Anita Witzier presenteert nieuw programma over zorg in de laatste levensfase
Witzier spreekt in de serie met verschillende mensen die palliatieve zorg krijgen. Die zorg is bedoeld om klachten te verlichten en de kwaliteit van leven te verbeteren wanneer genezing niet meer mogelijk is.
Naast de persoonlijke verhalen gaat Witzier met een gespecialiseerde verpleegkundige mee op huisbezoek. Ook bezoekt ze een hospice, waar ze met zorgverleners en vrijwilligers in gesprek gaat over hun ervaringen.
De reeks wordt in samenwerking met Stichting Palliatieve Zorg Nederland en KWF Kankerbestrijding gemaakt. Leven tot het laatst is vanaf woensdag 1 oktober elke woensdag om 22.20 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 2.
Bij deze bijzondere BM-bijeenkomst in restaurant Vlaar, binnenkort Brasserie Monsees, in ’s Graveland kunnen we met dit knappe kwartet omroepinhoudelijk alle kanten op, maar ligt het gevaar van een overdosis sport en talkshow-items op de loer. Vandaar tussendoor af en toe een kwartetvraag.
Mag ik van jou, uit de serie succesvolle tv-duo’s: Jongbloed & Joosten? Of Pauw & Witteman? Van Kooten & De Bie? Barend & Van Dorp?
Anita: “Vergeet ook Henk Spaan en Harry Vermeegen niet! Leuk duo bij Veronica.”
Jeroen: “Van Kooten & De Bie! Staan ver boven de rest. Als je het vandaag uitzendt, is het nog altijd griezelig goed.”
Anita: “Wat Wim en Kees destijds zeiden, klopt nu.”
Humberto: “Het speelde al, maar meer in de onderstroom. Nu is het meer in your face. Moeten we de duo’s ranken? Eerst Koot & Bie! En Pauw & Witteman waren ook maatgevend. Jongbloed & Joosten was geen traditionele talkshow.”
Anita: “Dat had een ander soort toon en ook andere onderwerpen.”
Humberto: “Frits Barend en Henk van Dorp waren origineel. Brutaal. Vernieuwend. Met Jan Mulder als sidekick. Sport, politiek, nieuws en entertainment.”
Suse: “Dit was deels voor mijn tijd, maar ik constateer nu minder duo-presentatie.”
Anita: “Ik heb Tien voor Taal nog met Marcel Van Thilt gepresenteerd; het geeft wel een andere dynamiek!”
Suse: “Ik doe duo-presentatie op de radio, bij RadiOlympia en Langs de Lijn en Omstreken, maar het is wel wennen aan elkaar. Heb jij voorkeur Jeroen?”
Jeroen: “Ik presenteerde met Paul Witteman en overwoog te stoppen, omdat ik vond dat we geen progressie meer maakten. Toen stopte Paul. We waren iets te lang doorgegaan, waarbij we ook nog eens werden opgerold door die man aan de overkant.”
Humberto lachend: “Die later ook weer werd opgerold. To eat and to be eaten.”
Vrienden van de show
Jeroen: “Bij Pauw & Witteman zaten 2 oudere mannen een beetje ingewikkeld te doen, terwijl bij Humberto die Pharell Williams Happy-achtige sfeer hing. Ik ging alleen door met Pauw. Aanvankelijk ging dat niet zo goed en dat hield de pers keurig bij. Humberto-Pauw 1-0. Dat werd 2-0. Bij 15-0 zijn ze gestopt.”
Anita: “Ga je dan aan jezelf twijfelen?”
Jeroen: “Nee, wél aan ’t programma. Maar na mooie interviews met Frans Timmermans en Martin van Rijn kantelde het. En werd het wat minder bij Humberto. Terwijl zijn gasten dat vlak daarvoor nog over mij zeiden. Je denkt – en dat is een vergissing – het zijn vrienden van de show! Maar als het ergens anders leuker is, gaan ze daarheen.”
Humberto: “Het gaat om cijfers, ze komen niet voor jou.”
Suse: “Ik word wel eens last minute gevraagd, terwijl ik al elders heb toegezegd, en dan zeggen ze: wij scoren beter. Maar dat vind ik geen overweging.”
Humberto: “Jij komt praten over een onderwerp, jij komt niks verkopen.”
Jeroen: “Maar je hebt geen ‘recht’ op gasten omdat je toevallig een programma maakt. Als mensen mij een vervelende man vinden of de sfeer niet prettig, dan kom je niet.”
Terug naar toen De start van omroepvakblad Broadcast Magazine, nu kortweg BM, was in oktober 1989 en viel samen met de lancering van RTL Véronique en Nederland 3. Wat deden jullie toen?
Suse lacht: “Ik was 3 en verdeelde mijn tijd tussen thuis en de crèche.”
Jeroen: “Wij begonnen op 2 oktober met RTL Véronique.”
Humberto: “Ik studeerde rechten. Bij Mediarecht spraken we ook over de U-bocht-constructie van RTL, hoe steekt de licentie in elkaar? Waarom is het zo ingewikkeld?”
Jeroen: “Wij van het nieuws, die ons ver verheven voelden boven alle andere tv-makers, zeiden voor de grap: het is misschien wel bocht wat we uitzenden, maar je kunt er wel U tegen zeggen.”
“Het is misschien wel bocht
wat we uitzenden, maar je
kunt er wel U tegen zeggen”
Jong, snel en wild
Anita: “Ik was nog jong, snel en wild en werkte voor Veronica, waar ik van alles en nog wat heb gepresenteerd. Op mijn 33ste ben ik weggehold, omdat Veronica commercieel werd. Oma vertelt. De KRO belde en had een interessant programma-aanbod.”
Humberto: “Veronica had wel de beste slogan: je bent jong en je wil wat.”
Anita: “Die campagnes waren fantastisch. Zeer vooruitstrevend.”
Jeroen: “Over De wereld in een half uur van Veronica op Radio 1 – bedacht door Ruud Hendriks, de voorloper van Nieuwslijn – werd met dedain gesproken. Hoe kun je de wereldproblematiek nu in een half uur bespreken?”
Dat was toen. Sommige zaken veranderen in omroepland, andere dingen amper. We springen naar de actualiteit van 2025.
Jeroen: “Als je mij vraagt: wat zijn 2 dingen die nu spelen? Dan is dat het wangedrag van zo’n beetje iedereen bij de publieke omroep en het gebrek aan regie bij de NPO.”
Wie heeft de NPO-petitie over bezuinigingen bij de publieke omroep getekend?
Jeroen: “Nee.”
Suse: “Waarom niet?”
Jeroen: “Ik houd niet zo van dat gezeur, teken eigenlijk nooit petities.”
Anita: “Ook niet voor zielige dieren of arme kinderen? Of vrouwenbesnijdenis? Ik teken bijna alles.”
Jeroen: “Ik zit hier niet als woordvoerder van BNNVARA, maar gewoon als Jeroen en voel me niet geremd hierover iets te zeggen.”
Humberto: “Wat zit je dwars?”
