Kritiek op anonieme commissies bij NPO-fonds
Het NPO-fonds is onderdeel van de NPO en stimuleert hoogwaardige dramaproducties, documentaires en talentontwikkeling bij de publieke omroep, uitgezonden en geplaatst via radio, televisie en online. In 2017 en 2018 is 24,8 miljoen euro uitgedeeld, afkomstig van de begroting van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Alleen landelijke publieke omroepen kunnen aanvragen indienen bij het fonds.
Journalist Joep Dohmen schrijft in NRC dat de miljoenen euro’s worden verdeeld door anonieme commissies. Dat laat ruimte voor belangenverstrengeling. Zo mag een aanvrager niet weten wie in de adviescommissie zit die beslist over zijn aanvraag. De NPO-website vermeldt alleen de namen van alle 57 ‘onafhankelijke deskundigen’ maar geeft geen informatie over (neven)functies, achtergrond en wie zich over welke aanvraag heeft gebogen. NRC laat diverse programmamakers aan het woord die zich storen aan de werkwijze van het NPO-fonds.
De commissieleden vergaderen meestal in groepjes van drie. Ze beschikken volgens het NPO-fonds ‘gezamenlijk over voldoende ervaring en deskundigheid op het terrein waarover zij adviseren’. In het dagelijks leven zijn de deskundigen vaak zelf producent, maker, editor of regisseur. Een deel van hen blijkt zelf mee te dingen naar het geld uit het NPO-fonds waarvoor ze dus ook aanvragen toetsen. Van de commissieleden deden er 19 afgelopen twee jaar met succes een beroep op het fonds. Zeven anderen zijn gelieerd aan productiebedrijven die geld kregen. In totaal hadden dus 26 commissieleden een dubbel belang.
Hanneke Bouwsema, algemeen secretaris NPO-fonds: “We zijn in beweging. Samen met de sector wordt continu gekeken naar verbeteringen. Zo kan, na een eerste afwijzing, een gesprek worden gevoerd met een commissielid en de secretaris, waarna een tweede aanvraag kan volgen. Deze mogelijkheid staat niet op onze website, want dan hebben we straks iedereen voor elke aanvraag op de stoep. Ik zie de commissieleden met toewijding en compassie hun werk doen. Daarin gaat niets mis. We werken op basis van vertrouwen. Commissieleden geven zelf aan of er sprake is van conflicterende belangen. We hebben makers als beoordelaars hard nodig en ik denk dat 30 procent van hen afhaakt als de anonimiteit wordt opgeheven.”
Bron: NRC/BM
