“De NPO is eigenlijk eind april al in de zomerstand gegaan”, zegt kijkcijferexpert Tina Nijkamp tegen Nu.nl. “Kijk maar naar de herhalingen van De Keuringsdienst van Waarde die in april al te zien waren.” En een vaste zomertopper als De slimste mens, normaal goed voor hoge kijkcijfers, is dit jaar verplaatst naar september.

Nijkamp vindt dat de publieke omroep daarmee kansen laat liggen. “Juist een programma als De slimste mens hoort bij de zomer. In plaats daarvan zendt de NPO aangekochte Britse programma’s uit, zoals The Great British Bake Off.”

Televisiemaker Bert van der Veer herkent het patroon. “Er leeft al jarenlang het idee dat mensen in de zomer vooral buiten zijn of op vakantie. Zenders willen dan geen dure titels uitzenden. Grote publiekstrekkers, zoals The Masked Singer, worden daarom bewust voor de winter bewaard.”

Nijkamp merkt dat het in de praktijk meevalt hoe weinig mensen de tv aanzetten. “De meesten gaan één of twee weken op vakantie. De rest van de zomer willen ze ook gewoon tv kijken.”

NPO loopt risico door gebrek aan nieuw aanbod
De keuze om de programmering zo stevig aan te passen maakt de NPO volgens Nijkamp minder aantrekkelijk, ook voor jonge kijkers. “Als je niks nieuws aanbiedt, kijken ze ook niet.” De NPO laat in een reactie weten dat er wel degelijk nieuw aanbod is, verspreid over alle platformen: lineair, on demand en online. De publieke omroep zegt daarmee bewust in te spelen op het veranderende kijkgedrag in de zomermaanden, waarin veel mensen programma’s uitgesteld of via online kanalen kijken.

En de NPO zendt sport uit, zo benadrukken ze zelf. Onder andere het EK vrouwen en de Tour de France. Ook keren titels als Een huis vol, De Vakantieman, Woeste Grond en Meer dan Verwacht terug met nieuwe afleveringen.

Toch worden deze programma’s grotendeels buiten primetime (tussen 19.30 en 21.30 uur) uitgezonden. Op NPO 3 komt Raven van Dorst deze zomer met het nieuwe programma Parels voor de Zwijnen.

Commerciële zenders kiezen andere strategie
Nijkamp vindt het verschil met de commerciële zenders opvallend. “SBS6 komt met interessante weekendprogrammering, en ook RTL heeft nieuwe titels.” Die programma’s hoeven volgens haar niet per se duur te zijn, maar zijn wel vers. Zo keert het succesvolle B&B Vol liefde terug op RTL 4. In dat programma gaan bed-and-breakfasteigenaren op zoek naar liefde.

Ook SBS6 kiest voor reality op primetime, met het programma Bondgenoten. “De slimste mens was jarenlang hét alternatief voor wie niets met reality-tv had. Nu dat wegvalt, blijft er voor die kijker weinig over”, zegt Nijkamp.

Ze wijst op de hoge kijkcijfers en de jaarlijkse online hype rond B&B Vol liefde. Vorig jaar keken er per aflevering een miljoen mensen. “De behoefte aan nieuwe content blijft, ook als het buiten 30 graden is.”

Van der Veer vindt de zomer juist geschikt voor vernieuwing. “Het is een soort proeftuin”, zegt hij. “Dat zie je nu bijvoorbeeld met Hila Noorzai, die een week lang de talkshow Vier avonden op rij presenteerde. Het voelt een beetje als examen doen – en de uitslag kan verrassend leuk zijn.”

Bron: Nu.nl/BM