Jeroen: “Ik vind het prima dat mensen op allerlei niveaus laten horen waarom ze bang zijn dat de publieke omroep geld kwijtraakt. Ik vind het alleen goedkoop van de leiding om dit aan allerlei programma’s te koppelen. Al die ledenspotjes ook. Er wordt een beeld gecreëerd alsof het bij de commerciële omroep allemaal verschrikkelijk is. Als je daaraan wordt uitgeleverd, staan we aan de rand van de afgrond…”
Anita: “BNNVARA gooit het op de teloorgang van de democratie.”
Jeroen: “Jongens kom op! Doe je best. Lobby goed in Den Haag, in plaats van elkaar in allerlei gremia in de haren te zitten. Pak de regie en straal één Hilversums geluid uit.”
“De publieke omroep zou zich
moderner en fatsoenlijker
mogen manifesteren”
Moderner Suse: “Het kan toch ook: én-én. Ruim de rotzooi op én zorg voor regie. Tegelijkertijd mogen we ook best aangeven dat we belangrijk werk doen.”
Jeroen: “De publieke omroep zou zich moderner en fatsoenlijker mogen manifesteren.”
Anita: “Wat bedoel je met moderner?”
Jeroen: “Het is, met respect voor omroepen, toch allemaal onzin. Bejaarden bij MAX. Hoeveel christenen zitten er bij KRO-NCRV? En zijn dat andere christenen dan die van de EO? Waarom vorm je niet – als je serieus naar de samenleving kijkt – een idee over wat de publieke omroep zou moeten zijn? Onafhankelijke nieuwsvoorziening. Schenk aandacht aan kunst en cultuur die bij ‘de commerciëlen’ nu eenmaal minder in beeld komt. Dit kun je toch definiëren? Net als stemmen uit de samenleving: zwart of wit, islamitisch, christelijk, seculier. Dit kunnen we inventariseren en ervoor zorgen dat al die stemmen aan bod komen.”
Anita: “Eigenlijk zoals het nu zou moeten zijn, maar je hangt niet overal een label aan.”
Jeroen: “In één organisatie met een directie en personeelszaken.”
Anita: “Voorkomt dubbele overhead.”
Suse: “En die elkaar nu beconcurreren in zendtijd en budgetten.”
Labyrint
Humberto: “Wat merken jullie persoonlijk van zo’n labyrint aan beslissingen?”
Jeroen: “Ik had tot december een tv-productiemaatschappijtje – TVBV – en werd een tijdje geleden gevraagd door Omroep ZWART om een paar programma’s te bedenken, maar in feite ging het om een zwarte producer die bij mij werkte, want zij vonden het moeilijk om mensen van kleur te werven.”
Humberto: “Dus jouw medewerker moest naar Omroep ZWART?”
Jeroen: “Ik zei: wat vraag je nu eigenlijk van mij? Als hier één toonbeeld van oud, wit en man zit – okay, die zijn er ook – maar wil je via mij een ander geluid laten horen?”
Anita: “Maar wat zegt het dat ze niemand kunnen vinden? Dat is een rare conclusie.”
Weeffouten
Jeroen: “Ik denk dat die weeffouten in onze samenleving zitten. Af en toe doe ik iets op een School voor de Journalistiek en ik vind het daar behoorlijk ‘wit’. Misschien gaat deze denkwijze ver, maar ik denk dat er mensen zijn die (kijkt naar Humberto) denken: omdat jij het doet, kan ik het ook wel. Een tijdje terug zat Tofik Dibi, voorheen van Groen Links, regelmatig bij Pauw om de politiek te duiden. Hij werd daar meteen overal op aangesproken. Goed gedaan man!”
Suse: “Ik denk dat we op een andere manier moet werven.”
Anita: “Het zijn blinde vlekken.”
Suse: “Dit gaat ook over vrouwen en diversiteit in de sportjournalistiek. Roept iemand: ze zijn er niet! Tuurlijk wel, maar ze staan alleen niet rijen dik op je deur te bonzen. Of studeren niet aan de School voor de Journalistiek, dus moet je nadenken: waar zijn ze wel? Hoe krijgen we ze enthousiast voor dit mooie vak?”
Humberto: “Het gaat om zo veel meer, zeker als mensen binnen zijn bij een organisatie. Welke cultuur heerst daar? Als jij niet beklijft, kun je doen wat je wil, maar niemand blijft. Ik heb 12 jaar bij Studio Sport gewerkt, waarvan 3 jaar ook bij het NOS Journaal, en had weinig te maken met omroeppolitiek. Maar voor een producent lijkt het mij moeilijk om door te dringen: waar moet je zijn? We voeren een jaren ’70-discussie in 2025. Ik kan nu overal nieuws vinden. De generatie na ons gaat al niet eens meer naar Google, maar naar TikTok. Of Stories. Of Snapchat. Op die veranderende rol voor de publieke omroep – en ook commerciëlen trouwens – moeten we veel alerter zijn.”
Suse: “Nou, NOS Stories heeft 1,1 miljoen volgers op Instagram. Het Jeugdjournaal heeft 900.000 abonnees op YouTube.”
Humberto: “NOS Stories is een uitzondering. Maar in discussies gaat het nog steeds vaak over leden.”
Van welke omroep zouden jullie nog lid worden?
Jeroen: “Ik ben uit principe nooit ergens lid van geweest.”
Humberto: “Niet zozeer vanwege de ideologie, maar de VARA-gids is een mooi magazine.”
Anita: “Eerder een kleinere club, omdat ik vind dat ze moeten blijven bestaan zoals de VPRO.”
Suse: “Dan ga je uit van het principe dat als je genoeg leden hebt, je ook bestaansrecht hebt. Ik denk dat veel mensen hier al lang niet meer zo over nadenken.”
Wie zien jullie idealiter in de NPO-directie?
Humberto: “Ik denk dat Jeroen dit goed zou kunnen.”
Jeroen: “Sorry? Ik zou dit helemaal niet willen.”
Humberto: “Maar wel iemand zoals jij. Het gaat om geloofwaardigheid. Dat is moeilijk voor iemand van buitenaf. Bij Frederieke Leeflang, een advocate, denken velen: wat weet jij nou van de omroep?”
Jeroen: “Het stond vroeger al op bordjes in het openbaar vervoer: niet praten met de bestuurder…”
“Niet praten met de bestuurder…”
Anita: “Bestuurders zijn een bepaald type mensen met specifieke kwaliteiten.”
Humberto: “Hoeft niet hoor. Kijk naar Peter van der Vorst, hij is gevraagd, rechtstreeks uit de praktijk.”
Anita: “Peter is programmadirecteur, dat is echt iets anders dan een bestuurder.”
Suse: “Ik maak me zorgen over of het nog wel aantrekkelijk is voor goede mensen om leiding te geven aan de NPO. Het afbreukrisico is aanmerkelijk.”
Nu een kwartet keuzes. Hoe zien jullie de toekomst van de NPO? Huidige status handhaven? Halveren? BBC-model? Omroepen omvormen naar productiehuizen?
Humberto: “Ik ben het eens met Jeroen. Je moet eerst definiëren: wat wil je zijn? Horen daar programma’s bij die niet persé door een breed publiek worden bekeken, maar wel maatschappelijke relevantie hebben? Pas als je deelgebieden – cultuur, nieuws, sport, jeugd – hebt benoemd, kijk je naar financiering. Met hulp van de Ster of toch het BBC-model? Kijkcijfers zijn niet belangrijk, want je wil vanuit die publieke taak iets maken omdat het een belangrijk thema is. Maar deze discussie verwatert.”
