Hoe NLRADIO DAB+ slimmer maakt

Nico Silvius, directeur-eigenaar van NLRADIO in Sneek, levert digitale distributie voor tientallen radiostations. Hij legt uit dat veel kleinere omroepen in Nederland nauwelijks financiële ruimte hebben. “Met uitzondering van de grote landelijke commerciële zenders hebben de meeste stations het gewoon zwaar. Iedereen zoekt naar hoogwaardige oplossingen die zo min mogelijk kosten. Dat dwingt ons om innovatief te zijn.”

Een vergunninghouder krijgt bij DAB+ doorgaans 96 kilobit bandbreedte toegewezen. Door dit te halveren kan, met de innovatie deels uit Sneek, een vergunninghouder niet één, maar twee radiostations exploiteren. Zo brengt NLRADIO twee stations onder in dezelfde ruimte en dat scheelt de helft in distributiekosten voor een omroep. Maar dan rijst wel de vraag: 48 kbps in plaats van 96 kbps, gaat dat niet ten koste van de geluidskwaliteit?

De trucendoos van de signaalverwerking
Daar komt de samenwerking met signaalverwerkers als Orban om de hoek kijken. Door slimme DSP-technieken (digitale signaalverwerking) wordt het geluid zó voorbewerkt dat het zelfs in de beperkte ruimte van 48 kbps verrassend goed blijft klinken. Problemen die normaal gesproken optreden, zoals geslis of jengelende tonen, worden grotendeels weggefilterd. Silvius: “We leveren door innovatief te zijn dezelfde kwaliteit als de grote jongens, maar wel met goedkopere middelen.”

Silvius benadrukt dat hij niet de uitvinder van de techniek is, maar wel actief meewerkte in de feedback en testfase van de nieuwe Orban soundprocessing. “In Engeland en Scandinavië liepen al proeven vanwege capaciteitsproblemen. Wij hebben samen met leveranciers en Orban die stap versneld gemaakt. Het gaat erom dat de luisteraar er niets van merkt.”

Voordelen voor oude radio’s
Een onverwachte bijkomstigheid is dat vooral oudere DAB-autoradio’s en draagbare DAB-ontvangers beter omgaan met de lagere bitrate. Minder data betekent minder kans op storingen en foutmeldingen. “Vergelijk het met water door een buisje persen,” zegt Silvius. “Een halve liter gaat makkelijker door een dunne buis dan een hele liter.”

Silvius organiseerde luistertests met ongeveer twintig luisteraars, van technici tot gewone gebruikers, waaruit bleek dat het verschil tussen 96 en 48 kbps amper te horen was, vooral bij gebruik van een draagbare radio of, in iets mindere mate, in de auto. Alleen op een hoogwaardige hifi-installatie was kwaliteitsverlies merkbaar. “Maar DAB is daar ook nooit voor bedoeld,” benadrukt Silvius. “DAB wordt voornamelijk in de auto en mobiel gebruikt.”

Praktijk boven audiofielen
De innovatie is in de eerste plaats ingegeven door kosten- en capaciteitsdruk. Nederland telt inmiddels bijna 300 zenders op DAB+. Voor die hoeveelheid is eigenlijk niet genoeg ruimte beschikbaar. Door slimmere indeling en processing kunnen meer stations tegelijk uitzenden.

Dat betekent ook dat de doorsnee luisteraar leidend is, niet de audiofiel. “De doelgroepen voor onze stations zijn niet paar mensen met dure hifi-sets,” zegt Silvius stellig. “Voor de massa moet het gewoon stabiel én betaalbaar zijn. Wie absolute topkwaliteit wil, kiest wel een streamingdienst met lossless audio, zoals Spotify sinds kort aanbiedt aan haar premiumklanten.”

Snelle terugverdientijd
De benodigde apparatuur vergt wel een investering, maar volgens Silvius is die in een half jaar terugverdiend. Inmiddels draaien er bij NLRADIO al tientallen kanalen op 48 kbps. “Het is durven en doen. En tot nu toe hebben we geen enkele klacht uit het land gehad.” Bovendien haalt NLRADIO actief feedback op via luisterpanels om zeker te weten dat de luisteraar tevreden is.

NLRADIO past de innovatie inmiddels toe op meerder zenders waaronder Magic FM, Joy Radio, Tukker FM, Groot Nieuws Radio Non-stop, Waterstad FM, Frysk FM, Grunn FM, Radio Continu, Vibe Radio en RadioNL. Door te vernieuwen én het lef om door te zetten laat NLRADIO zien hoe een kleine partij groot kan denken, en doen, met beperkte middelen.

Tekst: Bert Klaver
Foto’s: NLRADIO