Article header image
Article header image

Ongehoord Nederland mag definitief blijven uitzenden

Uslu oordeelde eind november dat de juridische basis te dun was om mee te gaan met verzoek van de NPO. De publieke omroep wilde dat de staatssecretaris de vergunning van ON! zou intrekken. De betrokken partijen kregen enkele weken de kans om te reageren. Deze reacties hebben Van Weyenberg niet op andere gedachten gebracht.

De NPO had de staatssecretaris verzocht de voorlopige erkenning van ON! in te trekken, omdat de omstreden omroep van Arnold Karskens onvoldoende zou samenwerken. Ongehoord Nederland heeft beterschap beloofd en zal “blijvend moeten laten zien” hier serieus werk van te maken, zegt Van Weyenberg.

Staatssecretaris wil journalistieke code verplichten
Van Weyenberg verwacht bovendien dat ON! zich houdt aan de journalistieke code van de NPO. De keuze om deze code te onderschrijven is momenteel nog vrijwillig. De staatssecretaris wil dit verplichten.

“Als je de code niet naleeft, zou dat een expliciete reden moeten zijn om aan een omroep een sanctie op te leggen.” Van Weyenberg wil dit overleggen met de NPO, het College van Omroepen en het Commissariaat voor de Media.

De NPO gaat in 2024 in gesprek met ON! over de verantwoordelijkheid die de omroep heeft om “blijvend te laten zien dat ze de verbeteringen serieus nemen en beter samenwerken met de NPO en de andere omroepen”. Dat laat de NPO weten in een reactie op het nieuws dat ON! definitief blijft.

Bron: Nu.nl/BM
Foto: Steven van Weyenberg

Bericht delen
Article header image
Article header image

Ongehoord Nederland mag voorlopig blijven uitzenden

Uslu erkent dat de opstelling van ON samenwerking lastig maakt, maar “dat biedt op dit moment te weinig juridische basis om zo’n verstrekkend besluit te nemen. De problemen zijn niet zo manifest en structureel dat intrekking gerechtvaardigd is.”

“Ongehoord Nederland mag blijven, maar heeft wel huiswerk”, zegt Uslu. De omroep moet zich constructiever opstellen. Maar ze ziet de laatste tijd al wel verbetering. Zo gebeurt het minder vaak dat medewerkers van de omroep zich ongenuanceerd en laatdunkend uitlaten over andere zendgemachtigden in het bestel.

De NPO legde eerder boetes op aan Ongehoord Nederland en ook de Ombudsman van de NPO constateerde dat de omroep herhaaldelijk de journalistieke code heeft overtreden. Daarom vindt Uslu wel dat ON! “zichtbaar werk moet blijven maken van verbetering”. De NPO en Ongehoord Nederland moeten wat haar betreft weer “constructief met elkaar in gesprek”.

Samenwerking of kwaliteit?
Het is nooit eerder voorgekomen dat een bewindspersoon zich moest buigen over een verzoek om de vergunning van een omroep in te trekken. Uslu noemt het heel moeilijk besluit. “Omdat ik vind dat de politiek grote afstand moet houden tot de inhoud van het bestel en de programma’s.”

Er is veel kritiek op de journalistieke kwaliteit van ON!. Het overtreden van journalistieke codes maakt samenwerking eigenlijk onmogelijk, zegt de NPO. Maar in die redenering gaat Uslu niet mee. Zij kijkt als staatssecretaris alleen naar de samenwerking binnen het bestel. Het Commissariaat voor de Media gaat als toezichthouder over de kwaliteitseisen.

Voorzitter Arnold Karskens van ON! is “heel verheugd” over het besluit om de vergunning niet in te trekken. “Wij hadden eigenlijk niets anders verwacht. Uslu is een hele wijze vrouw die begrijpt dat de politiek zich niet met de journalistiek moet bemoeien.”

Hij ontkent dat zijn omroep samenwerking tegenwerkt. Het is juist de NPO die volgens hem dwarsligt. “In Hilversum waait een linkse wind. Maar de verkiezingen hebben aangetoond dat heel veel Nederlanders ons geluid willen horen. Wij zijn de publieke omroep.”

