In het kantoor van Marc Veeningen is het opgeruimd. Geen chaos aan kranten op zijn bureau, maar het geluid van het SBS-programma op de flatscreen aan de muur vult subtiel de ruimte. Mokken met logo’s van Hart van Nederland, Shownieuws en Nieuws van de Dag kleuren de vensterbank. Aan de muren hangen foto’s en prenten van kleurrijke orgels, een passie waarmee hij is besmet door zijn vader. In 1995 staat de dan achttienjarige Marc aan de vooravond van zijn studie Journalistiek in Zwolle. Ook hij maakt de start van Hart van Nederland mee. Dat hij dertig jaar later voor datzelfde programma hier in het pand van Talpa Network op de stoel van hoofdredacteur zou komen te zitten, wist hij toen nog niet.

Maatschappelijk hart
Marc is een tiener als hij samen met zijn opa door de radiostudio van de lokale omroep in Leeuwarden dwaalt. Zijn opa zit dan als penningmeester in het bestuur van de lokale omroep en neemt zijn kleinzoon mee op sleeptouw. Als elfjarige jongen ziet hij de techniek, de lichtgevende knopjes en de lampen. “Het was de intimiteit. Dat je ergens in een klein kamertje tegen de mensen spreekt en dat iemand anders ver weg dat hoort. Ik vond het fascinerend.”

Zijn journalistieke ambitie volgt later. In regionale en lokale journalistiek zit een maatschappelijk belang dat Marc door zijn loopbaan heen als een magneet steeds weer aantrekt. Hij werkt als eindredacteur bij Hart van Nederland als hij besluit de stap te wagen naar Omroep Gelderland, dat op dat moment een grote omslag moet maken in de manier van werken en te maken heeft met een grote bezuiniging op de publieke regionale omroep. Na drie jaar wordt hij gevraagd voor zijn huidige rol bij Talpa Network. Sinds 1 december 2018 staat Marc aan het roer bij het nieuwsmerk Hart van Nederland en dat is, voor wie zijn liefde voor regionale journalistiek kent, een logische plek.

Voeten in de klei
Dertig jaar geleden is Hart van Nederland nieuw en anders, sommigen zouden het omschrijven als rebels. Verhalen maken mét mensen en de stem vinden van de gewone man en vrouw. Met de voeten in de klei en met een ander perspectief dan dat de nieuwsconsument tot dan toe gewend was. Het maakte wel wat los, herinnert Marc zich. “Op de School voor Journalistiek werd er in het begin op neergekeken. Maar dat er naast de regionale omroepen ook een landelijke vertaling kwam van het lokale nieuws vanuit de burger zelf, vond ik heel goed. Niet alleen geografisch dicht bij mensen, maar ook emotioneel.”

Hart van Nederland was een frisse wind. Milika Peterzon en Gallyon van Vessem waren dertig jaar geleden samen de vaste gezichten van het programma. Vanaf de eerste aflevering stonden ze achter de desk, met de nadruk op stonden. Peterzon was de eerste presentator die het statig zitten achter een gestileerde desk met bloemstuk definitief de rug toekeerde. Ook het gebruik van een tiplijn en de inzet van straatinterviews, dat de standaard werd voor veel nieuwsitems, werd geïntroduceerd door het programma. Marc: “Als je het wat arrogant zegt, zijn wij de uitvinder van de voxpop.”

“Als je het wat arrogant zegt,
zijn wij de uitvinder van de voxpop”

Kritiek
Hart van Nederland moest hét nieuwsmerk van SBS worden, maar het duurde even voordat de liefde van twee kanten kwam. Critici noemden het sensatiejournalistiek en vanuit de makers kwam daar altijd fel verzet tegen. Volgens Marc is die kritiek in sommige kringen nooit weggenomen. “Niet iedereen in Nederland is hetzelfde en dat is maar goed ook. Onze kijker leest geen NRC en andersom kijkt die lezer niet naar ons, maar binnen vakgenoten merk ik na dertig jaar niks meer van dat aanmatigende.” Hart van Nederland doet mee en is here to stay.

