Het Mysterie van de Boze Mensen

Decennialang ben ik op de fiets naar mijn werk gegaan, maar sinds ik in Hilversum werk, stap ik elke dag in de auto. En achter het stuur leer ik kanten van mezelf kennen, waar ik me eerder niet bewust van was. Toegegeven, op de fiets irriteerden de toeristen die slingerend over een fietspad op hun telefoon kijken, of de fatbikes die als banshees links en recht voorbijschieten, me ook.  Maar op de snelweg lijkt er een oerwoede los te komen. Het zijn momenten dat je weet dat je rustig moet blijven, dat boos worden geen enkele zin heeft, maar je gewoon niet kunt.

En voor je het weet gebeurt het weer, op de snelweg, jouw ademhaling versnelt, de handen stevig op het stuur, terwijl de auto voor je, in slow motion, elke centimeter van zijn rijstrook in beslag neemt. Je weet wel, die ene persoon die geen besef heeft van de tijd.
Natuurlijk, ik probeer mezelf te kalmeren. Rustig te ademen, jezelf vermanend toespreken, maar het help niet. De irritatie groeide. Jouw vingertoppen jeuken om de claxon in te drukken en voor je het weet zit je scheldend in de auto te roepen naar iemand die je niet kan horen én die waarschijnlijk geen idee heeft dat iemand in de auto achter hem uit zijn vel springt.

“Je gaat het pas zien als je het doorhebt.” Sinds ik de eindredactie van de podcast Het Mysterie van de Boze Mensen van Robin de Wever heb gedaan, kan ik dit soort ongeduldige reacties niet meer zien als een oprechte uiting van frustratie, natúúrlijk veroorzaakt door het gedrag van een ander. Wat Robin feilloos aantoont in zijn podcast is de relatie tussen de individualisering in onze maatschappij en het fenomeen dat we allemaal een korter lontje lijken te hebben.

Kort gezegd, als het gedrag van iemand anders mij in de weg zit, is het gelegitimeerd om ongenadig uit je vel te springen. Dat signaleert Robin niet alleen op de op de snelweg, maar ook op basisscholen, bij boswachters en zelfs op de camping.
Toen de samenwerking met Robin begon, vroeg ik me regelmatig af, wie zijn die mensen en waarom misdragen ze zich zo? Om vervolgens tot de conclusie te komen: we zijn allemaal onderdeel van een systeem van ongeduld. En we zijn eerlijk, dus als iets je dwars zit, móet je dat luid en duidelijk laten weten. En voor je het weet staan we schreeuwend tegenover elkaar, overtuigd van ons eigen geluid en niet meer in staat naar de ander te luisteren.

Nu geloof ik niet in het opkroppen van gevoelens en heb ik alle begrip voor boosheid, maar je moet ook weten wanneer je de boosheid even moet parkeren en moet beginnen met luisteren.

Jörgen Tjon A Fong
Cross Mediaal Eindredacteur Omroep MAX

Foto: Harmen de Jong