Wan Pipel
De afgelopen weken moest ik regelmatig denken aan Pim de la Parra. De eigenzinnige filmmaker en producent van Blue Movie, de eerste Nederlandse erotische film die nog steeds in de top 5 staat van meest bezochte films. Door zijn minimal movies ging er een golf van vernieuwing door de Nederlandse filmsector.
Maar de reden dat mijn gedachten regelmatig naar hem afdwaalden, was niet het oeuvre dat hij in Nederland had opgebouwd, maar de Surinaamse speelfilm Wan Pipel. Deze film, met onder anderen Borger Breeveld en Willeke van Ammelrooy, verbeeldde Suriname als een land met verschillende gemeenschappen die samen een geheel vormen. Want zoals de titel van de film zegt: Wan Pipel betekent niet alleen een volk, maar een geheel, een verbondenheid.
Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd en de afgelopen tijd zijn er steeds meer programma’s op televisie die het verhaal van de Surinaamse gemeenschap in Nederland vertellen. Programma’s als Vaarwel Suriname geven ons een frisse kijk op de geschiedenis, de tradities en de onmiskenbare energie die de Surinaamse gemeenschap in Nederland met zich meebrengt.
Maar ondanks de steeds grotere zichtbaarheid van Surinaamse cultuur in de media, blijft het opvallend hoe weinig de gemiddelde Nederlander weet over de Surinaamse geschiedenis. Een flink aantal mensen in Nederland weet dat Suriname in 1975 onafhankelijk werd en dat de migratiegolf van Surinamers naar Nederland niet zomaar een feit van de geschiedenis is, maar een gebeurtenis die nog steeds doorwerkt in het dagelijks leven van veel Nederlanders.
Maar hoeveel Nederlanders begrijpen de diepere betekenis van de Surinaamse onafhankelijkheid en de impact van de koloniale geschiedenis op beide landen heeft? Grappig genoeg wordt deze geschiedenis als iets beschouwd dat alleen Surinaamse mensen aangaat, terwijl het om een gedeelde geschiedenis gaat.
Dit is precies waar de kracht van Pim de la Parra’s werk en films in het verhaal van Suriname ligt. Het gaat niet alleen om het vertellen van individuele verhalen, maar om het in beeld brengen van twee volken die een ooit gemeenschap hebben gevormd, die ondanks al zijn diversiteit, toch een gemeenschappelijk verhaal delen. Het gaat om het begrijpen van de gedeelde geschiedenis die ons verbindt, ondanks de verschillen in cultuur of afkomst.
In deze gepolariseerde tijd zou het ons als samenleving helpen om niet alleen de gedeelde geschiedenis die we met elkaar hebben niet alleen te kennen, maar ook te waarderen. En misschien kunnen we als we die geschiedenis meer omarmen, een samenleving worden die niet alleen samenleeft, maar elkaar ook beter begrijpt. Want zoals Pim de la Parra ons in zijn werk laat zien: een volk is pas echt een volk wanneer we niet alleen naar elkaar kijken, maar ook realiseren dat we elkaars geschiedenis delen: Wan Pipel.
Jörgen Tjon A Fong
Cross Mediaal Eindredacteur Omroep MAX
Foto: Harmen de Jong