Jeroen: “Ik denk omdat de publieke omroep nog steeds deels door Ster-opbrengsten wordt betaald. Terwijl de publieke omroep best goed wordt bekeken. Alleen heeft het ook een slechte naam, veelal wordt negatief over de publieke omroep gepraat.”
Humberto: “Ten onrechte.”
Hebben jullie daar last van?
Suse: “Ik ben trots dat ik voor de NOS werk, dat vind ik een privilegé. Maar ik merk dat het makkelijk is om de publieke omroep te haten, terwijl veel mensen graag naar ‘de staatsomroep’ kijken. Ook politici klagen snel, bestempelen iets als fake-nieuws op het moment dat het ze onwelgevallig is. Maar als ik in mijn directe omgeving vraag: welke programma’s moeten weg? Dan komt er eigenlijk geen zinnig antwoord.”
Humberto: “Ik vind het kwalijk dat de NOS het logo van reportagewagens laat afhalen. Dat is écht een gevaarlijke ontwikkeling. Toen ik daar werkte, zei ik vaak: we zijn een beetje saai. Degelijk. De NOS is geen disco, daar kan geen swingende saus overheen. Toch kan het ook anders. Kijk hoe Kicken Met de laatste Transferdag volgt. 24 uur lang. Dat kan de NOS toch ook? Zo’n ontwikkeling voor de echte voetbalidioten moet je niet uit het oog verliezen. Bovendien spoor je zo meteen nieuwe tv-talenten op.”
Suse: “We hebben het WK zaalvoetbal ook anders gedaan, door te streamen, waarbij we jonge, onervaren mensen deels op de vloer opleiden.”
Anita: “Zo’n ontwikkeling is ook gaande bij KRO-NCRV, met accenten op sociale media en YouTube. Vooral bij Pointer en Spot On. Zo genereren we interactie met het publiek. Onze online-afdeling is jong en ambitieus.”
Humberto: “De Philip Bloemendaalprijs is gewonnen door Gijs Sanders van BNNVARA met het online platform De Marker. Erg goed.”
Willen jullie talenten coachen?
Anita: “Doe ik. Bij KRO-NCRV rouleren jonge talenten 3, 4 maanden op redacties en leren zo allerlei facetten van het vak. Voor beginnende presentatoren geef ik specifiek presentatietraining.”
Jeroen: “Ik coach ook wel.”
Humberto: “Bij BNR werkte een online redacteur, super geïnteresseerd in sport. Heb ik in de uitzending gehaald. Hoorde ik terug: wie was dat? Waarop mijn wedervraag was: vond je het leuk?”
Jeroen: “Was dat het begin van Wilfred Genee?”
Humberto lacht: “Nee.”
Die vileine knipoog is een mooi bruggetje naar het fenomeen praatprogramma.
Anita: “Terugkerende klacht bij talkshows is dat vaak dezelfde mensen hun ei komen leggen. Terwijl mondjesmaat nieuwe duiders commentaar komen geven. Dat moeten talkshows ook durven. Probeer het! Nou, dan gaat het een keer mis, maar je boort andere groepen aan. Angst regeert. Juist hier moeten we jonge talenten begeleiden.”
Bataclan We duiken terug naar november 2015, het jaar waarin RTL Late Night goed scoorde en Humberto mede dankzij die legendarische Bataclan-uitzending tot Omroepman van het Jaar werd gekroond. Soms heb je als talkshow keepersgeluk, want bij die jonge getuigen van de aanslag in Parijs ontbrak elke media-ervaring.
Humberto: “Daarmee leerde ik óók de werkwijze in medialand anders kennen. Tegen concullega’s van andere talkshows hadden ze al 5 keer ‘nee’ gezegd, maar die redacties werden gewoon kwaad. Waarom zitten jullie niet bij ons? Een jongen had nog bloedvlekken op zijn broek. Niet gedoucht, niet gegeten. Hun keuze voor mij was een kwestie van gevoel. Soms is het óók belangrijk wie gasten als eerste heeft benaderd. Maar als ze ‘nee’ zeggen, respecteer dat. Wees elegant. Okay, next time.”
Buren of de vijand
Jeroen: “Ik heb het gevoel dat dit nu weer relaxter is dan pak ‘m beet 15 jaar geleden, ten tijde van Pauw & Witteman en DWDD, dat was een hel. Wij noemden hen de buren, zij ons de vijand. Stel: wij vroegen Suse om over Engels voetbal te komen praten. Maar als Suse vorige week bij DWDD had gezeten, dan kreeg Suse – en wij – een woedend telefoontje! Hoe haal je het in je hoofd om onder onze duiven te schieten?”
Anita knikt: “Oh, je zit al daar? Nou, dan doen wij het niet hoor!”
Suse: “Daarom speel ik altijd bewust open kaart. Ik kom wel, maar zeg het gewoon: ik zit morgen bij Bar Laat.”
Jeroen: “Er is geen exclusiviteit meer, ik geloof dat Wouter de Winther dichter bij Eva en RTL zit, Elody Verweij zit wat vaker bij ons. Bij een krant kun je het je niet voorstellen: iemand geeft de ene dag commentaar bij De Volkskrant en de volgende dag bij het AD?”
Hits Mag ik van jou, uit de categorie tv-hits: Big Brother, Boer zoekt Vrouw, Wie is de Mol?, B&B Vol Liefde?
Humberto: “Nu is B&B vol Liefde een voltreffer, maar je bedoelt all time?”
Jeroen: “Big Brother!”
Suse: “Voor mij ook Big Brother, dé hit in mijn jeugd.”
Anita: “Je kijkt toch niet naar gewone mensen in een huis? Vooraf werd je als kijker voor gek verklaard, maar wat werd het een wereldhit. Wie is de Mol? en Boer zoekt Vrouw staan al jaren in de top 10, dus ja…”
Jeroen: “De publieke omroep heeft hits nodig als Wie is de Mol?, Boer zoekt Vrouw of Heel Holland Bakt voor het draagvlak in de samenleving, programma’s waarmee je een groot publiek bereikt zijn daarvoor essentieel. Anders krijg je te horen: er kijkt geen hond naar de publieke omroep. Waarom moet daar belastinggeld naar toe?”
Rellen
Naast brute moorden op Theo van Gogh, Peter R. de Vries en Pim Fortuyn – zelfs op het Media Park – werd de mediawereld opgeschrikt door rellen rond grensoverschrijdend gedrag. De BOOS-uitzending met mega nasleep rond The Voice. Onverkwikkelijke situaties bij WNL, NOS (Gerard Timmer) en Studio Sport (Tom Egbers). De ophef bij DWDD rond Matthijs van Nieuwkerk, waarna later ook de positie van Frans Klein (net als Gerard Timmer eerst actief bij BNNVARA, later NPO) wankelde en recent het abrupte afscheid van NPO-voorzitter Frederieke Leeflang. Doffe ellende in Hilversum, die door andere media gretig werd opgepakt en uiteindelijk resulteerden in aangescherpte afspraken en mediaprotocollen.
Is het nog leuk om in de media te werken?
Anita: “Mensen moeten zich in allerlei branches aan voorschriften houden, dat is niet alleen aan media voorbehouden.”
