Broadcast Media Society: waartoe leidt de consolidatieslag?

Tekst: Erik Klap // Foto’s: Myron van Ruyven

“De kijker is een kameleon die we allemaal willen vangen,” stelde Eva Jinek tijdens haar introductie, waar het met alle schermen en platforms steeds moeilijker wordt om met name jongeren richting lineaire televisie te dirigeren. Subtiel verwijzend naar de ruime kinderschare in huize Schmitz, de Feyenoord-fan is vader van vijf, stelde Jinek dat de heer des huizes over het allerbeste testpanel beschikt. “Klopt. Ik zie heel goed hoe mijn kinderen media consumeren. En dat is steeds minder lineair. Zelfs The Voice niet meer live. Seizoen 1 en 2 nog wel, maar dit betekent niet dat ze The Voice, of andere series, niet meer volgen. De kijktijd neemt af, de schermtijd neemt toe. Ze zien het dus wel, maar op andere momenten en op andere platforms. Ik game nog wel eens mee. Fortnite bijvoorbeeld. Eigenlijk kijken we alleen nog live lineair naar Feyenoord, als we niet in de Kuip zitten…”

Nieuwsvoorziening
“Het grappige is wel dat ook mijn kids nog steeds goed zijn geïnformeerd. Via nieuwssites weten ze echt wat er speelt; meteen ‘s ochtends al. Vandaar dat Talpa Network ook in de nieuwsvoorziening actief wil zijn, want dat is vaak het eerste moment waarop de consument media tot zich neemt.”
Terugblikkend op 2018 vochten Schmitz en co ook een stevig robbertje uit met hun Chinese partner Talent die de rechten van The Voice volstrekt anders interpreteerde. “Gelukkig ligt daar een spijkerhard contract onder. Via de rechtbank in Hong Kong hebben we al een deel van de 41 miljoen dollar retour, ik ben ervan overtuigd dat het resterende deel ook komt. Of we door deze ervaring minder gretig zijn om in Chinese avonturen te stappen?” Korte pauze: “Nou, je komt onderweg wel meer uitdagingen tegen, vooral vanwege alle regulering. Maar Talpa is ook een creatief bedrijf, dus moeten we in de deal making misschien nog wat creatiever worden…”

Duizelingwekkend
Eva Jinek kent Marijn Poeschmann al sinds de middelbare school, maar de huidige generatie scholieren kijkt vooral naar YouTube, waar Enzo Knol met twee miljoen abonnees, Dylan Haegens en StukTV afgelopen jaar nieuwe mijlpalen bereikten, terwijl NikkieTutorials door de duizelingwekkende grens van tien miljoen is gegaan. Marijn Poeschmann: “Het lukt nieuwkomers natuurlijk niet 1,2, 3 om die aantallen subs te behalen, maar in de hele funnel zien we gelukkig nog steeds nieuwe talenten ontluiken. En het feit dat de Franse spits Antoine Griezmann na het scoren van een doelpunt in de WK-finale een dansje doet van Fortnite zegt wel iets over veranderend mediagebruik.”

YouTube Kids, Music en Premium
Eva Jinek haalt de introductie aan van de app YouTube Kids, zodat ouders ‘controle’ hebben over verantwoord kijkgedrag van hun kroost, maar het lijkt de kersverse moeder ook een walhalla voor adverteerders. Poeschmann: “Nou, adverteerders willen vooral graag auction inkopen en daarbij komt ook nog eens dat de marketing wetgeving per land flink verschilt.” Ze stelt verder dat van de twee abonneeservices YouTube Music (“Makkelijk en eenduidig te vermarkten”) en YouTube Premium (“Het is een stuk complexer om die boodschap in één zin te vatten”) de muziekservice vooralsnog beter scoort.

