Scholten Scoort: Ik schaam me kapot
Als je jarenlang rondloopt in een gebouw met de letters RTL op de pui, dan denk je op een gegeven moment dat je nog steeds objectief naar het medialandschap kunt kijken. Je denkt dat je jezelf bent gebleven, met oprechte opvattingen over wat belangrijk is voor de samenleving. En dus zeg je — met een politiek correcte glimlach — dingen als: “Een sterke publieke omroep is essentieel voor het democratisch bestel.”
Maar ondertussen leefde er ook iets anders in mij. Iets kritisch over bijvoorbeeld radio. Waarom zouden we in godsnaam nog 6 of 7 publieke radiostations moeten financieren? In tijden van Spotify en Apple Music, waarin elke gewenste afspeellijst met één druk op de knop start, leek me dat achterhaald.
Natuurlijk bracht ik die gedachten genuanceerd. Beleefd. Als een net directielid. En nu schaam ik me kapot. De eerste barst in die façade kwam bij de uitvaart van tante Edith, een lieve vrouw met een licht verstandelijke beperking, die op 86-jarige leeftijd overleed. Ze woonde de laatste 30 jaar in een tehuis met anderen zoals zij. De uitvaart was niet sober of verdrietig, maar warm en vol leven.
Voor het eerst realiseerde ik
me echt: media is niet altijd
een product
De groep zong luidkeels mee met Jan Smit en Frans Bauer. Er werd gelachen bij herinneringen aan programma’s waar ze allemaal zielsveel van houden. En voor het eerst realiseerde ik me echt: media is niet altijd een product, een zender, een rendement. Het is gezelschap. Ritme. Troost. Die realisatie komt nu keihard binnen. Mijn moeder is bezig aan de laatste fase van haar leven. Geen vlammetje dat plots dooft, maar een kaars die langzaam opbrandt. In volle bewustzijn maakt ze mee dat haar lichaam haar beetje bij beetje verlaat, terwijl haar geest springlevend is.
Liggend op de bank — iets anders lukt haar niet meer — wordt ze gedragen door… radio. Door NPO Klassiek. Door vertrouwde stemmen, bekende formats, klassieke muziek die raakt tot in haar vezels. Als ik vraag hoe laat ik zal langskomen, zegt ze: “Het liefst niet vóór 12 uur. Dan lig ik te luisteren.” En ik begrijp haar.
En daarom is er nu schaamte. Over hoe ik jarenlang keek naar lineaire media door de lens van marktaandeel en doelgroepen. Of er wel genoeg mensen luisterden om het te rechtvaardigen. Of het ‘nog van deze tijd’ was. Wat ik nu zie: het is niet van deze tijd, het ís de tijd. Het vult de tijd. Het verzacht de tijd. Het begeleidt mensen naar het einde van hun tijd.
Dus bij deze: excuses en een diepe buiging voor de programmamakers van de publieke omroep. Jullie zijn er op de momenten dat mensen niet meer mobiel zijn, maar wel mens. Niet meer productief, maar nog vol gevoel. Dank jullie wel. En sorry dat ik het ooit anders zag.
Matthias Scholten
Matthias Scholten startte zijn mediacarrière als applausmeester. Na een corporate RTL-leven bedenkt hij nu ‘leuke dingen’