Jeroen: “Je hebt een verantwoordelijkheid in een bepaalde positie. Het steekt mij vooral bij de publieke omroep dat mensen opstappen zonder een keer goed hun verhaal te hebben gedaan. Bert Huisjes niet. Ik heb Gerard Timmer, die ik hoog heb zitten, nooit horen zeggen: dat heb ik niet goed gedaan. Of: dit had ik ánders moeten doen.”
Anita: “Heb je ‘m uitgenodigd?”
Jeroen: “Tuurlijk!”
Anita: “Ik hoor zo veel angst. Organisaties houden het tegen, uit vrees om iets verkeerd te zeggen of juridische claims.”
Jeroen: “Je leert toch van fouten? Angst voor wat? Je ligt er toch al uit.”
Suse: “Het gaat hier toch niet om eigen genoegdoening? Misschien kan de organisatie, die je in verwarring hebt achtergelaten, hiervan nog iets leren…”
Anita: “Wat is het dan? Schaamte?”
Humberto: “Het is makkelijker om het niét te doen.”
“Het was geen Mea Culpa.
En dat is het enige
wat je echt moet doen”
Jeroen: “Ik begeef me op glad ijs, maar ik heb hier wel een mening over. Hoewel ik snap dat het geen fijne periode was hem was, was dat NRC-interview toch vooral het drama van Matthijs die – met zijn hand op de deurkruk van het café – naar binnen durfde…”
Anita: “Het was geen Mea Culpa. En dat is het enige wat je echt moet doen.”
Jeroen: “Ik vind Matthijs een fantastische programmamaker en ik heb die vervelende dingen niet zelf meegemaakt zoals ‘die anderen’, maar ik weet ook van ‘die anderen’ dat het wel is gebeurd. Deal daarmee!”
Voorschriften
Suse: “Ik heb moeite met dat woord voorschriften. Het gaat toch gewoon om de manier hoe we met elkaar willen omgaan? En realiseer je dat je een weerwoord krijgt. Ik hoorde op NPO Radio 1 een voormalig radiodirecteur zeggen dat vrijwel alle vrouwen in zijn tijd op hun verjaardag een dildo kregen. Dat vond hij nog steeds grappig.”
Humberto: “Lex Harding.”
Suse: “Het is een duidelijk voorbeeld dat je nu nog steeds van alles mag zeggen, er wordt alleen anders op gereageerd.”
Anita: “Laten we eerlijk zijn. Ik ben geen omroepster bij Veronica geworden omdat ik een bochel en een haakneus heb. Maar ik heb daar nooit last van gehad. Ik heb ook nooit een tegenprestatie hoeven leveren om op een bepaalde positie terecht te komen. Het idee alleen al.”
Stress
Suse: “Denken mensen echt dat het beter wordt als iemand tegen je schreeuwt? Dat lijkt mij een denkfout. Maar omgaan met stress hoort wel bij ons werk.”
Anita: “Zeg je daarmee dat als je geen stress aankunt, je niet geschikt bent voor de job?”
Suse: “Ja, dat vind ik een kerncompetentie. Ook voor regisseurs en eindredacteuren.”
“Als het saai wordt,
smijt ik een glas water
in je gezicht Humberto!”
Humberto: “John Cleese was eens te gast bij RTL Late Night. Vlak voor de opname zei hij: ‘Hoe lang duurt ons gesprek?’ 15 minuten. Waarop John zei: ‘Als het saai wordt, smijt ik een glas water in je gezicht, Humberto!’ Zo’n prikkelende opmerking zet je op scherp.”
Jeroen: “Ik vind ook dat je mensen scherp mag beoordelen op hun functioneren. Het zinnetje ‘Ik moet nu even voor mezelf kiezen’, hoef ik niet te vaak te horen. Na de grote aardbeving in Turkije produceerden wij een Giro 555-actie, ook met filmpjes. Maar die video’s zwabberden alle kanten op. Geen eenheid van tijd of plaats. Dus ik zeg tegen de editor: dit moet anders, want dit is gewoon niet goed. Het was 22.00 uur. Antwoord: ‘Ik moet nu even voor mezelf kiezen…’ Kijk, als je een dagelijks programma maakt en het is de 5e keer op rij dat je om 22.00 uur nog moet overwerken, dan snap ik zo’n reactie. Maar bij zo’n eenmalige grote gebeurtenis…” Hij nuanceert: “Nee, dit is géén generatieding, want ik werk bij Bar Laat met veel jonge mensen van BNNVARA die super enthousiast én gedreven zijn.”
Suse: “Ik zie ook wel eens oudere collega’s die niet het maximale uit hun uren halen, terwijl jongeren op alle mediaplatformen leveren en dus vaak veel meer output hebben.”
John de Mol en Joop van den Ende Eén van de pijlers onder de multimediale BM-formule is de jaarlijkse uitverkiezing van de Mediapersoon van het Jaar, voorheen Omroepman- of vrouw. Kwartet Omroepman: Jeroen Pauw, Humberto Tan, John de Mol of Jan Slagter? Of toch André van Duin, Paul de Leeuw of Joop van den Ende of…?
Humberto: “Who moved the needle? Als je een compendium omroephistorie maakt, krijgen John de Mol en Joop van den Ende een hoofdstuk. En MAX, sorry, Jan Slagter.”
Anita: “Een omroep voor alleen ouderen, dat doe je toch niet? Je kunt over Jan Slagter van alles zeggen, maar hij hoort er zeker bij. Omroep MAX is een huzarenstukje.”
Suse: “Ik noem Bart de Graaff, die een nieuwe doelgroep heeft aangesproken.”
Jeroen: “Paul de Leeuw heeft ook programma’s met veel impact gemaakt.”
Omroepvrouwen We switchen naar een kwartet voor zes Omroepvrouwen. Cathy Spierenburg was de eerste, later volgden kijkcijferspecialist Tina Nijkamp, Linda de Mol, Eva Jinek, Floortje Dessing en recent regisseur Will Koopman.
Anita: “Cathy Spierenburg heeft met Zappelin een lans gebroken voor kwalitatieve kindertelevisie.”
Humberto: “En Eva, Will Koopman en ook Linda de Mol natuurlijk, ik keek van het weekend Miljoenenjacht, dat doet ze al 25 jaar!”
Jeroen: “Ze heeft van jongs af aan ook wel heel veel gedaan.”
Anita: “Love Letters, Gooische Vrouwen.”
Wie moet het nog worden: Suse ooit? Of Anita?
Anita: “Nee hoor, ik zeker niet. Dat is geen valse bescheidenheid, ik ben een realist.”
Jeroen: “Wat betekent het nou eigenlijk om Mediapersoon van het Jaar te zijn? Als je kijkt naar de afgelopen 35 jaar snap ik dat BM wil signaleren dat er mensen zijn die in de ontwikkelingen van publieke en commerciële omroep – of televisie in het algemeen – iets hebben betekend. Maar verder? Misschien is jaarlijks ook wat veel.”
Humberto: “Mijn focus is een goed programma maken. Maar toen ik daar voor alle camera’s stond en die indrukwekkende lijst bekeek – waarbij elke Omroepman of Omroepvrouw zijn of haar verhaal heeft in dat kalenderjaar – vond ik dat toch eervol.”
