De navigatie stuurt me niet naar Noordwijk aan Zee, maar naar West-Beemster. Tussen de kaaskoppen. Ik parkeer in die grazige weilanden bij de boerderij van Piet met megastal, waar tientallen auto’s, een cateringtruck, av-vrachtwagens verraden dat hier vandaag geen koeien worden gemolken. Een voormalige stal als studio. Opvallende opnamelocatie voor een opzienbarende kostuumdramaserie die – zo blijkt later – productioneel in de categorie huzarenstukje valt. De trotse producent Fleur Winters loodst ons door het hier inpandig opgebouwde hotel, vrolijk vergezeld door Florian Legters, de architect van deze ingenieuze modulaire decorbouw.

Europese elite
Eerst wat feiten op een rij. De achtdelige serie speelt zich af tussen 1912 en 1919 in een prestigieus badhotel aan de Noordwijkse kust. BM is te gast op de set in de Beemster, de cast maakt KRO-NCRV in december bekend. De dragende verhaallijn, personages en de arena zijn door producent en showrunner Fleur Winters bedacht en met hoofdschrijver Astrid van Keulen (Knokke Off en De club) uitgebouwd. Regisseur is Aniëlle Webster (Swanenburg, Nemesis en Wat is dan liefde). Fleur: “Het verhaal draait rond de ambitieuze Sandra en de grootse plannen die ze heeft met haar Grand Hotel hebben impact op het vissersdorp. Er dienen zich nieuwe kansen aan in het Noordwijk aan Zee van 1912. Bij die omwenteling van vissersdorp naar badplaats begint de serie.”

Pittige lening
“Na het overlijden van haar man wil Sandra het hotel uitbouwen tot dé bestemming voor de Europese elite. Maar als vrouw in het begin van de twintigste eeuw stuit ze op obstakels, het is ook de tijd van de opkomst van het vrouwenkiesrecht. Haar zoons zitten in Brussel, dat zijn de werkelijke erfgenamen. Sandra besluit een pittige lening aan te gaan. Bovendien volgen we in het verhaal ook een familie met vier vissersdochters die iets anders te kiezen hebben dan trouwen met een visser. Zo raken de levens van personeel, hotelgasten en dorpsbewoners verstrengeld, boordevol intriges, opbloeiende liefdes en onverwachte wendingen.”

Fleur: “De financiering van een romantisch kostuumdrama is niet eenvoudig. Het genre is niet eerder in Nederland gemaakt omdat het financieel vaak niet haalbaar is. Ik zocht een manier om het toch te realiseren voor een budget onder de 1 miljoen per aflevering, want ik wist ongeveer wat het financieringsplafond was.”

Leonie Rotermundt, Business & Finance Director bij Big Blue: “Ik weet nog dat we dachten, wat gaaf deze ambitie, maar hoe gaan we dit doen?” Fleur: “De oplossing lag in het stellen van strakke kaders en maken van heldere creatieve keuzes vanaf het prille begin. Ik wilde het hotel in een studio nabouwen, een eigen storyworld creëren. Daarvoor moesten we minimaal acht afleveringen hebben en ongeveer 55-60% van alle scènes moesten we op scriptniveau in het hotel laten afspelen. Cast en kostuum zijn essentieel voor het genre, dus daar wilden we geen concessies doen.”

De Production Designer kon in Fleurs’ ogen alleen maar Florian Legters zijn. Fleur: “Hij heeft veel ervaring met studiobouw. Onze plannen waren zeer ambitieus met een substantieel, maar ook uitdagend budget, dus dan ga je direct in gesprek met de beste professionals voor alle departementen, en zo ook met Florian voor het hotelontwerp.”

Niet-weersafhankelijk
De serie speelt zich af tegen het decor van Grand Hotel aan Zee met prachtige kostuums. Dat hotel is in de studiohal van 2500 vierkante meter gebouwd met compleet interieur en volledig van groene stroom voorzien. Van een imposante lobby en sfeervolle dinerzaal tot hotelkamers en gangen. Voordeel van deze constructie is dat de binnenopnamen – van mei tot oktober, inclusief zomerbreak – altijd doorgaan, want ze zijn niet weersafhankelijk.

Maar voor een Grand Hotel aan Zee zijn buitenopnamen onontbeerlijk, vandaar dat met een gigantische LED-wall pal tegenover de hotelveranda effectieve oplossingen zijn bedacht om te matchen met de gedraaide buitenlocaties op het strand. Florian: “Ik ben voorstander van duurzaam design. Wij hechten niet alleen veel waarde aan hergebruik van materiaal, maar ook: hoe kunnen we decordelen drie keer inzetten, zodat we de schaal vergroten in plaats van drie keer opnieuw bouwen. Als je aan het begin goed nadenkt over de infrastructuur voor de hele periode, kun je het modulair opbouwen.”