Uslu zegt dat de uitslag van de verkiezingen, waarbij de PVV grote winst boekte, geen invloed heeft gehad op haar besluit. “Ik heb me door niemand laten beïnvloeden. Ik heb het vooral juridisch bekeken.”

De NPO heeft twee weken de tijd om op dit voorlopige besluit te reageren. Daarna neemt de staatssecretaris een definitief besluit. Als de aspirant-omroep zich toch niet coöperatief opstelt, kan de NPO opnieuw boetes opleggen. Wanneer dat ook geen verbetering oplevert, kan de NPO opnieuw vragen om het intrekken van de erkenning.

Bron: NOS/BM

Bericht delen
Article header image
Article header image

‘NPO moet uit maximaal zes omroepen bestaan’

Het aantal omroepen moet worden beperkt tot zes. Er moeten duidelijke criteria komen waaraan nieuwe én bestaande omroepen moeten voldoen. De beslissing over de toetreding van nieuwe omroepen tot het publieke bestel moet niet langer bij de staatssecretaris liggen, maar bij een nieuw op te richten Autoriteit Publieke Media. En de huidige toezichthouder, het Commissariaat voor de Media, moet worden opgesplitst en opgeheven.

Dit zijn de belangrijkste aanbevelingen van het zogeheten Adviescollege Publieke Omroep onder leiding van Van Geel. Het (inmiddels demissionaire) kabinet stelde het college in om een voorstel te doen voor de toelatings- en verantwoordingscriteria voor de publieke omroepen. Want in Hilversum en Den Haag was sprake van groeiend ongemak over het gebrek aan heldere voorwaarden waaraan omroepen moeten voldoen, zoals in 2022 nog bleek bij de omstreden toetreding van Ongehoord Nederland tot het publieke bestel.

Bestuursvoorzitter Frederieke Leeflang van de NPO is tevreden met de adviezen van het college. In een eerste reactie zegt Leeflang “heel blij” te zijn dat de commissie in het rapport in ieder geval het belang van de publieke omroep onderschrijft. Leeflang noemt het oprichten van een autoriteit die oordeelt over de omroepen binnen de NPO “een interessante gedachte”.

Volgens het advies moet de NPO dus uit maximaal zes omroepen bestaan. Onder deze ‘dragende’ omroepen kunnen wel verschillende ‘redactie-omroepen’ worden ondergebracht. Het huidige vereiste minimaal aantal betalende leden per omroep (150.000) blijft gehandhaafd om versnippering van het bestel te voorkomen. Dit geldt niet voor de NOS en NTR, die ieder een eigen wettelijke opdracht hebben.

Het complete rapport van het Adviescollege Publieke Omroep van 100 pagina’s is hier te lezen.

Bron: Nu.nl/BM

Bericht delen
Article header image
Article header image

Commissariaat: Kijkwijzer voldoet aan de voorwaarden

De bevindingen zijn gebaseerd op het door het NICAM aangeleverde rapport ‘Kijkwijzer – Interne Kwaliteitsbewaking 2022’. Uit het rapport blijkt dat Kijkwijzer in de meeste gevallen door mediabedrijven goed wordt toegepast. Kijkwijzer wordt door een groot deel van het publiek als zinvol ervaren en daadwerkelijk gebruikt voor het sturen van het kijkgedrag van jongeren.

Daarnaast zegt het Commissariaat erop te vertrouwen dat het NICAM de uitdagingen van toekomstige mediaontwikkelingen het hoofd zal weten te bieden. De verdere ontwikkeling van Kijkwijzer Online en het initiëren van een onderzoek naar een geschikte manier voor het beschermen van gebruikers van TikTok en Instagram zijn in dat opzicht veelbelovend.