Jeroen: “Okay, wie zouden jullie nu voordragen?”
Wilfred Genee?
Jeroen: “Met alle waardering voor Wilfred denk ik dat Johan Derksen Vandaag Inside draagt. Wilfred zet de machine aan en drukt het gaspedaal in, maar echt lopen gaat het als Johan Derksen begint te praten, of de bocht uitvliegt. Ik denk dat als Hélène Hendriks Wilfred vervangt het ook loopt. Minder snel, minder vilein, maar wel wat vrolijker en een vrouwenstem is ook wel lekker in dat bronstige bastion.”
Suse: “Ik ben voor Dione de Graaff. De NOS is voor veel mensen vanzelfsprekend, water uit de kraan. Maar dat is het niet. Dione was zo goed bij De Avondetappe en de shows rond de Spelen en presteert al heel lang op heel hoog niveau.”
Herman van der Zandt?
Jeroen: “Ja, ik ben fan.”
Suse: “Afgelopen jaar? Daarin heeft Herman amper iets op tv gedaan toch?”
Jeroen vilein: “Maar dan zijn sommige presentatoren op hun best!”
Anita: “Dione de Graaff dus, dat vinden wij allemaal.”
Beste publieke radioprogramma Genomineerd: Langs de Lijn, Met het oog op Morgen, Top 2000, Arbeidsvitaminen of…
Humberto: “Evers! Topradiomaker.”
Suse: “Langs de Lijn natuurlijk.”
Humberto: “Ik vond Curry & Van Inkel geweldig. En verder Langs de Lijn, Met het Oog op Morgen en ook leuk: De Perstribune met Margreet Rijntjes.”
Anita: “Cappuccino van Sjors Fröhlich en De Avondspits natuurlijk!”
Suse: “We hebben het vooral over de impact van televisie, maar radio is en blijft ook een mooi medium.”
Kracht van redactie
Anita: “Je moet radio en tv – net als appels en peren – niet met elkaar vergelijken.” Anita houdt een pleidooi voor een sterke redactie en solide research: “Programma’s in bijvoorbeeld de psychosociale zorg vergen veel tijd en inhoudelijke voorbereiding. Hoe integer je zo’n serie kunt maken, zodat het aan alle kanten klopt, bepaalt het succes. Dat mensen hun verhaal zo kunnen brengen dat zij – en hun directe omgeving – daarvan geen schade ondervinden én de kijker er nog iets van opsteekt ook. Wij werken nu in een klein team aan een vierluik over palliatieve zorg. Dan knok ik voor een goede eindredacteur die daar fulltime op zit en zo’n project er niet ‘even’ bij doet. Programma’s maken is het leukte wat er is, zeker als het ook nog ergens over gaat.”
Suse knikt: “Samen iets maken is te gek!”
Humberto: “Vorig jaar maakten we een dagelijks programma over de Olympische Spelen in Parijs. Het scoorde niet ze denderend, ook omdat we de rechten niet hadden, maar het was wel ontzettend leuk.”
Suse lacht. “Tja Humberto, je stond tegenover de NOS en wij hebben Dione de Graaff!”
Weet u nog?
In 1989 schoof Humberto Tan aan bij Sonja op Zaterdag, de talkshow met als vast element: de tafel van 7. Tv-producent Harry de Winter, studente Barbara Jurgens, zij werd later dramaturg bij IDTV, ondernemer Stephan Schoor, destijds prototype VVD’er bij die rode VARA. Plus huisvrouw Corrie van de Geer, psycholoog Rie van Rijswijk en Henk Plenter, inspecteur Volksgezondheid. “Henk kwam met geweldige griezelige verhalen uit de praktijk. Wij gaven – onvoorbereid – commentaar op het nieuws van die week. In de Brakke Grond. 175 gulden per keer. Tel uit je winst!”
Kwartet carrières in het kort Anita Witzier begon bij Veronica als omroepster en presenteerde onder meer Veronica Goes America / Asia / Caribean / Down Under, de Staatsloterijshow en 100.000 Gulden Show. Ze switchte naar KRO-NCRV waar Tien voor Taal, Hints, Memories, Anita wordt opgenomen slechts een greep uit haar omvangrijke tv-loopbaan is, waar Anita ook als verslaggever bij The Passion meeloopt.
Humberto Tan, Omroepman van het Jaar 2015, begon bij de AVRO met Forza TV. Hij stapte over naar Studio Sport, presenteerde ook het NOS Journaal en koos in 2005 voor de nieuwe tv-zender Talpa: NSE Nieuws en Café de Sport. In 2007 ging Humberto naar RTL, waar hij de Eredivisie op zondag presenteerde en later Dance Dance Dance en Holland Got Talent. Tussendoor, van augustus 2013 tot juni 2018, scoorde Humberto goed met RTL Late Night en sinds januari 2021 is hij terug op RTL 4 met Humberto. Op Radio 538 viel Humberto regelmatig in voor Edwin Evers, maar Tan presenteerde bij BNR ook On the Move en sinds 2019 (bij AVROTROS) op Radio 1: Humberto.
Jeroen Pauw, Omroepman van het Jaar 2019, werkte tot 1988 voor Radio Nederland Wereldomroep, presenteerde later het culturele radioprogramma Ophef en Vertier en ook Met het oog op Morgen en mediaprogramma Storing. Sinds oktober 1989 was hij te zien als presentator van RTL Nieuws, samen met de onlangs overleden Loretta Schrijver. Bij RTL 4 presenteerde hij Studio Rembrandt en Kwestie van Kiezen. In 2000 begon Jeroen tv-productiebedrijf TVBV, maakte vooral veel programma’s voor BNN en onder meer 5 Jaar Later. In 2002 presenteerde Jeroen NOVA en sinds 2006 tot 2014 was hij elke werkdag om 23.00 uur te zien met Pauw & Witteman op NPO 1. Van 2014 tot 2019 presenteerde hij op hetzelfde tijdstip Pauw, daarna Op 1 (zondag), sinds januari 2024 Sophie & Jeroen en sinds augustus Bar Laat.
Suse van Kleef begon bij NOS op 3 als stagiair, werkte daar 4 jaar als verslaggever en was tussen 2016 en 2020 correspondent voor de NOS en het AD in Londen. Tijdens het WK Vrouwen in 2019 in Frankrijk was Suse sidekick bij Studio France. In 2021 maakte ze haar debuut als eerste vrouwelijke voetbalcommentator bij Langs de Lijn. Daarnaast presenteert ze Studio Sport en Langs de Lijn. Ze is regelmatig te zien als Verenigd Koninkrijk- en sportduider bij talkshows en maakt de wekelijkse podcast Hard Gras.
The Passion-cast is bekend: Dorian Bindels speelt Jezus, Eva Simons is Maria
Andere belangrijke rollen zijn voor musicalactrice Vajèn van den Bosch (Maria Magdalena), vlogger en rapper Défano Holwijn (Petrus), presentator Eddy Zoëy (Judas), acteur Guido Spek (ongelovige Thomas) en cabaretier Richard Groenendijk (Pilatus). Anita Witzier is voor de vierde keer verslaggever. De rest van de cast wordt op een later moment bekendgemaakt.
