Transavia vliegt tegen de lamp

Er is een groot verschil tussen deze twee. YouTube zijn is simpel: je hebt een YouTube-kanaal, maakt videocontent vanuit passie en authenticiteit, krijgt hiermee organische views en je hebt jouw eigen organische groei en bereik binnen jouw eigen doelgroep. Jij weet wat jouw doelgroep wil zien en jouw doelgroep weet wat het kan verwachten. Als je dit goed doet, verdien je geld met jouw kanaal. Of sterker nog, dan is het jouw baan. En dan heb ik het over mensen als Enzo en Milan Knol, Dylan Haegens of Monica Geuze.

En dan is er de andere groep. De groep die YouTube speelt. Dit zijn, naast alle copycats die groot proberen te worden met het ‘lenen’ van beproefde formats, vooral ook bedrijven, merken, mediabureaus en andere organisaties die zichtbaar willen zijn op YouTube. En waarom willen ze daar zichtbaar zijn? Omdat daar een enorme doelgroep zit die ze nauwelijks meer kunnen bereiken via de ‘traditionele’ media.

Afgelopen week ging BNN presentator Tim Hofman helemaal los op Twitter omdat Transavia het YouTube format van zijn vriendin Lize Korpershoek tot in het kleinste detail had gejat. Echt serieus tot de kleding, montage en manier van presenteren aan toe. Transavia schrok zo van de reactie van Tim (en vooral de mediastorm die dit veroorzaakte) dat ze dezelfde dag nog al hun video’s hebben verwijderd. Dit overhaast verwijderen van content is inmiddels een dagelijks terugkerend ritueel. Alsof de communicatiemensen  van grote bedrijven in een keldertje ongezien van alles op het internet mogen plaatsen totdat iemand ergens bovenin het bedrijf wakker wordt geschud omdat hun acties de traditionele krant hebben gehaald. Hoe ging dat dan in zijn werk in het keldertje van Transavia? “Kom, hoe bereiken we de jeugd op YouTube, moeten we iets van een prank doen ofzo? Iets lachen met cola en mentos? Nou ik vind die video’s van Lize wel leuk, kunnen we niet zoiets maken?” En het “zoiets” werd toen vertaald als regelrechte kopie.

En dus werd Tim terecht BOOS. Want je kunt op TV niet zomaar een format van iemand jatten om er zelf mooie sier mee te maken. Je kunt niet een RTL4 programma opnemen van tv of het format letterlijk kopiëren en dat op Nederland 3 uit gaan zenden. Dan heb je een serieus (juridisch) probleem met een hoop mensen. En ook YouTube is niet zomaar een website waar je anoniem wat videootjes kunt uitproberen, wat gejatte ideeën kunt plempen of zonder enige kennis van het platform, de kijker en de doelgroep, succes kunt oogsten. Het kopiëren van formats gebeurt natuurlijk wel. Supergaande gaat er bijvoorbeelde super mee. Maar particuliere YouTubers zijn nou eenmaal minder makkelijk  aan te spreken op hun gedrag dan een bedrijf zoals Transavia. Want juridisch gezien is het vrij lastig om aan te tonen dat iemand je format gestolen heeft. Gelukkig leven we in een tijd dat de publieke opinie een grotere macht heeft dan rechters. En dat de video’s zijn weggehaald heeft dan ook te maken met het feit dat de negatieve publiciteit groter was dan het bedrag dat was uitgegeven aan de video’s en de huur van het groene laken waar de presentatrice voor stond. Hierop heeft de baas van Transavia verordonneerd dat alle video’s door de mensen uit de kelder weer van YouTube werden gehaald om ze op een grote berg met kerosine in de fik te steken. Laten we zeggen valse start en gewoon opnieuw beginnen. Ik nodig Transavia graag uit om eens te komen praten over hoe het wel moet. YouTube moet je niet onderschatten, het is een doos van Pandora. Als je je verdiept in de materie kunnen er prachtige dingen ontstaan en kan je merk op YouTube tot grote hoogte stijgen.

Bas van Teylingen
CCO/Partner Online Cookie Collective en YouTuber

Foto: Otto van den Toorn