Creative Cup: maatschappelijke thema’s zijn in, televisie nog lang niet uit

Door de draaideur van RTL verschijnt Annelies Sitvast, Head of Local Originals Benelux bij Prime Video. In het bioscoopzaaltje waar de mediastudenten van Hogeschool Inholland en NHL Stenden zo meteen hun ideeën gaan pitchen, ligt haar juryrapport al klaar. Ralph de Beurs, Creative Director van Videoland en RTL, heet haar welkom. Ook Bart Barnas, mediadirecteur AVROTROS, zal vandaag als een van de juryleden de creatieve pitches gaan beoordelen. In de bioscoopzaal worden de verwachtingen onder de juryleden alvast besproken. Ralph is nu al een aantal jaar betrokken bij de competitie. “Ik vind het elk jaar weer zo leuk om te zien wat er speelt binnen deze doelgroep”, klinkt hij enthousiast.

Niet veel later stroomt de zaal vol met studenten. Ze nemen nonchalant, maar gespannen plek op de dieprode stoelen. “Stel je eens voor dat een idee dat je helemaal zelf bedacht hebt te zien is bij een omroep of streamer”, opent Joost Koning, VP Format Sales bij Talpa, die vandaag de Creative Cup presenteert. “Uit het winnende idee van vorig jaar gaat nu daadwerkelijk een format komen”, vertelt Ralph aan de studenten. Sandra Hilster, toen mediadirecteur KRO-NCRV, koos vorig jaar het format The last one standing als winnaar. Nu zijn ze aan het doorontwikkelen om er een YouTube-format van te maken.

De eerste groep van de opleiding Crossmediale Communicatie trapt af met Switch je Skills. Zij gingen aan de slag met de vraag: ‘Waarom wordt er zo neergekeken op het MBO?’ In hun format switchen acht MBO-beroepen met beroepen waar een universitaire achtergrond voor nodig is om te laten zien dat ze vaak dezelfde skills delen.

Het tweede format Stapstenen wordt gepresenteerd door Mara die ons meeneemt alsof ze al vaker voor grote groepen inclusief een driekoppige mediatop heeft gestaan. Stapstenen is een adventure reality programma waarbij een groep BN’ers wordt gedropt en door middel van VR-brillen hun stapstenen moet veroveren, terug naar de bewoonde wereld. Ralph knikt bij het aanhoren van de reeds bedachte spelregels en schrijft zijn juryrapport.

Enthousiast
Evelien en Angela uit groep 3 gaan voor een actueel thema en pitchen een format rondom femicide. In de docu-serie Haar Naam wordt met reconstructies en true crime geprobeerd om de signalen van femicide in beeld te brengen. De jury is enthousiast. “Misschien is het een idee om dit format eerst te testen als podcast”, oppert Bart.

Team 4 begint met een aangrijpende video. Een meisje ontvangt tientallen haatreacties op haar telefoon nadat online een nep-roddel over haar wordt verspreid. Wat niemand dan nog weet, is dat het gaat om een sociaal experiment. In deze mini-serie laten ze zien hoe snel mensen meegaan in de haatcultuur. “Het thema is top”, vindt Ralph. Wel ook risicovol, voegt hij eraan toe, refererend aan De Donorshow uit 2007. “Als je zelf fake news gaat creëren, is de scheidingslijn dun.” Er zitten juridische haak en ogen aan, vult Bart hem aan. “De algoritmes gaan hier nog jarenlang mee aan de haal. Voor ons is het te risicovol.” Ralph sluit af: “Maar het blijft een goed idee.”

Merel, Laura en Chiara pitchen het format Ex Factor. “Een ex verdwijnt nooit helemaal uit je leven”, beginnen de meiden. In dit format wordt dat gegeven ingezet om nieuw geluk te vinden. “Een fris en herkenbaar datingprogramma gemaakt om het gesprek van de dag te worden.” De jury is positief en schrijft glimlachend mee. Een format met exen heeft zich al vaker bewezen, zegt Annelies opgewekt. “Ik vind dit heel erg Prime Video.” Ralph kan er nog niet te veel over zeggen, maar er is iets soortgelijks gepitcht bij hem. Het bewijst in ieder geval dat team 6 goud in handen heeft.

BN’ers
Groep 7 en 8 spelen beide in op de woningnood onder jongeren. In Hospihunt strijden hospitanten samen met BN’ers om te bewijzen dat zij de beste huisgenoot zijn. Gerard Joling moet laten zien dat hij als beste een huisfeest kan organiseren, Roxy Dekker moet zo goedkoop mogelijk een maaltijd koken.

