Achter de Poort

De afgelopen dagen kreeg ik vaak de vraag: hoe kwam je op het idee? Het begon in 2019, toen ik voor het eerst kennismaakte met het COA in Ter Apel. Als kersverse nieuwsverslaggever mocht ik mij storten op verhalen uit de regio Westerwolde, waar Ter Apel ook onder valt. Een COA-medewerker vertelde mij toen: “Op feestjes durf ik niet te vertellen waar ik werk.” Ik keek haar verbaasd aan.

De meeste Nederlanders hadden op dat moment nog nooit van Ter Apel gehoord. En toen was ook nog niet duidelijk dat het aanmeldcentrum 3 jaar later wereldnieuws zou worden. Dat werd het in 2022 wel, toen er geen plek meer was voor nieuwe asielzoekers. Er ontstond een tentenkamp, honderden asielzoekers moesten buiten slapen en de meest wilde verhalen deden de ronde over wat er allemaal op het terrein zou gebeuren.
De verbazing over het onbegrip, geslotenheid en de manier waarop politici zelf een inkleuring geven aan de situatie, is mij altijd bijgebleven. Ik wilde daarom laten zien wat er écht gebeurt en maakte een plan. We willen ‘all-access’ filmen bij het COA in Ter Apel om de mooie kanten, maar ook de nare kanten te laten zien. Het COA ging akkoord.

Waarom? Dat is mij vaak gevraagd, maar het eerlijke antwoord is dat ik het niet precies weet. Dat ik het jaar daarvoor regelmatig bij nacht en ontij voor de hekken heb gestaan, heeft daar misschien aan bijgedragen. En de medewerkers hadden er ook behoefte aan.
Het resultaat is een serie die laat zien hoe medewerkers stoeien met de beperkte plekken, het onveiligheidsgevoel dat bij sommige medewerkers leeft, hoe minderjarigen zonder ouders naar Nederland komen en hoe er wordt geworsteld met asielzoekers die het land moeten verlaten.

Dat vakcollega’s de serie zo bijzonder vonden dat ze een Gouden Regiohelden Award toekenden, maakt mij trots. Net zoals de reacties van COA-medewerkers: “Ik word er nog regelmatig op aangesproken”, laat een van de medewerkers in de serie weten. De medewerkers van het COA Ter Apel durven nu wel te zeggen waar ze werken.

Martijn Klungel
Winnaar Gouden Regiohelden Award 2024 

Foto: Eric Brinkhorst