Interesse in nieuws in Nederland blijft hoog en stabiel

Het Digital News Report Nederland 2020 laat zien dat het nieuwsgebruik sinds 2018 zeer stabiel is. Veranderingen voltrekken zich langzaam en vooral langs de lijn van leeftijd.

Ook voor nieuwsgebruik geldt dat er een tijd vóór, tijdens, en ná de coronacrisis is. Tijdens de coronacrisis is het nieuwsgebruik aanzienlijk toegenomen. Hoe het nieuwsgebruik er na deze periode uitziet – als niet meer de dagelijkse cijfers over infecties, ziekenhuisopnames en doden de nieuwsagenda bepalen – is lastig te voorspellen.

Het nieuwsgebruik hangt af van de interesse in nieuws. De interesse in algemeen nieuws is in Nederland hoog. Ongeveer 58 procent van de Nederlanders geeft aan in nieuws geïnteresseerd te zijn. In alle leeftijdsgroepen is het aandeel meer dan de helft. In Nederland is de interesse in nieuws stabiel, ook de interesse in politiek is sinds 2019 nauwelijks veranderd, maar ligt wel op een lager niveau. Slechts een kwart van de Nederlanders is geïnteresseerd in politiek. In vergelijking met andere landen is het aandeel Nederlanders dat in nieuws en politiek geïnteresseerd is gemiddeld.

Het aandeel dagelijkse gebruikers van nieuws is in Nederland met 85 procent verhoudingsgewijs hoog. Televisie is het mediumtype dat voor algemeen nieuws het meest wordt gebruikt, online nieuws van redactionele media staat op de tweede plek, en sociale media staan nog voor radio en print op plek drie. In verhouding tot andere landen is het aandeel dat gebruik maakt van de verschillende mediatypes in Nederland gemiddeld.

Over de jaren heen is een lichte daling van het nieuwsgebruik te zien. Vooral het gebruik van televisienieuws daalt in de jongste doelgroep gestaag. Desondanks is in de afgelopen jaren weinig veranderd. Televisie, print en radio zijn de mediatypes waar ouderen hun nieuws vandaan halen. Online nieuwsmedia en vooral sociale media worden door jongeren geraadpleegd. Het gebruik van de nieuwsmedia verandert langzaam en het is de vraag wie online en via sociale media op lange termijn het publiek weet te bereiken.

Verandering komt vooral voort uit technische innovatie en nieuwe vormen van aanbod, zoals sociale media, video en podcasts. Deze worden vooral door jongeren gebruikt. Wat dus continu voor verandering zorgt, is het langzaam toenemende aandeel digital natives aan de bevolking.

Het complete Digital News Report Nederland 2020 is hier te downloaden (pdf).

Bron: CvdM/BM

Bericht delen

Commissariaat voor de Media krijgt kleinere top

Vorig jaar lag de mediawaakhond flink onder vuur. Zo was het personeelsverloop hoog. Daarnaast had voorzitter Madeleine de Cock Buning haar functie neergelegd omdat haar wettelijke termijn van 10 jaar erop zat. Ook werd commissaris Eric Eljon geschorst nadat hij een roman had geschreven over de tv-wereld. Begin augustus werd de schorsing omgezet in ontslag.

Tenslotte stapte ook de algemeen directeur Suzanne Teijgeler op, die aan de slag ging bij Discovery Benelux. Doordat het College van Commissarissen tijdelijk maar uit één persoon bestond, kon het commissariaat maandenlang geen belangrijke beslissingen nemen. Sinds november is met de komst van Renate Litjens als interim-voorzitter het College weer enigszins op peil.

De komende maanden gaat Arie Slob flink inzetten op vernieuwing bij het CvdM. Hiervoor heeft de minister een extern bureau onderzoek laten doen en advies laten uitbrengen. Zo komt er een vernieuwd College dat per 1 oktober benoemd moet zijn. Tevens gaat dit College weer bestaan uit drie personen, waaronder een voorzitter. Deze voorzitter gaat ook het Commissariaat aansturen. Dat betekent dus dat er geen nieuwe algemeen directeur meer komt.