“Wat ik goed vind aan dit format:
je koppelt amusement aan een
zwaarder thema, dat maakt
het fijn om naar te kijken”

De BN’ers voegen voor Bart alleen iets toe als ze ook daadwerkelijk in de specifieke studentenstad hebben gestudeerd. Voor RTL en Prime Video geldt: zonder BN’ers geen urgentie in dit format. De laatste groep voor de pauze pitcht het format Ik wil naar Huis waarin ze mensen zonder vaste woonplek volgen. ‘Waar denk je aan als je denkt aan dakloze?’, wordt in de video aan verschillende mensen op straat gevraagd. ‘Meer dan een derde van de daklozen slaapt bij iemand op de bank.’ Nickee, Tammy, Jacob en Annabel koppelen in dit format deze ‘bankhoppers’ aan woonplekken. Het format is uitgedacht met een reünie: is de match gelukt? Wonen jullie nog steeds samen? Annelies vindt dat de titel beter kan. ‘Bankhoppen’, pakt haar meer.

Groep 9 laat zien dat ze conceptueel kunnen denken. Fabian en Jennifer komen, net als groep 3, met een reportageserie over de veiligheid van vrouwen. De presentatrice begint elke aflevering in een knalrode kamer. In de rode studio discussieert een panel over stellingen en via een rode telefooncel op straat kunnen mensen inbellen om hun ervaringen te delen. “Het visuele van de rode bank in combinatie met de titel maakt dat jullie met 3-0 voor staan”, zegt Ralph. “Jullie moeten je panelleden wel heel slim casten om echt die discussie te starten.”

Musical
Groep 10 bestaat uit slechts één persoon, Kiki Bod. Zij bedacht het format Break a Leg, waarbij vijftien deelnemers met mentale klachten samen toewerken naar hun herstel door met zijn allen deel te nemen aan een musical. Een combinatie van Dream School, House of Talents en Op Zoek Naar. Kiki bedacht ook al een aantal programma-elementen, zoals het ‘reflectieschuurtje’. De deelnemers krijgen musicalcoaching en mentale begeleiding. Joost richt zich na de pitch tot Bart. “Wat ik goed vind aan dit format: je koppelt amusement aan een zwaarder thema, dat maakt het fijn om naar te kijken.” De jury vraagt zich nog wel af op welke manier je het mentale proces van de deelnemers kunt volgen. Kiki antwoordt monter. De verborgen camera’s in het huis geven het format een reality-gevoel. “Voor ons is het thema te serieus”, zegt Annelies.

Woningnood blijkt een populair onderwerp. “We weten allemaal hoe lastig het is om in deze tijd aan een huis te komen”, beginnen Fenna, Sita, Steffie, Bas en Lorenza. Wie verovert een sleutel in tijden van woningnood? In Kamerkoorts wordt humor gemixt met competitieve reality tv. De winnaar wint een jaar lang behuizing. Dat laatste werpt twijfels op bij de jury. “Wij hebben daar ook weleens over nagedacht”, vertelt Ralph. “Op het moment dat je iets weggeeft als zender, moeten wij daar enorm veel belasting over betalen. Daarnaast is een heel studentenpand in Amsterdam ook gewoon echt heel duur. Ik zou beginnen met een zolderkamertje.” De zaal grinnikt. Ook Annelies bevestigt dat. “Ik was zendermanager van NET5, daar hadden we het Het Blok en moesten we eerst een pand kopen, dat daarna verbouwd kon worden. Een enorme investering.” Bart: “Dit zou met draaidagen en prijs onbetaalbaar worden.”

Fake nieuws
Ook groep 12 wil met Nieuws of Nonsens inspelen op het vertrouwen in nieuws. In het format gaan twee teams met elkaar de strijd aan om fake nieuws te herkennen. Bart is verantwoordelijk voor Dit Was Het Nieuws. “We hebben ook EenVandaag. Als wij fake nieuws gaan brengen, ook al is het onderdeel van een format, wordt dat heel lastig.”

In Old’s cool gaan verschillende generaties met elkaar de strijd aan door elkaar hobby’s uit te voeren. Dat betekent dat een opa van 80 plus losgaat op een rave en een Gen Z’er bijvoorbeeld moet leren opera zingen. Een combinatie van Nooit te Oud en Tieners tegen kwalen. De jury is enthousiast, maar of het urgent genoeg is? “Als je het gaat doorontwikkelen, moeten die vooroordelen binnen generaties echt meer uitgesproken en heftiger zijn”, vindt Ralph.