The Passion is een muzikale vertelling van het Bijbelse paasverhaal. Het thema van dit jaar is Ik ben bij je. “In een wereld waar politieke spanningen, maatschappelijke vraagstukken en conflicten de boventoon voeren, is dit thema actueler dan ooit”, schrijft de organiserende omroep KRO-NCRV.
The Passion wordt opgevoerd op Witte Donderdag, de donderdag voor Pasen. Het evenement is live te volgen op NPO 1. Er is ook publiek welkom in Terneuzen. The Passion wordt mede mogelijk gemaakt door de Protestantse Kerk in Nederland, Bartiméus Fonds, Kansfonds, Verus, de gemeente Terneuzen, de gemeente Sluis en Provincie Zeeland. Het is een productie van Mediawater.
Astrid Joosten presenteert panelshow Onderaan de Streep
Dat levert verrassende gesprekken op. Wiskundige en cabaretier Tobi Kooiman weet alles van getallen en staat aan Astrids zijde als haar sidekick. Twee teams verbazen zich wekelijks over opiniepeilingen, onverwachte statistieken, exacte getallen, gemene delers én tot slot worden ze geconfronteerd met de Grote Afrekening. Onderaan de Streep is vanaf donderdag 31 oktober wekelijks om 21.25 uur te zien bij BNNVARA op NPO 1.
Astrid Joosten: “Onderaan de Streep is voor mij een feestje omdat ik in dit programma alle ruimte heb om serieuze zaken aan te snijden èn pret te maken met de panels. Dat maakt het tot een buitengewoon vrolijk programma.”
Met hoeveel glazen op mag je nog fietsen? Op hoeveel toeren draait een LP? En: hoeveel aardbevingen waren er in Groningen volgens de parlementaire commissie? Teamcaptains Anita Witzier en Richard Groenendijk ontvangen elke week een nieuwe gast om de uitdaging van de getallen aan te gaan. In de eerste aflevering zijn dat Annemarie van Gaal en Irene Moors, in aflevering twee Roos Schlikker en André Dongelmans, in aflevering drie Nilgün Yerli en Boris van der Ham en in aflevering vier Natasja Gibbs en Max Terpstra.
LegHetVast en Stokvis Content produceren Briljante Breinen voor RTL 4
Elke dag zetten Nederlandse toponderzoekers zich met hart en ziel in om die dromen waar te maken. Het programma Briljante Breinen is vanaf 7 juli te zien bij RTL 4 en de wisselende ambassadeurs zijn Olga Commandeur, Sebastiaan Labrie, Diederik Jekel, Jan Joost van Gangelen, Anita Witzier en Natasja Froger.
Credits
Opdrachtgever: RTL 4
Productiebedrijf: LegHetVast, Stokvis Content
Producent: Erwin van den Berg, Jasper Stokvis
Hoofd-/eindredactie: Dominique Sol
Regie: Leander Stolk, Carola Schuurman, Roy Ferwerda
Redactie: Elmara van Heyningen, Carola Schuurman, Micha Peeters, Dienke Vos
Productie: Micha Peeters, Carola Schuurman
Camera: Niels van Laar, Danny Visser, Joey van ‘t Wout
Montage: Leander Stolk, Niels van Laar
Geluid: Pascal Vos, Henry van Steeg
Wisselende ambassadeurs: Olga Commandeur, Sebastiaan Labrie, Diederik Jekel, Jan Joost van Gangelen, Anita Witzier, Natasja Froger
Voice-over: Rick Koppes
Vormgeving: Editcompany en LegHetVast
Faciliteiten: LegHetVast, Stokvis Content, Van Dalen
Lengte: 22 minuten
Aantal afleveringen: 8
Aantal draaidagen: 27
Locatie: Nederland
Gedraaid op: Sony FX9 en Sony FX6
Datum eerste uitzending: 7 juli, 17.00 uur, RTL 4
De meeste ‘last’ hadden de CHR (een nerdterm: Contemporary Hit Radio) stations. Die bleken luisteraars maar 45 minuten te kunnen boeien. Wat deden ze? Ze verlaagden en masse de rotatie van de hits. Het gevolg? De hele dag dezelfde nummers, sommige wel twintig keer per dag. Een totaal voorspelbare en verschraalde radiomarkt was het gevolg.
Hier weten we, vijftien maanden na de start van het NMO iets soortgelijks. Zenders met een jong format hebben een kortere luistertijd dan meer classic-gerichte formats. Daarnaast zijn inmiddels alle mediapartijen behoorlijk wakker als het gaat om de publiekssamenstelling: Jongeren luisteren nog wel radio, maar minder bewust en ultrakort, ouderen zijn zo loyaal als een golden retriever. Die wil je behouden voor je marktaandeel. Het gevolg is dat CHR bijna niet meer bestaat en de meeste zenders een ‘mixed’ format erop nahouden, iets waar wij sowieso al vrij uniek mee zijn in de wereld. Je simpelweg aanpassen aan de tijd, gedrag, publiek en plaats.
M’n mond (en
oor) viel open
In die wereld die razendsnel verandert, is het heerlijk om soms even de tijd te nemen. De tijd voor een briljant album (Beyonce, haar stem komt zo warm en soulful uit de verf!), een hele goeie podcast (De moord op JFK, je gaat zélf echt twijfelen) of… tijd voor radio. Een paar maanden geleden werd ik rondgeleid bij de BBC en kwam ik na het hippe Radio 1 extra, het degelijke Radio 2 bij Radio 4. En m’n mond (en oor) viel open.
Radio 4 is letterlijk de tijdmachine instappen naar een tijd waarin alles anders was en is. Letterlijk: de studio had een klassiek ontwerp van bordeauxrode wandbekleding en een eikenhouten meubel, met van die gave analoge meters zoals je die zelden ziet. Wat daar wordt gemaakt? Een zender die vrijwel geen muziek draait en iedere dag andere programma’s brengt, die ook nog eens duren zolang ze duren (38 minuten en 12 seconden? Geen probleem!).
Documentaires, achtergronden, hobby’s: alles kan. Die programma’s moeten natuurlijk aan elkaar worden gepraat. Dat doet de BBC niet met dj’s of presentatoren maar met ‘announcers’ die vakkundig, met briljant taalgevoel je als luisteraar meenemen van programma naar programma en zo perfect timen. Een soort zeer ontspannen audioversie van omroepster Anita Witzier in de jaren ‘80. Scheepvaartberichten, lange brieven van luisteraars, humor, een slow jazz live optreden, de zender ademt kalmte, rust en verzorging. Ieder onderdeel wordt gepland, gewogen en met klasse gebracht. Alles. Gaat. Ontspannen.
Het is dus echte ‘slow radio’ zoals die nog zelden wordt gemaakt en in Engeland heeft het inmiddels een cultstatus. Ja, de luistergroep is uiteraard relatief oud, vooral in luisterminuten, maar een steeds groter groeiende jongere groep weet het kanaal te vinden. Dus: zoek je nog een creatief slaapmutsje? Wil je even ‘unwinden’ na een hectische dag? Download de BBC Sounds app. Check Radio 4 en je wereld komt even tot stilstand.
Nieuw seizoen De Geknipte Gast bij BNNVARA op NPO 2
Ook in dit negende seizoen van De Geknipte Gast is er weer een verzameling van interessante gasten te zien. Het zijn succesvolle vertegenwoordigers van hun vak, variërend van politici, wetenschappers en sporters tot aan schrijvers en acteurs.