Bron: Radio.nl/BM

Bericht delen

Gemeente Amsterdam moet voorkeur voor AT5 toelichten

Een onafhankelijke commissie adviseerde de gemeenteraad vorig jaar om C-Amsterdam aan te stellen als lokale media-instelling met subsidie voor nieuwsverslaggeving. De gemeente koos in plaats daarvan echter voor de Publieke Omroep Amsterdam, het moederbedrijf van AT5, omdat die meer ervaring zou hebben.

Het CvdM wil nu van de gemeente horen waar de voorkeur voor AT5 precies op is gebaseerd. De gemeenteraad heeft tot 9 maart om met een nadere toelichting te komen.

Bron: Nu.nl/BM

Bericht delen

SterrenNL niet illegaal op DAB+

Voor het mogen uitzenden op DAB+ is toestemming nodig van de minister, mits er geen sprake is van ‘distributieschaarste’ op het digitale netwerk. De rechtbank Midden-Nederland oordeelde eerder dat er wel degelijk distributieschaarste is, en dus toestemming nodig is. Die toestemming heeft de NPO nooit gekregen. De Raad van State oordeelt nu dat de toestemming niet noodzakelijk was.

Hiermee komt na jaren een einde aan een langlopend conflict over DAB+ tussen SterrenNL en RadioCorp, eigenaar van 100% NL. 100% NL zag in 2016 opeens een met belastinggeld gefinancierde reclamevrije concurrent met alle vrijheid van programmeren in de ether verschijnen.

Bron: Radio.nl/BM

Bericht delen

Commissariaat voor de Media al jaren in de fout met aanbestedingen

Het commissariaat mag alleen afwijken van die plicht als het duidelijk verantwoordt waarom de regels niet gevolgd worden. Maar de toezichthouder blijkt die uitleg in veel gevallen niet te kunnen geven. Uit documenten blijkt onder meer dat voormalig Tweede-Kamerlid Marja Wagenaar de afgelopen jaren als een soort huisadviseur heeft gefungeerd. Wagenaars bedrijf, met één werknemer, heeft sinds 2014 voor 4,5 ton aan opdrachten gekregen.

Afgelopen zomer onthulde NRC al dat het Commissariaat voor de Media op dat moment ‘in permanente staat van crisis’ verkeerde. Van de vijftig medewerkers vertrekt jaarlijks gemiddeld 20 procent. Er is dan sprake van onderling wantrouwen, werknemers voelen zich onveilig en gefrustreerd. Na vragen van NRC heeft de toezichthouder nu een intern onderzoek ingesteld.

Bron: NRC/BM

Bericht delen

Rekenkamer: NPO kan besteding omroepmiljoenen niet goed controleren

De NPO krijgt nu per jaar 850 miljoen euro, dat ‘doelmatig en transparant’ verdeeld moet worden. Maar uit het gepresenteerde onderzoeksrapport ‘Hilversum in beeld – Doelmatigheid bij de publieke omroep’ blijkt dat er aarzelingen zijn en verdeeldheid bestaat over de beste manier van toezicht houden op die bestedingen. “Als je niet goed kunt volgen, kun je afspraken ook niet waarmaken”, aldus Francine Giskes van de Rekenkamer.

De omroepen, die volgens Giskes ‘niet stonden te popelen’ toen de Rekenkamer langskwam, krijgen per programma geld van de NPO, maar mogen dat zelf weer herverdelen. Maar zij geven vervolgens weinig inzicht in de kosten, stelt de kritische financiële waakhond van het Rijk. Aansturen op ‘doelmatigheid’ is daardoor niet of nauwelijks mogelijk. Het Commissariaat voor de Media staat tegelijkertijd op te grote afstand om te beoordelen of NPO deze doelmatigheidsopdracht goed uitvoert.