Had ik maar een tijdmachine
In De Tijdmachine Show zitten babyboomers, Generatie X en Gen Z samen in een team. Zij steken de koppen bij elkaar om een tijdlijn in kaart te breng. Welk team raadt als eerste de tijdlijn van bijvoorbeeld het ontstaan van film? “Complimenten”, begint Ralph. “Ik denk dat het ook heel grappig gaat zijn, het heeft een originele twist.” Op een streamer is een quiz altijd wat lastiger, maar Annelies vindt het heel goed dat groep 14 het format al getest heeft. “Dit genre is echt aan vernieuwing toe. Wij hebben nu alleen nog Oh wat een jaar,” zegt Ralph.

“Ik zie voor me: Veggilaine
komt langs als een soort
super food nanny”

‘Waar schermtijd stopt en plezier begint’ staat op de eerste slide van het pitchdeck van Unplugged, een wekelijkse studiospelshow voor kinderen gepresenteerd door Niek Roozen waar het allemaal draait om minder schermtijd. Joost richt zich voor de feedback tot Bart, Niek Roozen presenteert immers bij AVROTROS. “Het is te duur voor een online format, dus hoe zorg je dat ook de ouders gaan kijken? Het is een beetje tegenstrijdig om de kinderen toch weer naar een telefoonscherm te laten kijken.” De zaal grinnikt. “Volgens mij heb je een gezellig zaterdagavond half 7 NPO Zapp-programma.” Niet helemaal origineel, vindt Bart. “Ik zou kijken naar wat die kids kwijtraken door de schermen, bijvoorbeeld kaartlezen door Google Maps of spelling. Ik zou die als spelelementen laten terugkomen in je format.”

Veggilaine
Op de valreep wordt de zaal nog verrast met het format Zakjes, pakjes en prakjes. Food-influencer Veggilaine prijkt vrolijk op de eerste slide van de groen vormgegeven pitch. Zij is de hoofdpersoon in dit nieuwe kookshow format, waarbij ze heel Nederland doorrijdt en deelnemers helpt om gezonder te koken. Annelies prijst de positiviteit van het programma. “Bij NET5 wilden we ook altijd kijken naar: wat kan er wél?” Ralph laat voor de laatste keer nog even zijn creatieve visie op het format schijnen. “Ik zou het veel scherper insteken. Ik zie voor me: Veggilaine komt langs als een soort super food nanny.” Hij zou er iets mee moeten doen, grapt Joost. De zaal lacht.

Wie oh wie
Na het juryberaad komen Ralph, Annelies en Bart terug voor hun oordelen. Ralph benadrukt hoe belangrijk hij het vindt om met jongeren in gesprek te gaan en te merken wat er bij hen speelt. Het concept waar RTL voor gekozen heeft, is innovatief door gebruik van AI en virtual reality. “Voor mij is de absolute winnaar: Stapstenen!” Groep twee is uitgelaten. “Ik nodig jullie graag uit bij RTL om te kijken hoe we het concept nog kunnen aanvullen.” Mara straalt van trots. “Ik wil heel graag verder in deze wereld, dit betekent echt veel voor me.”

Dan is het de beurt aan Annelies. “Een stak er voor mij echt bovenuit. Ik wil graag verder praten over Ex Factor.” Merel, Laura en Chiara komen naast haar staan. “Ik vind dat jullie heel creatief gebruik hebben gemaakt van een populair genre. Dat je altijd vast blijft zitten aan een ex vandaag de dag.” Annelies gaat de meiden helpen om een nog beter haakje te zoeken. “Ik nodig jullie graag uit bij Prime Video om te kijken of we kunnen doorontwikkelen.”

Tot slot is het aan Bart om zijn winnende pitch bekend te maken. “Ik vind het belangrijk dat we hier vandaag als publieke omroep en commerciële zenders naast elkaar staan. Dat we laten zien dat we elkaar aanvullen.” Bart benadrukt dat ook de groepen die niet mogen doorontwikkelen zich niet moeten laten ontmoedigen. “Soms word je wel vijf keer afgewezen terwijl een idee echt wel goed is. Geef gewoon niet op.” Joost vraagt om trommelgeroffel. “Ik wil graag verder met het format Haar Naam.” Bart wil kijken of ze de mogelijkheden voor een podcastformat kunnen bespreken. Evelien en Angela zijn trots. “We hadden dit gehoopt, maar echt niet verwacht. Echt onwijs leuk.”

Bron: Sanne Savelsbergh/BM
Foto’s: Raymond Geurtsen