Onder anderen Jacques d’Ancona, Anita Witzier, Daniël Boissevain, Wim Kieft en Waldemar Torenstra nemen plaats in de kappersstoel. Tussen de spiegels ontvouwt zich een openhartig gesprek over de carrière en het privéleven van de gast. De Geknipte Gast is vanaf vrijdag 9 februari wekelijks om 21.05 uur bij BNNVARA op NPO 2.
Özcan Akyol: “Ik kan bijna niet geloven dat we al bezig zijn met ons negende seizoen. Dit programma brengt mij in contact met zoveel verschillende mensen, over wie ik me telkens weer kan verwonderen en verbazen, op een goede manier. Ik leer er ook veel van. We doen er alles aan om de drijvende krachten van prominenten te ontrafelen. En dat levert vaak belangrijke gesprekken op. En dat voel ik ook als ik de reacties op De Geknipte Gast lees. Het programma is inmiddels een begrip geworden.”
Megaproject KRO-NCRV: Meer groen door heel Nederland
“In 12 straten groen vergroenen bewoners met elkaar hun eigen straat”, vat Kuipers het programma in één zin samen. “Dus tegels eruit, groen erin. In elke provincie doen we een straat: van een klein dorpsstraatje tot een plein in een grote stad. Tussendoor zie je de persoonlijke verhalen van de mensen die er wonen. En die verschillen heel erg per provincie, want een buurtbewoner in Groningen is een heel ander type dan die in de Randstad.”
“De presentatie wordt verzorgd door Anita Witzier, Tim Hogenbosch en tuinexperts Martin Stuger en Anne Wieggers. Anita is de verbinder en mediator, degene die de persoonlijke verhalen haalt en tussen de mensen staat. Tim is boswachter, dus hij is van het bomen sjouwen en insectenhuizen bouwen, maar hij is ook de lachende noot en het aanspreekpunt voor de kinderen. Degene die ervoor zorgt dat het hele project goed verloopt, is Martin. Hij is een soort van projectmanager die de bewoners aanstuurt waar nodig, bij het ontwerpen en planten. Tips over hoe je groen op een duurzame manier onderhoudt, krijgen de kijkers van Anne.”
Overhoop
Voor er goed en wel kon worden gedraaid, was het team al maanden verder. “Rond april 2022 begonnen we met het werven van gemeentes. We waren natuurlijk afhankelijk van gemeentes die dit avontuur met ons aan wilden gaan én een deel wilden bijdragen. Voordat de samenwerking zwart op wit stond, waren er dus vooral een heleboel gesprekken. En als dat rond was, moest er nog een straat worden gevonden waar we zo groots konden vergroenen, want we haalden de boel echt helemaal overhoop. We hebben het niet over voortuintjes van mensen, we gingen in de weer met gemeentegrond waar rioolleidingen onder lopen. En tot slot had je nog de kwestie bewoners; die moesten er wel zin in hebben om zelf hun straat of plein onder handen te nemen.”
“Het was een megaproject dat veel flexibiliteit eiste. Door de lange looptijd van de draaiperiode was het lastig een vast team te formeren. Iedereen moest de agenda anderhalf jaar vrij kunnen houden. Dat was een flinke puzzel, maar we hebben geprobeerd zoveel mogelijk met mensen binnen KRO-NCRV te werken. Er stonden twee redacteuren, een productieleider en producer op. En in drukkere periodes kregen ze versterking van een of twee redacteuren, een stagiair en een tweede producer.”
“Zo’n grote productie gaat meestal naar een buitenproducent, maar dit was echt een interne productie van KRO-NCRV. Met een freelance regisseur en een samenwerking met NEP voor cameramensen. Op een draaidag gebruikten we twee ploegen voor camera en geluid uit een pooltje van tien, omdat het zoveel draaidagen waren.”
“Met al die mensen in
contact blijven, was
voor de redactie
het meeste werk”
“En dan hadden we ook nog te maken met de bewoners. Je moet je voorstellen dat we samenwerkten met zo’n twintig à dertig bewoners uit twaalf straten. We hebben dus een jaar lang zo’n driehonderd mensen geleid. Mensen die het niet gewend waren om deze fysieke arbeid te leveren. Een groepsapp per straat bood uitkomst. Zo kon de redactie constant blijven communiceren. Wat gebeurt er in de straat? Waar moeten we inspringen? Met al die mensen in contact blijven, was voor de redactie het meeste werk.”
Sleutelspelers
Voor dit programma was het team niet alleen tv aan het maken. “We waren ook een soort aannemer in groen. We moesten van tevoren bedenken hoeveel werk het was om alle tegels eruit te halen, of de bewoners dat met elkaar zouden redden, hoeveel planten er in een perk pasten, wat voor grond erin moest, hoelang het duurde voordat het allemaal was gegroeid, en ga zo maar door. Er zijn nu eenmaal dingen die de bewoners niet zelf konden doen.”
“Het was even zoeken voor mij als eindredacteur hoe je zoiets aanvliegt. Ik had een aannemer nodig die ook snapte wat televisie maken is. Want wij weten hoe je verhalen maakt en hoe je een programma in elkaar zet, maar niet hoe je een boom over huizen takelt of hoeveel betonbanden je nodig hebt. Dat maakte 12 straten groen soms ook wel zwaar om te maken. Gelukkig was daar Wim Vroege, die veel als aannemer voor grote tv-productiebedrijven werkte, en plantenexpert Martin. Zij gaven ons de informatie die wij nodig hadden. Zonder hen hadden wij dit niet kunnen doen. Het zijn echt twee sleutelspelers in het programma.”
Vooral omdat het klussen niet altijd van een leien dakje ging. “We hebben veel zorgen gehad over de droogte aan het begin van de zomer. Al het groen stond er toen net in! Er was veel water nodig en zeker op plekken waar mensen niet veel te besteden hadden, was het spannend of het groen de droogte zou overleven. In Leeuwarden was er juist weer driehonderd liter water de straat ingestroomd, omdat een wateropslag was geraakt. Toen zijn we echt gered door onze life savers Wim en Martin die wisten hoe we het moesten oplossen.”
Tachtig draaidagen
Hoe ziet zo’n draai-jaar er ongeveer uit? “Over het hele jaar hadden we zo’n tachtig draaidagen, zo’n zeven of acht per straat. Waarvan de eerste dag vooral ‘op’ ging aan de kennismaking van het presentatieteam en de bewoners. Vervolgens gingen de bewoners zelf ontwerpen: wat willen we nou eigenlijk in onze straat? En wipten ze de eerste tegel eruit. Op de zogenaamde winterklusdag ging al het beton eruit en werden bomen geplant zodat die goed konden wortelen. En op de lenteklusdag kwam al het andere, duurzaam gekweekte, groen erin. Daarna gaven we het zo’n drie, vier maanden om te groeien en eindigden we met de terugkomdag.”