Twan Huys
Als eerste wil Eva Jinek van Frans Klein weten of de NPO-voorman nog contact heeft met Twan Huys – van wie ‘zijn’ format College Tour een publieke opvolger krijgt en waarover qua rechten nog een paar plooien moeten worden gladgestreken – en zijn overstap naar RTL Late Night. “Twan heeft me pas nog geappt dat hij het na een moeizaam begin steeds meer naar zijn zin begint te krijgen.”
In het verlengde van die onder een vergrootglas liggende categorie – de talkshow – gaf Klein ook aan dat de NPO blijft investeren in M, waar hoofdrolspeler Margriet van der Linden na een stroeve start terugkeert omdat Klein de potentie ziet, het ook om ‘impact’ van een programma gaat en 700.000 kijkers een gezonde ambitie is. Eva Jinek stipt fijntjes aan dat DWDD op dat tijdslot het dubbele aantal kijkers haalt, waarop Klein vilein inhaakt dat “Jinek aanvankelijk ook niet zo geweldig scoorde.” Eva: “Maar dat was twee maanden in totaal, Frans…”

Netcoördinatoren exit?
Eva Jinek, goed geluimd en zo scherp als een scheermes, informeert bij Klein of de directeur Video NPO ook zijn ‘interim-rol’ als netcoördinator NPO 1 na drie jaar nog blijft vervullen of dat we hier binnenkort een nieuwe benoeming mogen verwachten. Frans Klein: “Het is zeer de vraag of er wel een nieuwe netcoördinator komt, vooral omdat we als ‘organisatie in transitie’ bezig zijn met genrecoördinatoren, zoals drama. Dit betekent ook dat we de posities van de zendercoördinatoren heroverwegen.”
Eva Jinek: “Weten ze dat al?”
Frans Klein: “Ja, in zoverre dat we bezig zijn om onze organisatie anders in te richten. Als voorschot op die transitie ben ik ook zo lang op die post gebleven. Niet alleen omdat je, als je goede en uitgesproken ideeën over de programmering hebt daar als netcoördinator ook rechtstreeks wat aan kunt doen, maar ook omdat we nu niet iemand op zo’n sleutelpositie neerzetten die een paar maanden later mogelijk komt te vervallen…”

Bezuinigen
Eva Jinek: “Maak jij je zorgen over de toekomst van de NPO?”
Frans Klein: “Ja, maar ik ben niet ongerust. Ik slaap goed. Maar je begrijpt dat als ik voor een kolkende menigte makers sta en we zestig miljoen moeten bezuinigen – die ook ten koste gaan van journalistieke programma’s – ik me ook zorgen maak. Het feit dat er nu veertig miljoen terug is, doet niets af aan de discussie, want het raakt de programmering en dus personen.”
Pim Schmitz: “Die discussie zal nog wel heftiger worden. Op zichzelf heb ik niets tegen een sterke publieke omroep, maar het is de vraag of dit zo verder kan in de huidige vorm. Dat denk ik niet. Reclamevrij? Terug naar één net? Voer voor discussie, maar je moet wél moderniseren.”

Acht miljoen video’s verwijderd
Eva Jinek schakelt even terug naar het voor YouTube moeilijke jaar 2017 waarin de gigant veel in brand safety investeerde, waardoor adverteerders niet langer onbedoeld in een controversiële context terechtkomen. “Kijk, porno is nog wel makkelijk te filteren. Die context is ook duidelijk voor mensen, maar niet voor algoritmes. Ook verkapte terroristische boodschappen zijn moeilijk te herkennen voor machines. We hebben zo’n acht miljoen video’s verwijderd! Dat was een flinke inspanning. Hier hebben we zeker adverteerders verloren, waarvan gelukkig ook een deel in 2018 intussen is teruggekeerd.”

