Dit najaar is het Sinterklaasjournaal de best scorende dramaserie op de Nederlandse televisie. Bij kinderen haalt het, niet verrassend, ruim 90% zenderaandeel. Van de 35 tot 49-jarigen kijkt 65%. Op basis van de gesprekken aan de lunchtafel ga ik er gemakshalve vanuit dat dat meekijkende ouders zijn. Al is uit onderzoek gebleken dat ook een groot aantal volwassenen zonder kinderen de serie kijkt.
Nou worden zenderaandelen natuurlijk gerekend over het aantal mensen dat tv kijkt, dus bij afnemende kijktijd zegt zenderaandeel feitelijk niet zoveel. Wanneer je dan naar het aantal kijkers kijkt, zie je vaak een minder rooskleurig beeld. Maar bij het Sinterklaasjournaal is daar zeker geen sprake van. Met uitgesteld kijken hikte het programma regelmatig tegen de twee miljoen kijkers aan en was dit het best bekeken programma van de avond. En dat voor een vooravondprogramma.
Hoofdpiet Niels van der Laan
is één van de weinigen die
kan zeggen dat zijn tv-programma’s
steeds beter scoren
Er zijn verschillende redenen voor het succes. De verhaallijnen spelen in op de actualiteit, op wat er leeft in de maatschappij. Een rol die bij uitstek is weggelegd voor lineaire tv, waar actualiteiten een steeds belangrijker deel zijn van het succes van de zenders. Het Sinterklaasjournaal begeeft zich daarbij in het schemergebied naast de echte actualiteitenprogramma’s. In dat schemergebied vind je ook satirische programma’s als bijvoorbeeld Even tot hier dat de laatste jaren een steeds groter kijkerspubliek weet te trekken. Ondanks de algemene dalende lineaire kijktijd. Hoofdpiet Niels van der Laan is één van de weinigen die kan zeggen dat zijn tv-programma’s steeds beter scoren. Hij levert immers een belangrijke bijdrage aan beide succesformules.
Een niet te onderschatten kracht van het Sinterklaasjournaal is hoe het programma ook ouders weet aan te spreken. Zoals bij alle succesvolle kinderprogramma’s doen de makers dat met een knipoog naar volwassen, die grotendeels aan kinderen voorbij gaat. Afgezien van de verbaasde vraag: “Mama waarom moet jij lachen?”. Maar die ‘knipogen’ zorgen ook voor gesprekken bij het koffieapparaat met collega’s.
En dan is er nog de wetmatigheid dat mensen in onzekere tijden teruggrijpen naar dat wat vertrouwd is, ook bij televisieprogramma’s. Dat zien we niet alleen bij het Sinterklaasjournaal, maar daar is het effect wel heel sterk zichtbaar. Het verdrietige overlijden van Dieuwertje Blok toonde ook hoe geliefd zij was als onderdeel van het programma. Merel Westrik kreeg de lastige taak die rol over te nemen, waar zij overigens uitstekend in geslaagd is. Met een mooi en subtiel gebaar richting Dieuwertje met het kettinkje dat zij in de uitzendingen droeg.
In een tijd waarin Big Tech steeds dominanter wordt en globalisering de norm is, hebben lokale spelers het moeilijk. Maar als er iets is wat het succes van programma’s als het Sinterklaasjournaal duidelijk maken, dan is dat lokale identiteit en cultuur zich niet zomaar laten wegdrukken en misschien wel meer gewaardeerd en gekoesterd worden dan ooit.
Cornélie Klercq
Cornélie Klercq is mediastrateeg met Lilhen Consulting en werkte eerder bij Disney, RTL en Banijay