een voorouder van mij plantage-eigenaar blijkt te zijn of betrokken was bij de handel in tot slaafgemaakten? In Suriname, waar in de koloniale periode weinig Nederlandse vrouwen woonden, is dat niet ondenkbaar. Dit soort ontdekkingen dwingen je om de complexiteit van geschiedenis en erfgoed onder ogen te zien, inclusief de delen die ongemakkelijk zijn. Daarom wordt er ook een forum gestart waar je dit soort ervaringen met elkaar kan delen. Hoe gaan anderen om met een complexe familiegeschiedenis?
Het belang van genealogieonderzoek is niet alleen persoonlijk, maar ook maatschappelijk. Het helpt ons te begrijpen wie we zijn, waar we vandaan komen en welke invloeden onze familiegeschiedenis hebben gevormd. Genealogie slaat een brug tussen verleden en heden, en biedt ons de mogelijkheid om ons eigen verhaal in een groter geheel te plaatsen. Want, Fu sab’ pe ye go, yu mu fu sab pe ye komopo.
Jörgen Tjon A Fong
Cross Mediaal Eindredacteur Omroep MAX
Foto: Harmen de Jong