De NPO kijkt ook niet kritisch genoeg naar stijgende kosten van programma’s die langere tijd succesvol zijn, zoals Radar, Nieuwsuur, Boer zoekt Vrouw, Studio Sport of Kassa. De NPO heeft een zwakke positie als het aankomt op lagere kosten bij omroepen. Zo werd wel geïnformeerd waarom de talkshows Jinek en Pauw meer geld vroegen, maar bleek de NPO vervolgens niet in staat de kosten naar beneden bij te stellen. “Presentatoren hebben soms ook wensen die behoorlijk leidend zijn in wat de NPO wel of niet kan”, stelt Giskes.

De zwakke onderhandelingspositie komt ook naar voren bij uitbesteding aan externe producenten. De kosten van uitbestede programma’s zijn namelijk flink hoger dan eigen producties, zo blijkt bijvoorbeeld bij de programma’s College Tour en Floortje naar het Einde van de Wereld. Die werden een stuk duurder nadat ze extern werden geproduceerd, in het laatste geval door het bedrijf van presentatrice Floortje Dessing zelf.

De NPO laat in een reactie het volgende weten. ‘De nog relatief jonge wettelijke taak die de NPO op dit gebied – het sturen op doelmatigheid – sinds 2016 heeft, neemt de organisatie uiteraard zeer serieus. Dat nog niet alles perfect gaat, zien wij ook. We zijn daarom al volop bezig met het meer sturen op doelmatigheid en de aanbevelingen die de Rekenkamer doet sluiten hier goed op aan. NPO en omroepen gaan aanvullende afspraken maken over het delen van informatie. Ook werkt de NPO aan het optimaliseren van de financiële benchmark en de controle van programmabegrotingen. De kosten zijn daarbij niet het enige criterium; ook impact en publieke waarden worden meegewogen.’

Bron: Algemene Rekenkamer/AD/BM

Bericht delen

Renate Litjens benoemd tot interim-voorzitter CvdM

Renate Litjens heeft ruime bestuurlijke ervaring, opgedaan in verschillende (interim) bestuurlijke en toezichthoudende rollen. Zo heeft zij ruim veertien jaar bij Boer & Croon Executive Management gewerkt.

Naast haar nieuwe functie bij het Commissariaat is Renate Litjens onder andere ook lid Raad van Commissarissen LTP, voorzitter Raad van Toezicht ROC van Amsterdam en ROC van Flevoland, en voorzitter Raad van Toezicht Tassenmuseum Hendrikje. Ook is Renate onder andere voorzitter van het college van bestuur van ArtEZ en directeur van de Filmacademie geweest.

Met de benoeming van Renate Litjens heeft het Commissariaat weer twee commissarissen, zodat ook complexe besluiten die buiten de mandaatregeling vallen weer kunnen worden genomen.

De enige overgebleven commissaris was tot 15 november Jan Buné. Eind april schorste minister Slob collegelid Eric Eljon vanwege een vertrouwensbreuk na publicatie van zijn roman over de mores in Hilversum. Voorzitter Madeleine de Cock Buning nam eerder dit jaar afscheid. Zij is benoemd als hoogleraar aan het European University Institute (EUI). Algemeen directeur Suzanne Teijgeler is vertrokken naar Discovery Benelux.

Bron: CvdM/BM

Bericht delen

Minister Slob grijpt in bij Commissariaat voor de Media

Dat schrijft minister Slob in antwoord op Kamervragen over het Commissariaat voor de Media. Directe aanleiding is berichtgeving in NRC over grote interne problemen bij de toezichthouder. Het Commissariaat, dat boetes en dwangsommen aan omroepen kan opleggen, kampt met een hoog personeelsverloop. Onder het personeel is sprake van angst en onderling wantrouwen, medewerkers voelen zich onveilig en er worden al jaren veel externe krachten ingehuurd.

