Het boek Radio Veronica 14 jaar hits uit zee beschrijft de magische jaren op zee. Het station wordt in korte tijd mateloos populair en zendt popmuziek uit in een vanaf 1969 vast programmaschema. Veronica introduceert jingles, drive-in shows, de wekelijkse Top 40 en een Alarmschijf. Diskjockeys als Tineke de Nooij, Joost den Draaijer, Lex Harding en Rob Out worden helden.
Ondanks verschillende tegenslagen, met als dieptepunten een bomaanslag op het zendschip van concurrent Radio Northsea International en de stranding van het eigen zendschip na een storm met orkaankracht, blijft Veronica fier overeind. Maar een indrukwekkende massademonstratie in Den Haag en een wijdverspreide populariteit van de zender houden de politiek niet tegen om in 1974 aan te kondigden dat een wettelijk verbod op de zeezenders aanstaande is. Op zaterdag 31 augustus 1974 om zes uur ’s avonds komt er eeneinde aan ‘14 jaar hits uit zee’.
Het boek Radio Veronica 14 jaar hits uit zee is geschreven door pophistoricus Leo Weijers en verschijnt op 16 mei.
Luister hier naar een unieke montage van de bekendste Joost den Draaijer jingles van zijn programma’s bij Radio Veronica, Radio Noordzee, de NOS, Cable One en (dat weet niet iedereen meer) de AVROOoooo.
Radiopionier Willem van Kooten overleden, bedenker van Top 40
Willem van Kooten maakte in de jaren 60 onder de naam Joost den Draaijer furore als dj bij radio Veronica en ontwikkelde zich tot een geslaagd zakenman. Als discjockey viel hij op door zijn eigen vlotte, studentikoze spreekstijl, doorspekt met woordspelingen. Als zakenman had hij het talent om vaak op het juiste moment ergens in te stappen en er ook op het goede moment weer uit te stappen.
Van Kooten wordt verder beschouwd als de bedenker van de term palingsound, die verwijst naar de muziek van Volendamse artiesten. In Hilversum is er aan de rand van het Media Park een rotonde naar hem vernoemd.
Willem Jan van Kooten (1941) werd geboren en groeide op in Hilversum waar hij tijdens zijn jeugd meedeed aan het NCRV-radioprogramma Jeugdland. Begin jaren 60 verhuisde hij naar Amsterdam voor een studie Nederlands aan de Vrije Universiteit. In die periode ontmoette hij op een feestje de dochter van een van de oprichters van zeezender Radio Veronica. Omdat hij als student wel een centje wilde bijverdienen vroeg hij of ze nog mensen nodig hadden en een dag later kon hij al aan de slag als tekstschrijver voor de commercials van het station.
Tijdens de vakantie viel hij in als discjockey van het verzoekprogramma Juke Box. Zijn eigenzinnige stijl van presenteren (in die tijd waren radiopresentatoren nog niet echt radiopersoonlijkheden) viel direct op en werd door zowel de zender als de luisteraars gewaardeerd.
Al snel kreeg hij zijn eigen programma Joost mag het weten. Omdat hij liever niet wilde dat de leden van het studentencorps wisten van zijn bijbaantje nam hij op de radio het pseudoniem Joost den Draaijer aan.
Na zijn militaire dienstplicht als hospik in Amersfoort stopte hij in 1964 met zijn studie om in vaste dienst te treden bij Radio Veronica als programmadirecteur. In die functie reisde hij naar de Verenigde Staten om daar te horen en te zien hoe commerciële radio gemaakt werd.
Boordevol ideeën kwam hij terug en overtuigde de directie van Veronica om een eigen hitlijst te beginnen. Nederlandse Hitparade, later Veronica Top 40, werd iedere zaterdagmiddag tussen 14.00 en 16.00 uur uitgezonden en door Den Draaijer zelf gepresenteerd. Daarnaast begon hij ook de Tipparade, met platen die een kans maken om in de Top 40 te komen en introduceerde hij begrippen als: jingle, alarmschijf en gouwe ouwe.
Naast zijn werk als discjockey begon Van Kooten in 1968 de productiemaatschappij Red Bullet. Dit leidde ertoe dat Van Kooten op de radio als dj vaak de door zijn eigen productiemaatschappij geproduceerde platen draaide, en daar was kritiek op.