De redactie vol slimme, journalistiek onderlegde mensen die stonden te popelen om iets vernieuwends te maken, opereerde aanvankelijk vanuit een studio niet groter dan een bezemkast en een cameraman die naar de gang moest uitwijken om een wijder shot te kunnen nemen. Inmiddels staat er een professioneel, herkenbaar decor van de hand van Ronald van den Bersselaar, die in juni nog bekroond werd met de Mediadiamant, maar de kern blijft: klein beginnen en gewoon proberen.

Bij de oprichting van de ochtendeditie vier jaar geleden werd dezelfde formule gehanteerd. Marc: “In een kleine ruimte op de redactie die niet in gebruik was, werd een kleine desk neergezet die we in coronatijd gebruikten om de bestaande desk te verlengen en afstand te kunnen houden tijdens studio-opnamen. We legden een visgraatvloertje neer en besloten de strijd aan te gaan met het gevestigde RTL Ontbijtnieuws en Goedemorgen Nederland. In vier jaar tijd groeide het aantal kijkers in de ochtend van zo’n 300.000 naar bijna 1 miljoen nu. We zijn het nieuwsmerk van de praktijk.”

Experimenteren
Dat ‘gewoon proberen’ is er altijd in gebleven. “De tijd dat je met vuistdikke plannen en ingewikkelde PowerPoints iets gaat starten, ligt achter ons”, beseft Marc. “De ontwikkelingen gaan tegenwoordig zo snel, het is veel belangrijker om meteen iets uit te proberen. Tegen de tijd dat je alle voors en tegens tot op de bodem hebt uitgezocht, ben je gewoon te laat.” En dus is het experimenteren met nieuwe dingen, terwijl je je kroonjuwelen koestert. “Al die vernieuwingen doen we vanuit diezelfde identiteit: altijd dicht bij de mensen.”

Inmiddels behoort Hart van Nederland tot de vijf grootste crossmediale nieuwsmerken van Nederland. In de afgelopen zes jaar is het onder leiding van Marc Veeningen uitgegroeid tot een compleet nieuwsmerk. Dat betekent niet alleen reportages in de avonduitzendingen, maar 24 uur per dag aanwezig op alle kanalen. Zo brengt HvN ook nieuws via Snapchat en Whatsapp. Met dat laatste medium waren ze de eerste. Marc ontgrendelt zijn telefoon, dezelfde orgelfoto als aan de muur licht op. “135.000 volgers inmiddels”, klinkt het tevreden.

“Tegen de tijd dat je alle
voors en tegens hebt afgewerkt,
ben je gewoon te laat”

Groener zonder green screen
Marc gaat voor richting de studio. Door het imposante gebouw van Talpa Network langs de radiostudio’s waar zijn liefde voor het vak ooit begon. Een behulpzame technicus helpt met het licht. Marc poseert voor de foto’s achter de desk. Hij presenteerde vroeger zelf voor onder andere voor RTV Utrecht. “Mijn accent heb ik daardoor wel laten varen door de jaren heen.” Met inmiddels andere gezichten dan dertig jaar terug is de late editie, die hier elke avond wordt uitgezonden, nog steeds een van de belangrijkste onderdelen van Hart van Nederland. “Die blijft een kroonjuweel met elke avond tussen de half miljoen en een miljoen kijkers en vaak de hoogste marktaandelen op de late avond.”