Script als fundament
“We hebben een generiek karkas gebouwd, zodat we ruimtes kunnen hergebruiken”, vervolgt Florian. “Kernvraag is: hoe schets je de grandeur van een Grand Hotel? Het begint bij de scripts, dat is het fundament waarop wij letterlijk en figuurlijk bouwen. En gelukkig waren die ijzersterk en tijdig gereed, waardoor we in rust de studioset konden uitdenken. Wat zijn key locaties van het hotel? De grote dinerkamer en de lobby, later omgebouwd tot voorkamer omdat we daar vervolgscènes draaiden.”

Hij wijst: “Kijk, hier stond vier maanden geleden een enorme draaideur. Om je een beeld te geven: wij werken in zes cassettes. Geschakelde decorbouw. Ik visualiseer het eindproduct en laat de basis bouwen, waarbij wij die cassettes later kunnen herbouwen om het haalbaar en schaalbaar te maken.”

Fleur valt bij: “Hoe blijven we staande ten opzichte van Brits kostuumdrama? Dat is de wens, want de lat ligt hoog. Juist bij onszelf. Eigenlijk is die vergelijking met Downton Abbey onmogelijk en oneerlijk, maar toch stroopten wij de mouwen op en zeiden: let’s go!” Florian: “Deze manier van denken werkt héél ver door in de productieplanning, want alle scènes moeten gedraaid zijn voordat we drie weken ombouwen voor vervolgscènes. Zo ben je met alle departementen – Licht, Geluid, Camera, LED-wall – gelijktijdig aan het ontwikkelen. Ik denk dat in totaal wel vijftig mensen aan het decor hebben gebouwd.”

Interieur én exterieur
Bij deze gedetailleerde decorbouw praten we vooral over interieur, maar bij Grand Hotel aan Zee is exterieur ook belangrijk. Florian: “Die wisselwerking moeten we met slimme trucs oplossen, want we willen uitpakken met scènes in de duinen en bij de zee én de connectie maken van buiten naar binnen.”

Fleur: “We willen precies weten hoe we dit met acteurs geloofwaardig in die hotelruimtes invullen. Pas eind december 2024 konden we groen licht geven voor dit miljoenenproject, maar we zijn eerder met gesprekken en zelfs voorfinanciering begonnen. Dit is een risicovol vak, zeker als onafhankelijk productiehuis waar je niet het vangnet hebt van een grote internationale partij, maar anders was deze olietanker niet op tijd op stoom gekomen.”

Florian knikt: “Ik zocht voor mijn eigen bedrijf opslag voor rekwisieten en decor en kwam via een makelaar bij boer Piet in de Beemster terecht. We raakten aan de praat en al snel zei Piet: ‘Ho, maar dan heb ik nog een grotere hal’.”

Continuïteit voor cast en crew
Door zijn oogharen zag Florian wat in die megastal mogelijk was. Hij belde Fleur. De vonk voor deze locatie sloeg over. Niet alleen inhoudelijk, maar ook financieel. Fleur: “Een studiosetting biedt continuïteit voor cast en crew, maar deze studioloods zorgt ook voor een enorme extra ruimte om sets te bouwen en flexibiliteit in tijd door lagere kosten. We konden alle sets in rust opbouwen en aanpassen. Hier konden repetities met de cast plaatsvinden, terwijl ook camera en licht konden experimenteren. Geluid is niet volledig te controleren, maar dat ondervangen we goed in de montage en het was nog steeds aantrekkelijker dan het huren van een volledig opgetuigde filmstudio.”

“Inhoudelijk heeft Florian heel veel licht gecreëerd, je voelt niet dat je in een black box zit, want lichtinval is wel een voorwaarde voor een hotel aan zee.” Florian: “Ik ben fan van 17e eeuwse schilderkunst. Schilders kozen vaak voor een ruimte, dan een tussenruimte en daarachter nog een ruimte: een drie-staps-kader in kamer.” Dat principe zie je terug in de modulaire ‘cassette-bouw’ die Florian met zijn decorteam ontwierp. “Ik vind licht een van de belangrijkste factoren voor een film, dus zoek bewust met de DOP – Aage Hollander – naar shots die we met tegenlicht kunnen draaien.”

Exterieur
Intussen staan we in het decor op de hotelveranda oog in oog met de mega LED-Wall: 21 meter lang, 3 meter hoog, 1,9 millimeter pitch, van Bazelmans AV. Fleur: “We hebben in Noordwijk ook buiten aan zee gedraaid, waarbij de fysiek gebouwde hoteltrap visueel is gekoppeld aan deze veranda.”

Florian: “De LED-wall staat hier een aantal weken van de vijf draaimaanden voor alle scènes met interactie aan zee. Die scènes moeten ‘matchen’ met eerdere opnamen op het strand, waarbij acteurs vanaf de veranda naar het strand kijken. Op die momenten moet het licht – of de lucht op de LED-wall – dus overeenkomen. Als we dat niet met LED zouden doen, dan hebben we acht of tien fotostops in de vorm van een doek nodig om te wisselen. Maar op dit formaat kost een fotowissel zo veel tijd, dat het meteen conflicteert met de draaiplanning.”

Fleur: “Deze opzet biedt houvast voor cast en crew. Acteurs hoeven niet te vragen: onder welke weersomstandigheden en in welke gemoedstoestand sta ik hier nu?”