Bij Radio Veronica leidde een conflict hierover in 1968 uiteindelijk tot zijn vertrek. Na een uitstapje bij de AVRO, als presentator van het tv-programma Moef Ga Ga en de VPRO, waar hij een pilot van de Hilversum 3 Top 30 presenteerde, belandde hij bij Radio Noordzee waar hij de presentatie van de hitparade weer voor zijn rekening nam.
In 1974 keerde hij terug naar Hilversum 3 om daar het eerste horizontaal geprogrammeerde programma op de publieke radio te presenteren. Joost mag niet eten werd op werkdagen tussen 18.00 en 19.00 uur uitgezonden. Later kreeg het programma de naam NOS Maal en in 1978 werd het programma na opnieuw een conflict over belangenverstrengeling overgenomen door Frits Spits die de naam veranderde in De Avondspits.
Ter ere van zijn afscheid verscheen toen de single Joost mag het weten van het Nederlandse Artiestenkoor dat de top 20 van de Nederlandse hitlijsten haalde.
In 1981 stond Van Kooten aan de wieg van de single Stars on 45, een medley van liedjes uit de jaren 60 en 70, die in de Verenigde Staten de eerste plaats in de hitlijsten bereikte. Van de single gingen wereldwijd meer dan vijf miljoen exemplaren over de toonbank.
Van Kooten nam in de jaren 80 een belang in John de Mol Producties en legde zich verder steeds meer toe op de handel in onroerend goed, waaronder huizen en golfbanen in met name de Algarve in Portugal. Zakenblad Quote schatte zijn vermogen in die tijd op 200 miljoen.
Eind jaren 90 stelde hij het beginkapitaal ter beschikking voor de politieke partij Leefbaar Nederland (onder voorwaarde dat Pim Fortuyn lijsttrekker zou worden), begon op de middengolf de zender Arrow Classic Rock en investeerde in bronwaterbedrijf Anl’eau uit Anloo.
In 2006 werd hij benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau en in 2018 kreeg hij in het televisieprogramma Tijd voor MAX bij Omroep MAX de Marconi Oeuvre Award.
Daarna volgde een zware periode toen in 2020 een longontsteking hem bijna fataal werd. Wekenlang lag hij op de IC van een privékliniek in Portugal. “Ik dacht dat mijn leven voorbij was”, zei Van Kooten in een interview in De Telegraaf.
Van Kooten herstelde maar was sindsdien bang om corona te krijgen. “Als het coronavirus mij te pakken krijgt, ga ik onherroepelijk dood. Dan is het over en uit met Van Kooten”, zei de voormalige dj. Ondanks alle fysieke problemen bleef hij actief. “Ik ben nooit met pensioen gegaan. Ik blijf werken tot mijn dood”, zei hij vier jaar geleden.
Willem van Kooten over Joost den Draaijer in Bertop5
Hij begon als invaller bij Veronica, werd programmaleider, vertrok na een conflict over een eigen plaatje en werkte daarna voor de VPRO op Hilversum 3 en tegelijkertijd voor Radio Noordzee Internationaal. Daarna maakte hij de voorganger van De Avondspits voor de NOS: Joost Mag Niet Eten.
In BertOp5 vertelt Willem van Kooten (82) uitgebreid over zijn radiotijd en rekent hij af met verhalen die al jaren over hem verteld worden. Dat is donderdag 29 juni van 16.00 tot 18.00 uur te horen op NPO Radio 5.
Zo lees je overal dat Van Kooten in 1964 naar Amerika ging en terugkwam met het idee voor Nederlandstalige jingles en de Top 40. “Onzin, dat schreef een journalist en die schrijven elkaar na, vriend.” In de uitzending van Bertop5 legt hij uit hoe het wel zit.
Willem van Kooten veranderde de radio door de stijf voorgelezen teksten te vervangen door presentatie uit de losse pols. “Dat was geen inzicht hoor, maar bittere noodzaak…” Hij reageert ook op de verontwaardiging die er was dat hij niet alleen discjockey was, maar ook een platenmaatschappij had. “Hoezo? Ik was al tien jaar beroemd als platenbaas, naast mijn hobby als discjockey.”
Radio Veronica gaat uitzenden vanaf voormalig zendschip
Sinds 2013 ligt De Norderney aan de NDSM-pier in Amsterdam. Bijna vijftig jaar na de laatste uitzending van Radio Veronica vanaf de Noordzee is de liefde voor muziek nog altijd aanwezig op het schip. Van 11 tot en met 17 februari keert Radio Veronica voor heel even terug naar De Norderney voor de themaweek Super 70s.