NICAM en Kijkwijzer
Het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM) is verantwoordelijk voor het beheer en de verdere ontwikkeling van Kijkwijzer, het instrument waarmee aanbieders van audiovisuele media hun content kunnen classificeren. Met behulp van pictogrammen kan content worden voorzien van een leeftijdsadvies en van informatie over mogelijk schadelijke inhoud (bijvoorbeeld geweld, seks of grof taalgebruik). Ouders kunnen deze informatie gebruiken om te bepalen of content geschikt is voor kinderen. Het NICAM is verantwoordelijk voor de correcte naleving van de Kijkwijzerregels door aangeslotenen en waarborgt dit op verschillende manieren.

Metatoezicht
Het Commissariaat is belast met het uitoefenen van metatoezicht op de activiteiten die het NICAM ontplooit om het effectief functioneren van het Kijkwijzersysteem te waarborgen. Na afloop van ieder kalenderjaar rapporteert het NICAM aan het Commissariaat over een aantal specifieke punten. Het Commissariaat brengt op zijn beurt verslag uit aan de staatssecretaris voor Cultuur en Media.

Bron: CvdM/BM

Bericht delen
Article header image
Article header image

RTV Drenthe lanceert Radio Drèents

Op Radio Drèents komen alle vormen van de Drentse muziekcultuur voorbij: van oude luisterliedjes tot Drentse blues en Drents cabaret, van Harm en Roelof tot Daniël Lohues en Skroetbalg. Radio Drèents zendt 24 uur per dag, 7 dagen per week uitsluitend Drentse muziek van Drentse artiesten uit.

In 2021 brachten het Commissariaat voor de Media en de Raad voor Cultuur een positief advies uit aan voormalig minister Slob: het nieuwe audiokanaal Radio Drèents draagt bij aan het versterken van de regionale identiteit en past bovendien binnen de publieke mediaopdracht van RTV Drenthe.

RTV Drenthe heeft daarnaast instemming van minister Slob gekregen voor Bluesradio Drenthe. Dat wordt naar verwachting dit najaar gelanceerd.

Bron: RTV Drenthe/BM

Bericht delen
Article header image
Article header image

Digital News Report Nederland 2023 gepubliceerd

Nederland scoort goed in vergelijking met andere landen en staat in de Europese top 3. Dit komt onder andere doordat het vertrou­wen van Nederlanders in de losse nieuwsmerken hoog is. Daarnaast zijn gebruik van en interesse in nieuws belangrijk voor vertrouwen. De groep Nederlanders die zich dagelijks of vaker op de hoogte stelt van de belangrijkste gebeurtenissen is nog steeds groot met 84%.

Met name jongeren gebruiken vaker sociale media als voornaamste bron voor nieuws. Interesse in nieuws staat – na een piek tijdens de coronapandemie – wel onder druk. Dat zijn de belangrijkste conclusies uit het Digital News Report 2023. Dit rapport geeft de laatste stand van zaken weer op het gebied van het nieuwsgebruik en het vertrouwen in nieuwsmedia in Nederland.

De traditionele media zoals print en tv hebben ingeleverd: in 2023 wordt voor het eerst meer gebruik gemaakt van online media voor nieuws dan van tv. Met afstand volgen sociale media op de derde plek. Op de aanvullende vraag wat de voornaamste media voor nieuws zijn, noemen met name jongeren vaker de sociale media. En dat blijft niet zonder gevolgen: onder Nederlanders die hun nieuws voornamelijk van sociale media halen zien we dat het vertrouwen in nieuws lager is en afneemt, waar dit onder andere groepen stabiel blijft.

Op sociale media komen jonge Nederlanders niet alleen nieuws tegen dat afkomstig is van journalistieke nieuwsmerken. Het risico bestaat dat zij hierdoor minder ervaring opdoen met deze nieuwsmerken en mogelijk journalistiek nieuws slechter van ander nieuws kunnen onderscheiden, met als gevolg dat vertrouwen in nieuwsmedia minder goed wordt opgebouwd.

Het Digital News Report Nederland 2023 is hier te bekijken (pdf).

Bron: CvdM/BM

Bericht delen
Article header image
Article header image

Lokale publieke omroepen krijgen 16 miljoen euro extra van het Rijk

Daarnaast is het belangrijk dat lokale omroepen verder professionaliseren en hun producties een hogere kwaliteit krijgen. Daarom investeert staatssecretaris Gunay Uslu (Cultuur en Media) € 16 miljoen extra in de sector en wordt de vorming van grotere omroepen gestimuleerd door zwaardere kwaliteitseisen aan lokale omroepen te stellen.