De fotograaf wijst vragend naar de lichtbak op de vloer met het Hart van Nederland logo, maar Marc is beslist. Daar kan hij niet op staan vanwege het dunne glas met daaronder een ingewikkeld lichtplan. Ook de desk van Shownieuws kreeg een make-over. “Een paar jaar terug waren onze studio’s allemaal green screen, nu hebben we weer ‘echte’ studio’s.” Niet alleen zorgt dat ervoor dat presentatoren en deskundigen volledig kunnen opgaan in de sfeer van een fysieke studio en de presentatie natuurlijk wordt gemaakt, het zorgt ook voor besparing. De render engines die nodig waren voor de virtuele green screen omgeving zijn namelijk niet meer nodig. Hart van Nederland is dus groener geworden door afscheid te nemen van groen…

Koppen bij elkaar
Begin dit jaar besloten Hart van Nederland (Talpa Network) en de Telegraaf (Mediahuis) de koppen bij elkaar te steken, indachtig de interne Talpa-boodschap ‘Samen bereik je meer’. Inhoudelijk is de Telegraaf een logische partner. De doelgroepen lijken op elkaar, maar ook de aanvullingen onderbouwden de keuze. “Hart van Nederland doet niet aan opinie, terwijl de Telegraaf juist veel uitgesproken columnisten heeft en daarin veel sterker is.”

Die mix werd in de vooravond gepresenteerd als Nieuws van de Dag. “Het kwam goed uit de startblokken met gemiddeld zo’n 300.000 kijkers per dag en het aantal kijkers en marktaandeel groeit gestaag. Wat we dertig jaar geleden met Hart van Nederland hebben bedacht en voorgenomen, hopen we natuurlijk ook met Nieuws van de Dag te bereiken. Dat het écht een vaste waarde wordt en een inhoudelijke aanvulling op het nieuwsaanbod in Nederland.”

Vroeger stond in elk huishouden de televisie aan met het NOS Journaal en lag op alle tafels een krant. Het automatisme waarmee ook jongeren in aanraking kwamen met gedegen nieuws, is tegenwoordig compleet anders, beseft ook Marc. “We zien dat het mediagebruik verandert, maar dat mensen live iets willen volgen, zal altijd blijven bestaan.” De steeds groter wordende rol van video biedt ook hoop voor de toekomst van Hart van Nederland. “Dat is wat we doen en waar we goed in zijn.”

Belofte
De ‘komende dertig jaar’ is voor hem een te lange horizon om te overzien, maar één ding is wat Marc betreft zeker: publieksgerichtheid wordt alleen maar belangrijker voor de journalistiek. “Niet om mensen te bevestigen in hun gelijk, maar om onderwerpen te selecteren die echt relevant voor hen zijn.” De tiplijn die Hart van Nederland al sinds het begin onderhoudt, sluit daar naadloos op aan. “Die hebben we nog steeds en laat zien: we willen weten wat voor u belangrijk is. Dat is de belofte die erbij hoort.”

Was Hart van Nederland ooit de uitvinder van de voxpop, het eigen opiniepanel met inmiddels meer dan veertigduizend mensen is volgens Marc een verbeterd verlengde daarvan. “Die wederkerigheid in de relatie met je publiek is onwijs belangrijk. Journalistiek heeft een dienstbaar karakter, je doet dit voor de samenleving.” Tegelijkertijd is het vertrouwen dat journalisten betrouwbare verhalen brengen steeds belangrijker. “Ook rechtzetten als iets dat je brengt niet klopt, hoort daarbij.”

Draaiorgels
Op de vraag waar Marc nog van droomt, bekent hij dat veel daarvan al aardig is gelukt. Als hij al iets te wensen heeft, dan ligt dat buiten de televisiewereld en de journalistiek, klinkt het beslist. Hij wijst naar de foto’s van de orgels aan zijn muur. “Mijn vader had een bedrijf in draaiorgels, daar heb ik na zijn dood, bijna vijftien jaar geleden, de zorg voor gekregen. Daar wil ik altijd nog iets mee doen.”

Op de vraag wat dan precies, komt geen antwoord. Wil hij zelf achter een draaiorgel staan, een expositie oprichten, de kermis op? Marc lacht. Eén ding is zeker: als het zover is, zal het Hart van Nederland-waardig zijn…

Bron: Sanne Savelsbergh/BM
Fotografie: Margot Brakel