“Ik denk dat het voor een stand alone met single focus heel moeilijk is om te overleven”

Pim Schmitz: “Talpa Network is op 23 november 2017 gelanceerd. We zijn nu ruim een jaar verder en als grote start-up kunnen we binnen onze one stop shop adverteerders over alle platforms begeleiden. Creatief, conceptueel en in sales. Daarbij speelt ook ons e-commerce platform een belangrijke rol. Ik denk dat het voor een stand alone met single focus heel moeilijk is om te overleven. Als we ons niet onderscheiden ten opzichte van de buitenlandse giganten gaan we kopje onder, uiteindelijk willen we geld verdienen met onze business.”

Consolidatieslag
Marijn Poeschmann gaf aan dat dit ook in samenspraak met die ‘gevreesde giganten’ kan. “Waar mogelijk partneren we met Talpa. Of andere partijen.”
Eva Jinek haalt het NRC-interview aan, waarin Schmitz prikkelend voorspelt dat er op termijn nog maar één of twee grote mediaspelers overblijven. Frans Klein: “En het de vraag is of het gezond is dat alleen Talpa overblijft.”
Schmitz: “Ik weet ook niet precies hoeveel partijen het gaan redden, maar wij hebben een duidelijke toekomstvisie. Zeker is dat er een gigantische consolidatieslag gaande is, waarin je allianties moet smeden, want stand alone ga je het niet redden. Dat is onze overtuiging. De vraag of wij het al dan niet met RTL zien zitten, is nu niet relevant, want het mag niet eens van de NMA.”
Eva Jinek: “In mijn optiek betekent meer spelers ook meer diversiteit, meer concurrentie en dus ook meer kwaliteit.”
Pim Schmitz: “Ja, maar niet alles hoeft even breed te zijn. Met vier radiozenders onder één dak van Talpa Radio bedienen we toch ook diverse doelgroepen.”
Hij vindt wel dat sprake is van marktverstoring als het gaat om sportrechten, waarop Frans Klein antwoordt dat die ‘discussie’ hem bekend in de oren klinkt. “De publieke omroep is van en voor iedereen. Anders marginaliseren we. Sport verbindt.”

Onovertroffen programma’s
Tot slot vraagt Eva Jinek of haar gasten in de glazen bol willen kijken: hoe ziet het medialandschap er over vijf jaar uit?
Frans Klein: “Lineair blijven onovertroffen programma’s over, vandaar dat ik wil inzetten op meer speelruimte voor online ontwikkeling en meer direct contact met het publiek.”
Marijn Poeschmann: “Over vijf jaar kan ook jouw show op YouTube draaien Eva, daarnaast hoop ik op meer vrouwelijke YouTubers.”
Pim Schmitz: “We willen twee jaar bouwen aan Talpa Network, waarmee we ook nog een aantal acquisities willen plegen. Daarna hebben we drie jaar om te laten zien of we die plannen gestalte kunnen geven.”

Slimme samenwerking
Juist in hartje Hilversum benadrukt Marijn Poeschmann nog maar eens de kracht van YouTube. “Je ziet dat Dylan Hagens vanuit Venray heel Nederland en Vlaanderen verovert, naast zijn YouTube kanaal ook met een eigen film en magazine.”
Maar ze constateert ook dat samenwerking over meerdere schermen vruchten afwerpt. “De combinatie van YouTube en televisie versterkt elkaar. Je ziet steeds meer makers die tv maken en stukjes inhoud gericht inzetten die zelfstandig viral gaan op YouTube of op social media platforms en zo het gesprek van de dag verder aanzwengelen.”
Frans Klein: “Maar de NPO mag in veel gevallen niet samen optrekken met YouTube, terwijl De Slet van 6 VWO of video’s van Lubach ook op YouTube succesvol zijn. We moeten dus blijven experimenteren, maar mogen nog lang niet alles.”
Eva: “Experimenteren bij Jinek bijvoorbeeld?”
Frans Klein: “Tja, dat publiek is eigenlijk al te oud…”
Eva, vanuit haar tenen: “FRANS!”
Pim Schmitz moest, net als de BMS-leden in de zaal en Frans Klein, lachen en zag meteen een pasklare oplossing: “Zullen we zo even praten, Eva?”