NAPA: ‘Borg onafhankelijke productiesector bij bezuinigingen’
De Nederlandse Audiovisuele Producenten Alliantie (NAPA) vreest dat de bezuinigingen op de publieke omroep disproportioneel neerslaan bij de onafhankelijke productiesector. De producentenvereniging heeft concrete aanbevelingen gedeeld met de Tweede Kamer.
Met ingang van 2027 wordt in totaal € 158,8 miljoen bezuinigd op de publieke omroep. Minister Moes (OCW) en zijn voorganger Bruins hebben meermaals benoemd dat het uitgangspunt is om de programmering zoveel mogelijk te ontzien. Toch blijkt inmiddels dat maar liefst € 72 miljoen wordt bezuinigd op de programmering zelf – bijna de helft (44%) van de totale bezuiniging en circa 10% van het totale jaarlijkse programmabudget. Dat is buitengewoon zorgwekkend.
De afgelopen weken maakten verschillende omroepen bekend welke maatregelen zij nemen. Dit varieert van het beëindigen van programma’s en reeksen zoals documentaireplatform Close Up (AVROTROS), tot het besluit om volledig te stoppen met documentaire en fictie (EO) en reorganisaties. “Deze ingrepen treffen niet alleen de betrokken omroepen, maar óók de onafhankelijke producenten, hun medemakers en toeleveranciers”, stelt NAPA-voorzitter Iris Lammertsma. “De kracht van de publieke omroep ligt bij programma’s die je nergens anders ziet, die raken, onthullen en verbinden. Wanneer cultureel waardevolle producties als eerste sneuvelen, ondermijn je de pluriformiteit die essentieel is voor onze democratie.”
Concrete aanbevelingen
NAPA doet vijf aanbevelingen aan de Tweede Kamer om de positie van de onafhankelijke productiesector te borgen. Deze zijn gedeeld ter voorbereiding op het wetgevingsoverleg Media dat verplaatst is van 8 december 2025 naar 26 januari 2026:
– Ontzie de programmering daadwerkelijk – Herzie de verhouding waarbij 44% van de bezuiniging op programmering neerslaat.
– Voorkom dat bezuinigingen disproportioneel neerslaat bij de onafhankelijke productiesector – Waarborg transparante criteria bij verdeling van budgetten en behoud evenwicht tussen in-house en onafhankelijke producties.
– Behoud geoormerkte budgetten – Borg ook na 2026 de financiering voor cultureel, en in het geval van documentaire soms ook journalistiek-, hoogwaardige producties, óók via NPO-fonds en CoBO.
– Bevorder publiek-private samenwerking – Dit kan de impact van bezuinigingen helpen verzachten; verwijder (wettelijke) belemmeringen voor het aantrekken van private investeerders.
– Monitor en rapporteer transparant – Informeer de Kamer frequent over concrete gevolgen voor verschillende genres en de positie van onafhankelijke producenten.
Breed gedragen zorgen
De zorgen worden gedeeld door de Taskforce Culturele en Creatieve Sector, een samenwerkingsverband van ruim 100 beroeps- en belangenorganisaties waaronder Kunsten ’92, Federatie Cultuur, De Creatieve Coalitie, Kunstenbond, Federatie Creatieve Industrie en vele anderen. “Wat verdwijnt is meer dan programmering. Het raakt de structuur die cultuur zichtbaar maakt”, schrijven Jeroen Bartelse en Astrid Weij namens de Taskforce aan de Tweede Kamer. “De creatieve keten – van onafhankelijke makers en regisseurs tot producenten en instellingen – is afhankelijk van de instroom van talent en innovatie die via het publieke bestel zichtbaar wordt gemaakt en het publieke debat voedt.”
NAPA
De Nederlandse Audiovisuele Producenten Alliantie (NAPA) biedt een gezamenlijke stem aan onafhankelijke professionele producenten. Bij de beroepsvereniging zijn circa 85 productiebedrijven aangesloten die actief zijn in verschillende disciplines, waaronder speelfilm, dramaseries, documentaire, animatie en innovatieve mediaproducties. Een aanzienlijk deel van deze producties wordt (ook) vertoond via de kanalen van de publieke omroep.
Bron: NAPA/BM