Luisteraars zijn daar natuurlijk van harte welkom. Het schip is tijdens de uitzendingen in het weekend van 12.00 tot 18.00 uur te bezoeken en op werkdagen van 09.00 tot 18.00 uur. Je kunt van bovenaf een kijkje nemen in de radiostudio en de beste 70s-albums shoppen in de pop-up store van de vrienden van Concerto.
Het Veronicaschip is makkelijk te bezoeken met het openbaar vervoer. Pak het pontje achter station Amsterdam Centraal naar de NDSM-werf en je stapt uit naast het schip. De locatie is ook uitstekend te bereiken met de auto. Navigeer naar de IJ-Kantine op de NDSM-werf. Daar is meer dan voldoende parkeergelegenheid, tegen een betaalbaar tarief.
De Daverende 30, De Veronica/Nederlandse Top 40, De Mega Top 50/Top 100/Top 30? De Nationale Hitparade? Of toch De TROS Top 50? Welke lijst is het meest betrouwbaar? Gaat het er honderd procent eerlijk aan toe bij het samenstellen van de lijst?
Naast de algemene hitlijsten had je ook nog de specifiekere door de jaren heen. Denk aan De Nederlandstalige Top 10, De Verrukkelijke 15, De Polderpopparade, De Miniparade, De Europarade, De Tipparade en illustere lijstjes als De sHitparade en De Koffiedikparade. Meer dan genoeg om over te praten met dé hitlijstenkenner van Nederland: Johan van Slooten. Hij werkte voor één van de lijsten en schreef er boeken over. Als klein jongetje keek hij met z’n oudere broers en zussen naar Toppop en sindsdien is hij de hitparade altijd blijven volgen.
Johan van Slooten vertelt donderdag in BertOp5 met Bert Kranenbarg uitgebreid over de ontstaansgeschiedenis van de hitparades in Nederland. De lijsten waren van belang omdat radiostations er autoriteit aan ontleenden. Ze waren zo belangrijk dat Hilversum 3 er in de jaren 80 zelfs drie tegelijk had: De Nationale Hitparade, De Nederlandse Top 40 en De TROS Top 50. Drie lijsten die eigenlijk hetzelfde uitdrukten, maar die gerust in dezelfde week allemaal een andere nummer 1 konden hebben.
Hoe worden de lijsten samengesteld? En kloppen de cijfers? In aflevering 32 van de serie RadioReuzen een kijkje achter de schermen van de hitlijsten, aangekleed met een groot aantal radiofragmenten van Lex Harding, Felix Meurders, Frits Spits, Herman Stok, Joost den Draaijer, Gijs Staverman, Tom Blomberg en Martijn Krabbé.
BertOp5 over hitlijsten met Johan van Slooten is donderdag 29 april te beluisteren van 16.00 tot 18.00 uur bij KRO-NCRV op NPO Radio 5.
Willem van Kooten opgeknapt na bacteriële infectie
“Het begon met een longontsteking”, vertelt Van Kooten, die vorige week zijn tachtigste verjaardag vierde, aan De Telegraaf. “In eerste instantie dacht ik dat het coronavirus mij te pakken had genomen. Dat was niet het geval. Uiteindelijk bleek er een dodelijke bacterie in mijn lichaam te zitten die mijn vitale organen aantastte.”
De voormalige radiopersoonlijkheid, die onder het pseudoniem Joost den Draaijer programma’s maakte, belandde op de intensive care. “Mijn nieren functioneerden bijna niet meer. Met onder meer antibiotica hebben de artsen uiteindelijk het proces tot stilstand kunnen brengen.”
Van Kooten herstelt inmiddels in Portugal, hoewel hij graag zou teruggaan naar zijn woning in Nederland. “Aangezien ik tot de risicogroep behoor, durf ik niet terug te vliegen naar Nederland. Dat zou mijn doodvonnis betekenen.”
Van Kooten begon zijn carrière als diskjockey en werd later programmaleider bij de voormalige zeezender Radio Veronica. Hij introduceerde vele vernieuwende ideeën, zoals de horizontale programmering en de Top 40. Hij heeft een eigen platenlabel, een productiemaatschappij en een muziekuitgeverij, alle onder de naam Red Bullet. Als zakenman vergaarde Van Kooten een fortuin dat door zakenblad Quote op 85 miljoen euro wordt geschat.