“Sommige straten zijn veel
groener geworden dan we
hadden gehoopt en dat is zo gaaf”
“Het draait uiteraard om het groen. Sommige straten zijn veel groener geworden dan we hadden gehoopt en dat is zo gaaf. Maar dit programma gaat ook zeker over de mensen. Een man wiens vrouw niet meer lang te leven heeft en alleen het pleintje nog heeft om naar buiten te gaan. Een straat waar mensen geen contact met elkaar hebben, maar ineens samen een boom staan te planten. En als je ziet hoe blij mensen ermee zijn, dat ze vrolijker worden als ze de deur uitstappen en tegen een boom aankijken en hoe het voor verbinding zorgt, omdat ze het samen moeten onderhouden. Dan zie je dat het vergroenen van een straat sociaal gezien ook veel kan doen.”
“Natuurlijk ontstond soms conflict, want niet alle meningen zijn altijd hetzelfde. Meestal gebeurde dat al bij het ontwerpen. Maar ook in de uitvoering en het onderhoud konden mensen zich aan elkaar ergeren of het oneens zijn. Zo hadden we in Veenendaal een straat aan het water. Een deel van de bewoners wilde groen in het water met vissenbossen en het andere deel wilde dat absoluut niet. Martin keek dan of het realistisch was en Anita sprak met de mensen. Uiteindelijk hebben ze het vissenbos en is er zelfs een bever op afgekomen. Dus nu vindt nagenoeg iedereen het fantastisch. Vergroenen doet veel met de biodiversiteit en daar worden mensen blij van.”
Doorgroeien
“Zelf dat resultaat zien; straten die zijn ontploft qua groen, met veel meer insecten en vogels, dat is mooi. Juist omdat we als omroep iets achterlaten wat blijvend is. En het zal alleen maar doorgroeien. Hoe fantastisch is dat? Dat is wat dit programma, denk ik, ook sympathiek maakt. Je ziet dat de bewoners, door zelf dingen te doen, meer naar hun straat en elkaar omkijken.”
“We zijn allemaal bang voor klimaatverandering en dat merk je steeds meer. Vanuit KRO-NCRV geloven we er heel erg in dat je zelf klein kunt beginnen. Een betere wereld begint echt bij jezelf. Dus met dit programma willen we handvatten bieden aan alle kijkers. Dat als je iets wilt doen tégen klimaatverandering, vóór de natuur, het voor iedereen haalbaar is om de eerste tegels te wippen. Je kunt er heel lang over praten, er boos om worden of protesteren, maar het begint bij je eigen tuin, balkon, straat of plein.”
Anita Witzier, presentatrice
Terwijl Tim Hogenbosch ‘bomen sjouwt’, de kinderen bezighoudt, grapt en grolt, verzorgt Anita Witzier de persoonlijke verhalen van de bewoners.
Zij zegt: “Mijn man en ik fietsen elk jaar een week op een bestemming in Nederland. We komen zoveel versteende straten tegen, dat is niet normaal! Het is ook substantieel warmer in zo’n straat, dat merk je meteen. Want als je daarna onder de bomen door loopt of fietst, is dat een verademing. Daarnaast zijn die straten ook gewoon een gruwel voor het oog. We worden ons elk jaar weer bewust van het feit wat groen doet voor de mens en de omgeving. Je weet het wel, maar om het in de praktijk te ondervinden, wat ik met 12 straten groen heb ervaren, is wat anders. Het is echt een win-win situatie als je straten zo intensief gaat vergroenen.”
“We waren voor het programma in een straat met aan weerszijden flats van drie of vier hoog, gebouwd op een parkeergarage. Daar konden we geen bomen planten, daar moesten we met bakken werken. Die straat is desondanks werkelijk fantastisch geworden. Verbluffend! Het is ook zo veelomvattend; wij weten nu dat als bewoners zelf het heft in handen nemen om hun straatje te vergroenen, het echt graden scheelt in de zomer. En we gaan steeds warmere zomers krijgen.”
Band opbouwen
“Ik merk aan de bewoners dat het echt iets met ze doet. Wat ik ontzettend leuk vond om te zien, was dat mensen die voorheen niet of nauwelijks met elkaar omgingen, nu koffie met elkaar drinken. Of dat ze makkelijker bij elkaar aankloppen voor hulp of een praatje. Als je een beroep moet doen op elkaar, in dit geval het vergroenen van een plein of straat, dan kom je automatisch meer met elkaar in contact. Het zien van die ontwikkeling tussen bewoners vond ik heel mooi.”
“Wat me is bijgebleven, en wat met name Tim Hogenbosch erg leuk vond, waren de lokale specialiteiten in elke gemeente. Voornamelijk bij de kennismaking. Bossche Bollen, Twentse koeken, Limburgse vlaai en kibbeling. Soms werden we echt overvoerd, maar het was allemaal heerlijk. En ik heb met sommige bewoners een band opgebouwd. Als je een paar dagen intensief met elkaar optrekt, dan heb je het ook over intieme dingen.”
Credits 12 straten groen
Opdrachtgever: KRO-NCRV
Productiebedrijf: KRO-NCRV
Regie: Jannes Drop, Barbara Kuipers
Presentatie: Anita Witzier, Martin Stuger, Tim Hogenbosch, Anne Wieggers
Productieleiding: Antoinette Kraal
Producer: Caroline Naarding
Productieassistent: Frederique van den Houten, Eva Lith
Eindredactie: Barbara Kuipers
Redactie: Anneloes van der Hurk, Janita van Kessel, Lisa Jansen, Josje Hazenberg
Camera: NEP
Montage: Next Edit
Geluid: NEP
Lengte (in minuten): 45
Aantal afleveringen: 12
Aantal draaidagen: 75
Gedraaid op camera: FS7
Datum eerste uitzending: 2 september, 19.00 uur, NPO 1
Bron: BM/Merel de Klerk
Foto’s: KRO-NCRV/Darren Smith/Remo Modderkolk
De presentatie van dit nieuwe NPO 1-programma ligt in handen van KRO-NCRV presentatoren Anita Witzier en Tim Hogenbosch en BinnensteBuiten-experts Anne Wieggers en Martin Stuger.
Nederland heeft te veel grijze buurten. Ruim een derde van het tuinoppervlak in Nederland is ‘versteend’. Meer groen in de straat ziet er niet alleen aantrekkelijker uit, maar is ook nog eens goed voor de mens, het dorp of de stad. 12 straten groen volgt de metamorfose in alle seizoenen, van straat-ontwerp, tegels wippen tot aan het aanplanten, snoeien en bloeien. Niet alleen de straat wordt groener, ook bewoners leren elkaar steeds beter kennen. Samen moeten ze de klus klaren.
In twaalf afleveringen helpt het viertal de buurtbewoners een handje door middel van adviezen, gesprekken met gemeenten en ontwerpen. Met alle duurzame en betaalbare tips in de uitzending of een peptalk tijdens de pittige werkzaamheden, wordt een stenige buurt omgetoverd tot een groene oase.
In totaal wordt er een jaar keihard gewerkt om alle straten om te toveren tot aantrekkelijke groene buurten. Alle seizoenen en bepalende bijhorende werkzaamheden komen aan bod. In elke aflevering staat een andere gemeente in Nederland centraal. De deelnemende gemeenten zijn: Alphen aan de Rijn, Arnhem, Assen, Den Oever (Hollands Kroon), Den Bosch, Dronten, Groningen, Hengelo, Leeuwarden, Maastricht, Terneuzen en Veenendaal.
12 straten groen is vanaf zaterdag 2 september om 19.00 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 1.