Al sinds juli blijkt het Commissariaat geen bestuursrechtelijke besluiten te kunnen nemen. De toezichthouder mist twee van de drie bestuurders. Enig overgebleven collegelid Jan Buné verzweeg bij zijn herbenoeming in 2018 een berisping door de tuchtrechter wegens “onzorgvuldig en ondeskundig” handelen als accountant. Daarnaast blijkt hij voorzitter te zijn van de boekhoudcommissie van de Mail.Ru Group, een Russisch internetbedrijf dat in verband wordt gebracht met censuur.

De benoemingstermijn van voorzitter Madeleine de Cock Buning liep op 1 juli 2019 af. Zij had recht op circa zes ton wachtgeld, bovenop inkomsten uit andere banen. Minister Slob zegt de regeling te herzien omdat die “naar mijn mening niet meer past in de huidige tijd”. De Cock Buning maakt overigens geen gebruik van de wachtgeldregeling, zo heeft zij laten weten.

Bron: NRC/BM

Bericht delen

Minister Slob ontslaat lid Commissariaat voor de Media

In april schorste de minister het omstreden lid al. Er was “door verschillende oorzaken een vertrouwensbreuk” ontstaan tussen Eljon en de andere twee commissarissen van het Commissariaat voor de Media, zei de minister destijds.

In april brak een openlijk conflict uit tussen Eljon en zijn collega-toezichthouders over het boek Dwergwerpen, waarvan Eljon co-auteur was. Het boek gaat over “haat en nijd op de werkvloer, de tomeloze geldingsdrang van omroepbestuurders, het egoïsme van tv-presentatoren”. Collega’s vonden dat de onafhankelijke reputatie van het Commissariaat hierdoor in het geding kwam.

Het Commissariaat voor de Media houdt toezicht op naleving van de Mediawet en wordt geleid door drie commissarissen die benoemd zijn door de minister. Eljon werd in 2016 aangesteld voor een periode van vijf jaar. Slob zal tijdens een debat over de media half september uitgebreider informatie geven over de situatie bij het Commissariaat voor de Media.

Voorzitter Madeleine de Cock Buning nam begin juli na tien jaar afscheid van het Commissariaat. Algemeen directeur Suzanne Teijgeler is vertrokken omdat zij aan de slag gaat bij Discovery Benelux. De enige overgebleven bestuurder van het Commissariaat voor de Media, Jan Buné, heeft bij zijn herbenoeming in 2018 een berisping voor minister Arie Slob verzwegen.

Eric Eljon reageert als volgt in een verklaring: “Het ontslagbesluit is gebaseerd op een door OCW uitgevoerd onderzoek dat zeer eenzijdig en onvolledig is, hetgeen blijkt uit recent journalistiek onderzoek van NRC Handelsblad. Ik word nu ontslagen vanwege het schrijven van een fictieve, ironische roman over de mediawereld, die bovendien grotendeels in de vorige eeuw speelt en waarin niemand uit de mediasector herkenbaar wordt beschreven. Op geen enkele wijze wordt hiermee de mediawereld beschadigd of het Commissariaat voor de Media in een kwaad daglicht gesteld. Wel laat de roman zien dat ik de mediawereld door en door ken en er juist daarom uitstekend toezicht op kan houden. Bovendien heb ik de voorzitter van het Commissariaat de roman ruim van tevoren laten lezen. Zij had geen enkel bezwaar tegen publicatie en heeft zelfs geholpen bij het vinden van een uitgever. De voor mediabeleid verantwoordelijke minister zou pal behoren te staan voor de vrijheid van meningsuiting en daar ook op toe moeten zien. Door de handelwijze van de minister blijkt dit in de realiteit geheel anders te zijn. Ik heb acht jaar lang met veel inzet voor het Commissariaat gewerkt en uitstekende contacten met de mediawereld onderhouden. Ik had dat werk graag willen voortzetten. Die kans wordt me nu ontnomen, zonder dat er sprake is van enig disfunctioneren of enige andere onderbouwing dan nagenoeg ongemotiveerde bezwaren tegen de roman. Er rest mij nu geen andere mogelijkheid dan juridische stappen te nemen.”

Bron: NOS/BM

Bericht delen