Gangenplan
Florian: “Vanuit dit administratiekantoortje keken acteurs direct de keuken in. Met ander behang en aangepaste inrichting is het nu een slaapkamer. Wij zitten nu in de ‘vierde fase’ van ons gangenplan. Zo heb ik scènes per gangsituatie geclusterd.” Hij geniet van dit modulaire denkwerk: “Als we deze badkuip iets verschuiven, kunnen we vanuit twee hoeken draaien waardoor het optisch twee verschillende badkamers lijken.”

Fleur: “De setting is niet overal 100% historisch correct, en dat claimen we ook niet, maar de kijker moet voelen dat het zo had kunnen zijn. We maken keuzes die bij het genre passen: de mannen lopen bijvoorbeeld niet op klompen, maar op laarzen. Past beter bij het genre.”

Florian: “We bouwen een eigen universum. Ons werk moet zo onzichtbaar mogelijk zijn. Dat doe je door het zo consistent mogelijk neer te zetten. In de eerste drie of vier scènes maak je een afspraak met het publiek: dit is onze wereld en daar houden we ons aan vast. Het past bij deze nostalgische periode vol romantiek. Het production design moet dienend zijn aan het verhaal. Dus wanneer gebruik je paard en wagen? En wanneer een auto?”

Elburg en Haarlem
Fleur: “In de voorbereiding was het vooral een zoektocht naar een tijdsbeeld, het Noordwijk van die tijd, waarbij ook een lokale historicus meekeek. Voor het straatbeeld kwamen we uiteindelijk zelfs in Elburg en Haarlem terecht.”

Florian: “Straten met kinderkopjes? Check. Klassieke gevels? Ja! Maar we willen ook niet dat het een Openlucht Museum wordt. Je zoekt naar authenticiteit, niet naar truttigheid.”

Fleur: “We maken geen Op hoop van zegen. Het moet oudhollands zijn, zonder dat je naar een stilleven zit te kijken.”

Big Blue
Bij het productiekantoor van de serie – grenzend aan de make-up kamer en kostuumruimte, met tientallen kledingrekken en naaimachines – vraag ik naar de rol- en taakverdeling bij Big Blue. Fleur richtte het bedrijf eind 2019 op. Als producent bepaalt ze vanuit haar visie de bedrijfsstrategie, initieert nieuwe projecten en is inhoudelijk en productioneel zeer betrokken. Ze pitcht projecten bij potentiële partners, verbindt talent en pakt het zakelijke traject op met Business & Finance Director Leonie Rotermundt en het productionele traject met in-house UP Sophie Slabbekoorn, de twee senior medewerkers van het productiehuis.

Leonie Rotermundt: “Bij Big Blue hechten we veel waarde aan een duidelijke structuur en samenwerking tussen de disciplines. Ik richt me op alle zakelijke elementen van de projecten zoals commerciële contracten, inclusief alle daaruit voortvloeiende zakelijke verplichtingen naar partners, talent of crew. Daarnaast ben ik verantwoordelijk voor de financiering via de Filmfonds Incentive regeling en internationale Tax Shelters, plus alle financiële afspraken, budgetbewaking en rapportages.”

Fleur: “Leonie is echt de zakelijke ruggengraat van Big Blue.”

Leonie: “We willen strakke controle hebben. Het is een zeer groot budget en daar willen we grip op hebben. Daarbij moeten we gezien de Incentive en NPO-fondsregeling alle uitgaven verantwoorden met een accountantsverklaring, dus het moet transparant zijn.”

Korte lijntjes
Voor Sophie is dit haar vierde Big Blue-productie. Fleur: “Ik vond het belangrijk om een UP vroeg in de ontwikkeling te kunnen meenemen. Zo kunnen we budget en scenario laten aansluiten en zijn de lijntjes tijdens productie en montage kort en transparant.”

Leonie: “Als de productie begint, hebben Sophie en ik het budget al zo vaak binnenstebuiten gekeerd dat we grip hebben op gemaakte keuzes. Dat is heel waardevol.”

Sophie is de ogen en oren op de set. Met haar productieteam coördineert ze de productie en maakt met alle Heads of Departments afspraken over deelbegrotingen, haalbaarheid, planningen en bewaakt die met Leonie en Fleur. Sophie: “Ik creëer graag zoveel mogelijk production value. Sommige scènes hoeven niet groot en moet je dan juist klein houden. Maar op sommige dagen liepen hier wel tachtig figuranten en die moeten allemaal worden ‘doorgepast’ voor kleding, dan door naar ‘haar en make-up’, pruiken op, jurken en kostuums aan. Een mega-operatie, maar de pay-off is dan wel echt groot.”

Leonie en Sophie hebben vanuit de bedrijfsstrategie de productionele guidelines van Big Blue verder vormgegeven. Leonie: “Inclusief onze visie op zaken die we belangrijk vinden zoals duurzaam produceren, veiligheid, Fair Pay, inclusiviteit en welzijn van crew. Sophie kan die als in-house UP helder uitdragen naar cast en crew.”

Bron: Erik Klap/BM