Stichting Norderney schenkt collectie zeezender Radio Veronica aan Beeld en Geluid
De schenking vond live plaats tijdens Dutch Media Week in het programma 192 Goed Idee van voormalig Veronica medewerkers Ad Bouman, Juul Geleick en dj Jan van Veen.
Zij maken van 5 tot en met 9 oktober tussen 15.00 uur en 17.00 uur radio via een gerestaureerd Radio 3 mengpaneel uit het archief van Beeld en Geluid. De restauratie werd door Stichting Norderney technicus en Beeld en Geluid vrijwilliger Niels Zack uitgevoerd. De dagelijkse uitzendingen zijn te beluisteren via www.dutchmediaweek.nl.
Unieke collectie
De zeezender Radio Veronica was de eerste op Nederland gerichte zender met een horizontale programmering van uitsluitend populaire popmuziek en was geliefd onder jongeren. Als reactie op het succes van Radio Veronica richtte de Nederlandse overheid in 1965 Hilversum III op. Daarmee was de zender een aanjager van vernieuwingen in het radiolandschap, die later veel navolging zou vinden.
Eppo van Nispen tot Sevenaer, directeur Beeld en Geluid: “We zijn ontzettend trots deze collectie als belangrijk onderdeel van de Nederlandse radiogeschiedenis in ons archief te mogen verwelkomen.”
Lex Harding, Veronica dj: “Ik vind het mooi dat het Veronica-archief nu een plek krijgt die het verdient.”
De collectie bestaat onder andere uit:
– 2.000 uur aan bewaard gebleven uitzendingen en fragmenten van legendarische diskjockey’s als Joost den Draaijer, Tineke de Nooij, Jan van Veen, Rob Out en Lex Harding.
– Diverse commercials waaronder de iconische spotjes van tabakmerken Caballero en Belinda en de meubelzaak Berdy en spotjes ingesproken door beroemdheden als Johan Cruijff, Kees van Kooten en Wim de Bie, Jos Brink en Fred Emmer.
– Foto’s, dia’s en filmopnames van de activiteiten aan boord en het transport van de uitzendbanden over zee.
– Objecten en documenten als correspondentie, memo’s en programmaschema’s van Radio Veronica tot en met augustus 1974
De collectie van Radio Veronica zal te raadplegen zijn via verschillende portals van Beeld en Geluid voor omroepprofessionals, onderwijs en het grote publiek.
Zeezender Radio Veronica
Radio Veronica was een zeezender die van 20 april 1960 tot en met 31 augustus 1974 uitzond vanaf de Noordzee. Aanvankelijk werden de programma’s uitgezonden vanaf het zendschip Borkum Riff, vanaf 1964 vanaf de Norderney. De zender moest de uitzendingen staken vanwege de anti-zeezenderwet. In 1976 verkreeg de Veronica Omroep Organisatie (VOO) een licentie voor het verzorgen van uitzendingen bij de publieke omroep.
Bron: Beeld en Geluid/BM
Foto: Juul Geleick, dj Jan van Veen, Niels Zack, Ad Bouman en Eppo van Nispen tot Sevenaer brengen een toost uit op de overdracht
Stichting Norderney viert 60 jaar Radio Veronica in Beeld en Geluid
Tijdens deze twee dagen zijn er live uitzendingen op zaterdag 18 april van 10.00 uur tot 22.00 uur, en zondag 19 april van 10.00 uur tot 18.00 uur vanuit de aankomsthal van Beeld en Geluid. De uitzendingen zijn te beluisteren op onder meer 192Radio en er worden opnamen gemaakt voor 192TV.
Voor de live uitzendingen wordt gebruikt gemaakt van diverse originele studioapparatuur, zoals destijds gebruikt bij Radio Veronica, en bezoekers kunnen de diskjockeys van toen en nu aan het werk zien. Medewerking wordt verleend door Joost den Draaijer, Rob Stenders, Tineke, Jeroen van Inkel, Jan van Veen, Bart van Leeuwen, Leo van der Goot, Anushka, Peter Teekamp, Lex Harding, Erik de Zwart, Gijs Staverman en vele anderen.
Museum Rock Art is ook aanwezig, met een Veronica-kraam. Het Instituut Beeld en Geluid is te vinden op het Media Park in Hilversum en de toegang is gratis.