Een lokale publieke omroep krijgt nu zijn geld via de lokale overheid. Dat zorgt ervoor dat zo’n omroep afhankelijk is van de gemeente voor financiering, terwijl diezelfde omroep deze gemeente ook kritisch moet kunnen bevragen. Door het geld vanaf 2026 via het Rijk te laten lopen, zijn de lokale omroepen zeker van een financiële basis. En daardoor krijgen ze een onafhankelijkere positie.

Het kabinet investeert vanaf 2026 structureel € 16 miljoen extra in de lokale publieke omroepen, zodat omroepen meer professionele producties kunnen maken en professionele journalisten kunnen aannemen. In totaal is er straks jaarlijks € 28 miljoen beschikbaar voor de omroepen. Samen met de sectororganisatie NLPO zet staatssecretaris Gunay Uslu hiermee stappen naar een steeds sterkere omroeplaag, naast de laag aan landelijke en regionale omroepen.

Om aangemerkt te worden als lokale publieke omroep moet een (aspirant) omroep aan een aantal eisen voldoen. Vanaf 2025 verzwaart het kabinet deze eisen. Dit is een stimulans voor de vorming van grotere omroepen die professioneler, onafhankelijker en financieel gezonder zijn. Een grotere omroep heeft bijvoorbeeld meer geld om professionele journalisten in dienst te nemen. Dit komt de kwaliteit van de producties ten goede.

Deze zwaardere eisen komen in de Mediawet en gaan bijvoorbeeld over de professionaliteit en de financiële stabiliteit van een omroep. Ook moet het helder zijn wat de band van de omroep is met het gebied waarvoor de programma’s worden gemaakt. Het Commissariaat voor de Media beoordeelt elke vijf jaar of een omroep aan de eisen voldoet. Per gebied kan het Commissariaat een lokale publieke omroep aanwijzen. Gemeenten kunnen hierover advies geven, zodat het aanbod van een omroep aansluit bij het betreffende gebied.

Bron: Rijksoverheid/BM

Bericht delen
Article header image
Article header image

Jaarverslag CvdM 2022: Media in beweging

Op verzoek van het Ministerie van OCW keek het CvdM het afgelopen jaar naar de toekomst van het landelijke publieke mediabestel. De inzichten over de veranderingen binnen het medialandschap, in de samenleving en in de technologie leidden tot een reflectie op het bestel: ‘Kijk samen verder!’ Hierin omschrijft het CvdM risico’s die er zijn en biedt inzichten om te bouwen aan verbeteringen binnen/van het bestel.

Taakuitbreiding
Door de veranderingen in het medialandschap zijn de taken uitgebreid. In 2022 kwam het toezicht op de Gedragscode Integriteit Publieke Omroep erbij. Ook vallen bepaalde ‘video-uploaders’ op sociale media vanaf dit jaar onder het toezicht. Zij concurreren met de traditionele audiovisuele media en brengen vergelijkbare risico’s met zich mee. Daarom zijn er ook voor hen nu regels om minderjarigen te beschermen tegen schadelijke content, helderheid te bieden aan kijkers over wie de persoon achter de content is en duidelijk te zijn over wanneer de makers reclame maken.

De aankomende jaren verwacht het CvdM dat het takenpakket nog verder uit zal breiden. Daarom zijn het afgelopen jaar gesprekken gevoerd met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de bekostiging en de herziening van de toezichtskostenregeling.

Onderzoeken
Het CvdM meldt: ‘In 2022 hebben we een aantal onderzoeken afgerond en nieuwe opgestart. Ieder jaar doen wij onderzoek naar de veranderingen in het medialandschap en hoe het nieuws gevonden en gewaardeerd wordt. Onze resultaten publiceren wij in de Mediamonitor en in het Digital News Report.

Aanvullend op deze onderzoeken hebben we dit jaar voor het eerst grootschalig onderzoek gedaan naar de lokale nieuwsvoorziening. De resultaten van dat onderzoek presenteerden wij in De staat van de lokale nieuws- en informatievoorziening 2022.’

Jaarverslag online
In het jaarverslag vertelt een aantal medewerkers van het Commissariaat over hun werkzaamheden het afgelopen jaar. Het jaarverslag 2022 is hier te lezen (pdf).

Bron: CvdM/BM

Bericht delen
Article header image
Article header image

Commissariaat treedt niet op tegen Ongehoord Nederland om racisme

De NPO vroeg het Commissariaat om op drie punten handhavend op te treden of onderzoek te doen naar vermeende overtredingen, te weten: niet voldoen aan de journalistieke kwaliteitseisen, haatzaaien en verkapte zendtijd voor politieke partijen in het media-aanbod.

Het Commissariaat heeft het verzoek op verschillende gronden afgewezen. Wat betreft de plicht te voldoen aan journalistieke kwaliteitseisen heeft de NPO haar wettelijke taak ingevuld met het opleggen van twee sancties en een voornemen tot een derde sanctie. Extra maatregelen door het Commissariaat acht het Commissariaat niet passend en ook onevenredig.

Daartoe is van belang dat als het Commissariaat handhavend zou optreden ten aanzien van de naleving van journalistieke kwaliteitseisen, moeilijk is te bepalen hoe exact de overtreding kan worden beëindigd. Het Commissariaat meent verder dat handhavend optreden door het opleggen van een boete in dit geval onevenredig is, nu voor dezelfde gestelde gedragingen al sanctiebesluiten en een sanctievoornemen zijn opgelegd door de NPO. In dit geval is de NPO vanuit haar wettelijke taak ook als eerste aan zet om Ongehoord Nederland aan te spreken op de naleving van (o.a.) de journalistieke kwaliteitseisen.

Het wetsartikel waar de NPO naar verwijst wat betreft haatzaaien heeft betrekking op de verplichting van omroepen om passende maatregelen te nemen die het doen van bepaalde strafbare uitingen moeten voorkomen. Het artikel is niet gericht op de inhoudelijke beoordeling van programma’s. Beantwoording van de vraag of bij een programma sprake is van media-aanbod dat aanzet tot geweld of haat, is voorbehouden aan de strafrechter en daarmee in eerste instantie aan het Openbaar Ministerie. Daarom wijst het Commissariaat het handhavingsverzoek ook op dit punt af.

Of er sprake is van politieke beïnvloeding van het media-aanbod valt binnen de eerdergenoemde beoordeling van de journalistieke kwaliteit van het media-aanbod.

Reactie NPO
De NPO reageert als volgt op het besluit van het CvdM:
‘De NPO heeft kennisgenomen van het besluit van het Commissariaat voor de Media (CvdM) om niet handhavend op te zullen treden richting Ongehoord Nederland. Het CvdM heeft de eigen bevoegdheden en die van de NPO naast elkaar gelegd en daaruit de conclusie getrokken dat de NPO nu aan zet is.

De toezichthouder maakt in haar toelichting duidelijk dat juist de NPO zelf vanuit haar wettelijke taak als eerste aan zet is om aspirant-omroep Ongehoord Nederland (ON!) aan te spreken op de naleving van de spelregels binnen de publieke omroep, waaronder de journalistieke kwaliteitseisen. En dit doet de NPO ook, met de twee bestuurlijke sancties die al aan de aspirant-omroep zijn opgelegd en met het voornemen om een derde op te leggen. Nu de NPO dit zo aanpakt, zou handhavend optreden door het CvdM volgens het Commissariaat zelf op dit moment ‘onevenredig’ zijn. De NPO vindt deze afweging van het CvdM een zeer logische en ziet het als steun voor het ingezette proces.

Binnenkort neemt de Raad van Bestuur van de NPO een besluit over het opleggen van een derde sanctie en zal dat meteen openbaar maken, zodra dit formeel is toegestaan.’

Bron: CvdM/NPO/BM

Bericht delen